نوروز را بزرگ بشماریم

این روزها با آمدن بهار فصل دلدادگی زمین و طبیعت فرا رسیده است و در این میان چه کسی می داند که نوروز، این آیین باستانی فارسی زبانان از کجا در دل تاریخ قدم گذاشته است و چگونه توانسته است در عصر ماشین ها ماندگارترین بماند.

برای بررسی تاریخچه جشن باستانی نوروز خبرنگار ایسنا منطقه اصفهان با اصغر محمودآبادی – استاد تاریخ دانشگاه اصفهان به گفت و گو پرداخت که در ادامه می خوانید:

نوروز سبب وحدت فارسی زبانان می شود

محمود آبادی با بیان اینکه جشن نوروز، جشنی باستانی است که در این سرزمین بیش از سه هزار سال ماندگاری دارد، اظهار کرد: یکی از دلایل مهمی که باید به این آیین ملی توجه کنیم این است که نوروز، ملت ایران و همه فارسی زبانان جهان را با یکدیگر متحد و کنار هم قرار می دهد و با اینکه نوروز را به عنوان یک جشن کاملا ایرانی می شناسیم، اما به لحاظ هویت تاریخی این جشن به ایرانیان باز نمی گردد.

این استاد تاریخ دانشگاه اصفهان ادامه داد: در کتاب اوستا نوشته شده ایرانیان در سرزمینی می زیستن که 10 ماه زمستان و دو ماه تابستان بوده است. چنین سرزمینی نمی تواند بهار داشته باشد این نوشته که در این کتاب که به قرن چهارم میلادی برمی گردد نشان می دهد نوروز یک جشن اقتباس شده است.

وی افزود: در زمان هخامنشیان پس از فتح بابل (عراق کنونی) که بزرگترین و ثروتمندترین شهر فرهنگی جهان بود و از آنجا آداب و رسوم آن ها در ایرانیان مرسوم شد به نظر می رسد مردم بابل نوزایی زمین را جشن می گرفتند و ایرانی ها چون در سرزمینی زندگی می کردند که بهار نبوده است نوروز را همواره از همان سال جشن گرفته اند.

محمود آبادی با اشاره به اینکه نوروز یک جشن ملی است گفت: بر اساس اطلاعاتی که داریم واژه نوروز در اوستا نیامده و این نشان می دهد که نوروز یک جشن اعتقادی و آیینی نیست بلکه یک جشن ملی است که قبل از زرتشت وجود داشته و پس از آن نیز این جشن پذیرفته شده است. حتی بعد از حضور اسلام که بدنه سیاسی کشور دچار تزلزل بوده و اقوام مختلف با زبان های مختلف بر ایران حاکم بودند، اما ایرانیان جشن نوروز را فراموش نکردند و آن را ماندگار کردند.

در کتاب های اسلامی در مورد نوروز صحبت شده است

این استاد تاریخ دانشگاه اصفهان با بیان اینکه قبل از ورود اسلام جشن نوروز با دیدار بزرگان برگزار می شد و پس از آن نیز با صله رحم ادغام شد، اضافه کرد: در بسیاری از کتاب های اسلامی درباره نوروز صحبت شده است. حتی نبی اسلام (ص) نیز به این مراسم علاقه داشتند و  از امام صادق (ع) نیز روایتی در باره این جشن داریم و چون اسلام با آیین ایرانیان بعد از پیروزی اسلام ادغام شده بود مسلمانان نیز به این جشن ها احترام می گذاشتند و مانع برگزاری آن نمی شدند.

وی با بیان اینکه ایرانیان هفت سین را نشانه سلامتی پاکی و رحمت می دیدند و برای سلامت انسان به آن بها می دادند، ادامه داد: در گذشته هفت سین شامل سبزه، سنبل، سیب، سمنو، سنجند، اسفند و سیر بوده است و معمولا هر سال در دربار شاهان بر ستون های بلند سبزه ای می کاشتند و هر کدام از سبزه ها که رشد بهتری داشت برای سبزه سال استفاده می کردند و معتقد بودند چون رشد این بذر در آن سال بیشتر بوده اگر آن را بکارند برکت بیشتری خواهد داشت. 

بزرگان سیاسی برای حفظ نوروز تلاش کنند

محمود آبادی با اشاره به فلسفه خانه تکانی ها در ایام قبل از نوروز ، گفت: نوروز جشن سرور مردگان نیز است. فروهر، ذات طبیعت روح انسان است که به گفته گذشتگان قبل از به دنیا آمدن انسان وجود دارد بعد از آن نیز با انسان همراه است. در یک سال تعدادی از افراد خانواده فوت می کنند و اعتقاد بر این بوده است که فروهر ها روح جاوید انسان ها در شب نوروز به دیدن خانواده خود می آید و برای همین خانه ها باید تمییز باشد و معمولا در شب نوروز آتش روشن می کردند که فروهر بتواند راحت به زمین بیاید و یک تجلی روحی نیز در این جشن دیده می شود.

این استاد تاریخ دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه یکی از مهم ترین عواملی که باعث می شود این جشن حفظ شود حمایت فرهنگی بزرگان جامعه است، گفت: بزرگان سیاسی و فرهنگی کشور نباید این جشن را کوچک بشمارند. وقتی می گویند سبزه نکارید چون گندم کم می آید حرف درستی نیست چرا که امسال مقدار زیادی گندم صادر کردیم و  این مسائلی است که جای تامل دارد. مردم برای جشن نوروز ارزش قائل هستند و بزرگان باید برای حفظ ارزش های این کشور تلاش کنند. 

وی ادامه داد: در گذشته روابط مردم با یکدیگر گرم تر بود، اما دنیای امروز سخت و سنگی شده است و این اتفاق نه تنها در کشور ما که در تمام جهان رخ داده است، حیف است که چنین لحظاتی را از دست بدهیم چرا که معلوم نیست تا سال دیگر باز هم در کنار هم باشیم.