پس از مراجعه متقاضی به شــعبه یا کارگزار برون مرزی ( وابسته کار، کنسولی و نمایندگی سیاسی) و یا سامانه متمرکز بیمه ایرانیان خارج از کشور و ارائه درخواست مطابق فرم تهیه شده، سازمان تأمین اجتماعی جمهوری اسلامی ایران موظف است حداکثر ظرف دو مــاه از تاریخ ثبت تقاضا، اســتحقاق یا عدم اســتحقاق متقاضی را بررسی ونتیجه را اعلام کند و متقاضی نیز ظرف مدت یکماه نســبت به امضای قــرارداد و پرداخت حق بیمه متعلقه اقدام کند.
شر ایط سنی پذیرش تقاضا
حداکثر سن پذیرش درخواست برای مردان و زنان در زمان ثبت تقاضا ۵۰ سال تمام است. چنانچه سن متقاضی در زمان ثبت تقاضا بیش از سن مذکور باشد، پذیرش درخواست وی منوط به دارا بودن سابقه پرداخت حق بیمه قبلی معادل مدت مازاد سنی مقرر خواهد بود.
پذیرش درخواســت آن عده از متقاضیانی که قبل از تاریخ ارائه تقاضا حداقل دارای ۱۰ ســال سابقه پرداخت حق بیمه هستند از اعمال شرایط سنی مقرر معاف خواهند بود.
حداقل ســن متقاضی در تاریخ ثبت تقاضا ۱۸ سال تمام شمســی بوده مگر اینکه گواهی رشد از مراجع ذی صلاح ارائه کنند.
بیمه افراد در شرایط ابتلا به بیماریهای صعب العلاج
براساس قوانین موجود هر سازمان بیمهای موظف است قبل از پوشش افراد معاینات پزشکی فرد متقاضی را بررسی کند در این صورت اگر معاینات بیانگر بیماری خاص در فرد باشد پوشش بیمهای به آن بیماری تعلق نمیگیرد، یعنی تمامی بیماریهایی که از بعد از پوشش بیمهای در فرد بروز کند توسط سازمان تامین اجتماعی حمایت میشود، اما وجود هر گونه بیماری بالاخص بیماریهای صعب العلاج،معلولیتهای مادرزادی، عوارض ناشی از تصادفات و کما قبل از پوشش بیمهای فرد خارج از چارچوب خدمات بیمهای محسوب میشود.
در حــال حاضــر بیمهشــدگان صرفــا از خدمـات درمانـی مراکـز ملکـی و یـا طـرف قـرارداد سـازمان بـرای خـود و افـراد تحـت تکفـل قانونـی در داخل کشور برخـوردار میشوند. همچنیـن پرداخـت وسـایل کمـک پزشـکی (پروتـز و اروتـز) و هزینـه کفـن و دفـن بـه ایـن قبیـل از بیمهشـدگان بـا رعایـت کلیـه شـرایط قانونـی انجام میشود.
نحــوه انجــام معاینــات پزشــکی در شــروع بیمه پـردازی
یکی از عمده مشکلات عقد قرارداد بیمه بین متقاضیان و سازمان برای ایرانیان ساکن در خارج از کشور انجام معاینات پزشکی بود که با توجه به توافقات به عمل آمده فی مابین سازمان تأمین اجتماعی و وزارت امور خارجه، معاینه پزشکی متقاضیان برابر استانداردهای داخل کشور انجام میگیرد. نمایندگی سیاسی، کنسولگری، کارگزار و یا وابسته کار پس از احراز هویت متقاضی، وی را جهت انجام معاینات به پزشک معتمد(ترجیحاً پزشک متخصص داخلی) که مورد تأیید مراجع یادشده در خارج از کشور است، معرفی و متقاضی نیز پس از انجام معاینات مربوطه، پس از تأئید نمایندگی سیاسی، کنسولگری و یا وابسته کار نتیجه را به انضمام کلیه مستندات پزشکی (شامل مدارک کلینیکی و پاراکلینیکی) به سازمان ارسال می کند. البته امکان ارسال از طریق کارگزاران برون مرزی تأمین اجتماعی از طریق سامانه متمرکز فراهم شده است.
واحـد اجرایـی ذیربـط موظـف اسـت در اسـرع وقـت نتیجــه معاینــات و مــدارک مربوطــه را بــه کمیســیون پزشــکی بیمههــای خــاص ارســال و کمیســیون پزشـکی مذکـور نیـز بـا بررسـی دقیـق مسـتندات در خصـوص سلامت و امکان انعقاد قرارداد با تعهد مستمری ازکارافتادگـی اظهـار نظـر و مراتـب را بـه واحـد اجرایـی اعلام کند.
