تعداد نمایندگان زن باید بیشتر شود

تدبیر24»انتخابات هیات رئیسه مجلس پرده از بسیاری پشت پرده‌ها و میزان قدرت فراکسیون‌ها برداشت و هنوز و پس از چند روز از برگزاری انتخابات هیات رئیسه بحث در مورد عملکرد فراکسیون‌ها ادامه دارد. فراکسیون امید متشکل از نمایندگانی که تحت عنوان نامزدهای انتخاباتی مشمول لیست امید وارد مجلس دهم شدند، گویی امسال عزم خود را برای حضور دست‌کم یک نماینده زن و اقلیت مذهبی در هیات‌رئیسه مجلس جزم کرده بود اما چنین نشد. با این حال فراکسیونی که تمام زنان و نمایندگان اقلیت‌های مذهبی را در خود جای داده، مأوایی برای آنانی است که به‌عنوان نماینده زن یا اقلیت در راستای مطالبه خود و گروهی که نمایندگی آنها در مجلس را به یدک می‌کشد، اقدام تشکیلاتی می‌کنند. اما این فراکسیون تا چه میزان در مسیر تحقق این امر و سایر اموری که مشترک با سایر فراکسیون‌ها در پی تبلور آن است، موفق بوده؟ آیا می‌توان عملکرد قابل قبولی برای این فراکسیون متصور بود؟ اینها پرسش‌هایی است که «آرمان» در گپ‌و‌گفت با سیده‌فاطمه حسینی نماینده مجلس دهم مطرح کرده است.

ارزیابی شما از عملکرد فراکسیون امید در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی چیست؟

عملکرد فراکسیون امید را از ابعاد مختلف می‌توان بررسی کرد. این فراکسیون از ابتدای آغازبه‌کار خود در سال اول مجلس دهم روی پیشبرد اهداف تشکیلاتی منطبق با تحقق مطالبات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی متمرکز شد. اعضای فراکسیون در طول دو سالی که در مجلس حضور داشتند روزبه‌روز بر انسجام کارتشکیلاتی خود افزوده و با گسترش عملکرد مبتنی بر نظرات جمعی، روند صعودی تجارب تشکیلاتی را طی کردند. در عرصه‌های قانونگذاری و نظارتی، حضور فعالی داشته و برای پاسخگویی به مطالبات مردم و تحقق شعارهایی که نمایندگان لیست امید تحت تجلی آن شعارها در عملکردهای مقدماتی و استراتژیک به مجلس راه یافته بودند، از هیچ‌کوششی فروگذار نبوده‌اند. در حقیقت عملکرد فراکسیون چه در حمایت از نامزدی حسن روحانی در انتخابات 96 و چه در رأی اعتماد به وزیران نشان‌ از عزم جزم فراکسیون امید برای پوشاندن جامه عمل به شعار امید، آرامش و رونق اقتصادی دارد که در واقع شعار اصلی نامزدهای انتخاباتی مشمول لیست امید بود. از سویی دیگر فراکسیون امید در راستای پیگیری مطالباتی مرتبط با حقوق شهروندی ملت، فعالیت متمرکز و پیوسته‌ای داشته و با رجوع به هسته‌های اصلی گره‌گشایی و کندوکاو در گستره نیروهای حل‌و‌فصل‌کننده، هیچ‌نقطه‌ای از انفعال بر جای نگذاشته و در دایره اختیارات و حتی در گستره‌ای فراتر از آن اقدامات مقتضی ترتیب داده است و این در حالی است که کوشش‌ها پیرامون حل موضوع حصر و احقاق حقوق شهروندی کماکان ادامه دارد. تشکیل کمیته در این مورد و ابلاغ مسئولیت جدی به اعضای کمیته مثال قابل توجهی از اقدامات آشکار این فراکسیون بوده است. به هر روی فراکسیون امید سابقه قابل قبولی در زمینه پاسخگویی به مطالبات سیاسی و اجتماعی دارد. در انتخابات هیات رئیسه مجلس سعی کرده امکانی برای حضور زنان، جوانان و نماینده اقلیت‌ها در هیات رئیسه فراهم کند و برای حضور زنان در کابینه هم در قالب ارسال نامه به رئیس‌جمهور خواستار این مطالبه بوده‌اند. در عرصه اقتصادی از طریق کمیسیون‌های مربوطه چون کمیسیون تلفیق و بودجه و سیاستگذاری‌های حاصل از آن، دستاورد موثری برای فراکسیون در راستای پاسخگویی به مطالبات اقتصادی حاصل شده است.

