سناریو‌های مختلف در مقابل‌ خروج آمریکا از برجام

تدبیر24» سناریو سومی که در این رابطه احتمال آن وجود دارد این است که آقای ترامپ تمدید تعلیق‌ تحریم‌ها را به ایجاد تغییراتی در برجام منوط کند و اعلام کند که باید مواردی در دستور مذاکرات قرار بگیرد. البته در شرایط فعلی اروپایی‌ها سعی دارند سناریو سوم را اجرایی کنند. اما جمهوری اسلامی به دنبال اجرای سناریو دوم است و واقعیت برجام هم در سناریو دوم نهفته و تا این لحظه آمریکایی‌ها از این سناریو مطلوب تخطی کردند. در مقابل هرکدام از این سناریو‌ها گزینه‌های مختلفی در داخل کشور باید وجود داشته باشد. اول برخورد غیر احساسی با این موضوع است. در شرایط احساسی این امکان وجود دارد که موقعیتی به وجود آید که منافع ایران حفظ نشود. در روز‌های اخیر برخی مقامات کشور از جمله دبیر شورای عالی امنیت ملی اعلام کردند که این امکان وجود دارد که جمهوری اسلامی ایران در مقابل تصمیم منفی ترامپ از ان‌پی‌تی خارج شود. این درحالی است که تحت هر شرایطی خروج از ان‌پی‌تی در معنای بازی کردن در میدانی است که ترامپ و رژیم صهیونیستی برای ایران طراحی کردند. امروز دیپلماسی قابل دفاع ایران در جهان امروز ناشی از حضور ایران در ان‌پی‌تی است و شکستن آن به معنی اولین شکست در سیاست خارجی ایران محسوب می‌شود. سناریو دومی که باید به آن توجه شود این است که در شرایط کنونی کره شمالی بازیگر مستقلی نیست. کره شمالی وارد فازی شده که نتیجه آن ورود به فضا و توافقی است که در دهه 90 میلادی ایجاد شد که در آن سال 3 رآکتور کره شمالی تعطیل کردند و حتی حاضر نشدند چیزی در حدود 300 میلیون دلار یعنی پولی برابر فروش چند روز نفت ایران را در اختیار این کشور قرار دهند و مردم کره در فقر بسر بردند. اما سناریو فشارپذیر بودن کشورها از سوی آمریکا وجود دارد. در چنین شرایطی ایران به هیچ وجه با کره شمالی قابل مقایسه نیست زیرا ایران دارای قابلیت‌های متعدد و مختلف و استراتژیک است. در نتیجه در هر شرایطی ایران باید مذاکرات خود را در قالب شرایط پسابرجام حفظ کند. برجام یک معاهده بین‌المللی نیست بلکه یک رژیم بین‌المللی است. معاهدات بین‌المللی شبیه به ان‌پی‌تی است اما رژیم بین‌المللی در شرایط خاص به وجود می‌آید و در طول زمان ممکن است تحولاتی را بر خود ببیند یا ادامه یابد. اگر برجام بهم بخورد ایران باید مذاکرات امنیتی خود را با اروپا ادامه دهد و دغدغه‌های اروپا را مانند سال 2001 میلادی از بین ببرد و اگر قرار باشد مقابله به مثلی در این موضوع صورت بگیرد، این مقابله به مثل تنها باید با آمریکا صورت بگیرد. جهان امروز جهان خسته از جنگ و افراطی‌گری است. جهان امروز در شرایط سخت اقتصادی قرار دارد. نوع موضع‌گیری‌های ترامپ به افزایش تنش در جهان کمک می‌کند و چنین موضع‌گیری‌هایی تا آخر قابل دوام نیست. در نتیجه باید با نگاهی راهبردی به این موضوع نگریست. پیچی که اکنون در مقابل مسیر ایران در جامعه جهانی شکل گرفته، نباید ما را وارد دوران سراشیبی‌کند. اغلب مشکلات را می‌توان از طریق مذاکرات حل کرد و ایران در مواجهه با چالش‌ها با نظام بین‌الملل، بر مذاکره و حل مشکلات از این راه هم نظر خواهد داشت.