تدبیر24»برگزاری انتخابات ریاستجمهوری و پیروزی مجدد حسن روحانی و انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا و پیروزی اصلاحطلبان در تهران و کلانشهرها، رای اعتماد به وزرای پیشنهادی دولت و آغاز به کار دولت دوازدهم، تحرکات احمدینژاد، اعتراضات دیماه و استیضاح وزرای راه، کشاورزی و تعاون و البته رای اعتماد مجدد به این سه وزیر از مهمترین اتفاقات سیاست داخلی ایران در سال 96 بود.
سال 96 سال انتخابات بود و حتی ثبت نام انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در ایام تعطیلات نوروز و حتی سال تحویل انجام شد و نوروز نتوانست انتخابات را تعطیل کند. در اواخر فرورودین هم ثبتنام انتخابات ریاستجمهوری آغاز شد و پس از تایید صلاحیت نامزدهای انتخابات، رقابتهای انتخاباتی و تبلیغات رسما آغاز و نقطه اوج آن مناظرههای انتخاباتی بود. با کنارهگیری قالیباف و جهانگیری از انتخابات، رییسی و میرسلیم نامزد جریان اصولگرا و روحانی و هاشمیطبا از جناح اصلاحطلب و اعتدالی تا روز آخر باقی ماندند هر چند هاشمیطبا گفت که به روحانی رای می دهد و در پایان روحانی با رای اعتماد مجدد مردم، رییسجهور باقی ماند.
پس از آن، روحانی وزرای خود را به مجلس معرفی کرد. روند انتخاب این وزرا با فراز و نشیبهای فراوانی همراه بود. برخی اصلاحطلبان معتقد بودند که باید سهم کافی به آنها در کابینه داده شود و برخی بر این اعتقاد بودند که روحانی تعهدی به اصلاحطلبان ندارد. روحانی 17 وزیر را به مجلس معرفی کرد که جز حبیبالله بیطرف همه وزرا از مجلس رای اعتماد گرفتند. غلامی هم چند هفته بعد به عنوان وزیر علوم معرفی شد که مجلس به او هم اعتماد کرد. این چنین نیمه اول سال به پایان رسید.
در ادامه احمدینژاد که همراه بقایی در انتخابات ردصلاحیت شده بودند، تحرکات خود را آغاز کردند. رییس دولت نهم و دهم بدون آنکه پاسخگوی عملکرد هشت ساله خود باشد، شهر به شهر میچرخید و از روند اداره کشورانتقاد می کرد. با آغاز جلسات دادگاه بقایی، تحرکات احمدینژاد و تقابل او با دستگاه قضا هم شدت گرفت و حتی به بستنشینی درحرم عبدالعظیم حسنی منجر شد. کار احمدینژاد به نامه نوشتن به رهبری هم رسید. او خواهان برگزاری انتخابات زودهنگام و بدون مهندسی شد. البته اقدامات احمدینژاد نه از سوی مردم توجهی شد و نه مسئولان و جریانهای سیاسی. در روزهای پایانی سال هم بقایی برای با حکم دادگاه، برای 15 سال راهی زندان اوین شد.
دیماه آغاز روزهای پرتنش و ناآرام برای 90 شهر کشور بود. مشکلاتی که موسسات مالی برای مردم ایجاد کرده بودند و همجنین مشکلات اقتصادی و برنامه دولت در بودجه 97 مبنی بر حذف یارانه بگیران یا افزایش قیمت حاملهای انرژی، موجب بروز ناآرامی در شهرهای زیادی شد. اولین اعتراضات در مشهد و علیه دولت آغاز شد ولی به سرعت به 90 شهر کشور سرایت کرد و به صحنه اعتراض علیه نظام تبدیل شد. البته با جدا شدن صف مردم از اغتشاشگران، اعتراضات پنج روزه به پایان رسید. دستگاههای امنیتی و انتظامی تلاش زیادی کردند که با معترضان برخورد خشنی نشود. مردم با دیدن اقدامات خشونتآمیز اغتشاشگران، به اعتراض خود پایان دادند به این امید که نظام صدای اعتراض آنها را شنیده باشد.