شــرایط برقــراری مســتمری بازنشســتگی
دارا بـودن حداقـل ۲۰ سـال سـابقه پرداخـت حـق بیمـه و ۶۰ سـال سـن بـرای مردان و ۵۵ سـال سـن بـرای زنان، داشـتن ۳۰ سـال سـابقه پرداخـت حـق بیمـه بـا ۵۰ سـال سـن بـرای مـردان و ۴۵ سـال سـن بـرای زنـان و یا داشتن ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه بدون شرایط سنی شروط برقراری مستمری بازنشستگی است.
اما نحوه دریافـت مزایـای مسـتمری بـرای شـخصی کـه از طریـق بیمـه ایرانیـان خــارج از کشــور توســط کمیســیونهای فنــی و پزشــکی ایــن ســازمان ازکارافتــاده کلــی شــناخته می شــود نیز به این شکل است: چنانچـه بیمـه شـده در برابـر تعهـد بازنشسـتگی، ازکارافتادگـی و فـوت قــرارداد منعقــد و پــس از پرداخــت حق بیمــه درخواست بهره مندی از مزایای ازکارافتادگی و بالطبع شــرکت در کمیســیون پزشــکی را داشته باشــد، در صــورت صــدور گواهــی پزشــک معالــج متخصــص مرتبـط مبنـی بـر غیرقابـل علـاج بـودن بیمـاری، اتمـام درمانهــای انجــام شــده و همچنیــن ازکارافتادگــی، شــخص بیمه شــده بــه همــراه مــدارک درمانــی طبــق مقــررات ســازمان و بــا فرمــت تعریــف شــده بـه کمیسـیون پزشـکی کـه در داخـل کشـور تشـکیل میشــود، معرفــی میشود و کمیسـیون پزشـکی موضوع ماده ۹۱ قانـون تأمین اجتماعی، از کارافتادگـی کلی بیمهشـده را بـه میزان حداقل ۶۶ درصـد و یا بالاتر تعیین می کند.
بیمه شـده باید حداقـل دارای یـک سـال سـابقه پرداخـت حق بیمـه ظــرف ۱۰ ســال قبــل از شــروع بیمــاری و همچنیــن ۹۰ روز ســابقه پرداخـت حق بیمـه ظـرف یـک سـال قبـل از شـروع بیمـاری منجـر بـه ازکارافتادگـی باشـد.
شـرایط برقـراری مسـتمری بازمانـدگان بیمـه ایرانیـان خارج از کشــور
یک شرط احراز و برقـراری مسـتمری بازمانـدگان بیمـه ایرانیـان خارج از کشــور این است که بیمهشـده متوفـی ظـرف ۱۰ سـال قبـل از تاریـخ فـوت حداقـل دارای یـک سـال سـابقه پرداخـت حق بیمـه بـوده، مشـروط بـر اینکـه ۹۰ روز آن مربـوط بـه آخریـن سـال حیـات باشـد. شرط احراز دوم نیز این است که بیمهشــده متوفــی حداقــل ۲۰ ســال ســابقه قابــل قبــول داشــته باشــد.
در صورتــی کــه بیمهشــده متوفــی فاقــد شــرایط مذکـور بـوده لیکـن دارای سـابقه پرداخـت حق بیمـه بیـن ۱ تـا ۲۰ سـال باشـد بازمانـدگان واجـد شـرایط وی اســتحقاق دریافــت مســتمری بــه نســبت ســنوات پرداخــت حق بیمــه ( بــدون الــزام بــه رعایــت مــاده ۱۱۱ قانــون تأمیــن اجتماعــی موضــوع پرداخــت حداقــل مســتمری ) و بــه نســبت ســهام مقــرر در مــاده ۸۳ قانـون را خواهنـد داشـت.
سازمان تأمین اجتماعی جمهوری اسلامی ایران امیدوار است با ارائه این قبیل تسهیلات و حمایت ها زمینههای برقراری و ارتقای رفاه را برای آحاد ایرانیان در هر نقطه از دنیا فراهم کند و این انتظار وجود دارد که هموطنان خارج از کشور با بهره مندی از بستر بیمهای فراهم شده نسبت به مشارکت در نظام تأمین اجتماعی اقدام کرده و از خدمات و تعهدات قانونی مربوطه بهره مند شوند.