درگیری های خیابان پاسداران میان دراویش و نیروی انتظامی و حمله به سفارت ایران در لندن توسط طرفدارن آیتالله شیرازی نیز از ناآرامیهای زمستان 96 بود. در اسفندماه نیز جلسه استیضاح سه وزیر دولت روحانی یعنی آخوندی، حجتی و ربیعی در مجلس برگزار شد که هر سه وزیر توانستند از مجلس رای اعتماد بگیرند.
ایسنا در گفت و گو با چند فعال سیاسی اصلاحطلب و اصولگرا از جمله محمدجواد حقشناس، عبدالله ناصری، حجتالاسلام سیدرضا اکرمی، جواد آرینمنش، علی صوفی، قربانعلی قائمی، رحیم ابوالحسنی، حجتالاسلام محسن رهامی، مرتضی مبلغ، سیدکمال سجادی، فاطمه رهبر و حسین سبحانینیا نظر آنها را درباره مهمترین اتفاقات سیاسی سال، مهمترین آسیبهای سیاسی سال و راهکار مقابله با این آسیبها را جویا شده است که در ادامه نظرات این فعالان سیاسی میآید:
فعال سیاسی | گرایش سیاسی | مهمترین اتفاق سیاسی سال | مهمترین آسیب سیاسی سال | راهکار مقابله با آسیبها |
محمدجوادحقشناس | اصلاحطلب | اعتراضات دیماه | اتفاقاتتنشزا و پرهزینه برای نظام سیاسی | با تدبیر و درایت، حوزههای تنشزا به حداقل رسانده شود |
عبدالله ناصری | اصلاحطلب | انتخابات- اعتراضات دیماه | تفاوت ماهوی اتفاقات 96 با اتفاقات پیش از آن | کارگزاران نظام، تحلیل درستی از وقایع سال داشته باشند |
سیدرضا اکرمی | اصولگرا | انتخابات -اعتراضات دیماه | مشکلات اقتصادی که منجر به اعتراضات دیماه شد | مسئولان برای برآورده کردن مطالبات مردم، اقدام کنند |
جوادآرین منش | اصولگرا | انتخابات | حرکت به سمت واگرایی در حوزه سیاسی به جای همگرایی | نباید گروهها و سلایق مختلف سیاسی، فکری ومذهبی را تحت هر عنوان از خانواده جمهوری اسلامی خارج کنیم |
علی صوفی | اصلاحطلب | انتخابات | ایجاد ناامیدی و نارضایتی از شرایط معیشتی و اقتصادی | دولت و مجلس در راستای افزایش امید اجتماعی حرکت کنند |
قربانعلی قائمی | اصلاحطلب | انتخابات | قطع ارتباط رییسجمهور با گروههای حامی خود | در کل فرآیند برگزاری انتخابات و پس از آن ارکان مختلفی برای پاسخگویی به مطالبات پیشبینی شود |
رحیم ابوالحسنی | اصلاحطلب | انتخابات- اعتراضات دیماه | رها نکردن رقابتهای انتخاباتی | تشکیل اتاقهای فکری با حضور نخبگان فکری، اجرایی و نهادهای مردمی برای حل مشکلات |
محسن رهامی | اصلاحطلب | انتخابات-اعتراضات دیماه | گسست بین نسل اول و دوم انقلاب با نسل سوم- ایجاد هزینه برای اداره کشور | لزوم آشنایی مسئولان با مطالبات نسل جوان- ضرورت پذیرش گفتمانهای مختلف |
مرتضی مبلغ | اصلاحطلب | انتخابات- احمدینژاد | تخریب دولت و افکار عمومی توسط تندروهای عرصه سیاست داخلی | تعامل بیشتر دولت با مردم |
کمال سجادی | اصولگرا | مطرح شدن موضوع ضرورت تحقق عدالت توسط رهبر انقلاب | کمتوجهی به تحقق عدالت | پیشرفت و توسعه همراه با عدالت تعریف شود |
فاطمه رهبر | اصولگرا | انتخابات- اعتراضات | سوءاستفاده از بیان مطالبات مردم توسط اغتشاشگران | مسئولان باید حرف مردم را بشنوند |
حسین سبحانینیا | اصولگرا | اعتراضات | بیتوجهی مسئولان به مطالبات مردم | مسئولان اجازه ندهند که مشکلات مردم تلنبار شود |