در انتخابات هیات رئیسه مجلس، با وجود تاکید بسیاری از اعضای فراکسیون امید بر ضرورت وجود دست‌کم یک نماینده زن و نماینده‌ای از اقلیت‌های مذهبی در هیات رئیسه و اعلان موضع کمیسیون امید از سوی سخنگوی این کمیسیون مبنی بر وجود یک کاندیدای زن و اقلیت در لیست ارائه‌شده این کمیسیون، نتیجه مطلوب حاصل نشده و امسال هم مجلس از وجود نماینده زن و اقلیت‌ها در هیات رئیسه محروم ماند. ارزیابی‌تان از این مساله چیست؟

قبل از هر توضیحی طرح این موضوع لازم است که هیات رئیسه مجلس یک رکن سیاسی است و نمی‌توان از منظر هیات رئیسه کمیسیون‌هایی به آن نگریست که جایگاه به‌نسبت تخصصی‌تری دارند. هیات رئیسه مجلس یک رکن سیاسی تاثیرگذار در مجلس است. دیدگاه‌های سیاسی حاکم بر مجلس در انتخاب اعضای آن تاثیرگذار بوده و فقط از طریق ارزیابی‌های سیاسی می‌توان آن را قضاوت و عملکرد آن را بررسی کرد. با توجه به این موضوع بحث حضور زنان و جوانان و اقلیت‌ها را پیرامون فراکسیون‌های سه‌گانه می‌توان پیگیری کرد. آنچه هویداست اینکه در عمل افراد با کاندیداشدن خارج از فراکسیون‌ها بختی برای رأی‌آوردن ندارند، و برای پیروزی در انتخابات هیات رئیسه باید از طریق یکی از فراکسیون‌های سه‌گانه نامزد شده و در رقابت بر سر کسب کرسی‌های هیات رئیسه مبارزه کنند. در این صورت می‌توان بختی برای رأی‌آوردن وی قائل بود. در خصوص فراکسیون امید و موضوع کاندیداتوری زنان و اقلیت‌ها باید گفت، بر اساس ماهیت فراکسیون امید و آرمان‌های این فراکسیون، تبعیضی برای زنان و اقلیت‌ها مذهبی در رقابت با مردان وجود ندارد. تمام زنان مجلس و اقلیت‌های مذهبی عضو فراکسیون امید بوده و این نشان از احترامی دارد که از سوی این فراکسیون نسبت به زنان و اقلیت‌ها گذاشته می‌شود. در رقابتی سالم و آزاد مردان در کنار زنان و اقلیت‌ها در ترکیب لیست قرار می‌گیرند و اتفاقا نسبت به تعداد کم زنان و اقلیت‌ها، می‌توان گفت فراکسیون امید احترام و جایگاه ویژه‌ای برای آنان قائل است. شایان ذکر است که در دو سال نخست مجلس دهم، تدبیری اتخاذ شده بود که بر اساس آن ابتدا در بین خود زنان یک رأی‌گیری انجام می‌شد، سپس فرد برگزیده برای انتخابات هیات رئیسه نامزد شده و با نامزدهای تماما مرد مجلس برای کسب یک کرسی از 6 کرسی هیات رئیسه رقابت می‌کرد. اکنون شرایط اندکی فرق کرده است.

برخی معتقدند عدم توفیق زنان برای ورود به هیات رئیسه تا حدود زیادی محصول تصمیم فراکسیون امید برای حضور مستقل در انتخابات هیات رئیسه بود و می‌گویند اگر ائتلاف صورت می‌گرفت کرسی زن را کسب می‌کردند. این در حالی است سال قبل با وجود ائتلاف این امر محقق نشد. نظر شما در این‌باره چیست؟

با توجه به اینکه سال قبل ائتلاف بین فراکسیون امید و فراکسیون مستقلین صورت گرفت با توجه مطالبه داشتن فراکسیون امید در اکتساب یک کرسی برای زنان، نام کاندیدای زن همچنان در ائتلاف صورت گرفته هم قرار گرفت و رأی خوبی را هم کسب کرد. ولی متاسفانه تمام اعضای فراکسیون مستقلین به آن لیست پایبند نبودند و با زیر پا گذاشتن اخلاق سیاسی پیمان شکنی کردند و منجر به حذف دو نفر از کاندیداها شدند که یک نفر از آنها زن بود. حضور پرتعداد زنان را می‌توان نکته مثبتی تلقی کرد که بیانگر جسارت حضور از سوی آنان و مسئولیت‌پذیری آنها‌ بود و نشان‌دهنده اعتماد آنها به توانایی‌های خود در راستای اجرای برنامه‌ها و عمل به مسئولیت‌ها. کم‌بودن تعداد زنان نسبت به مردان و اینکه زنان کمتر از 6‌درصد از کرسی‌های نمایندگی مجلس دهم را به خود اختصاص داده‌اند، بخت آنان در رقابت با مردان کم کرده و موجب شده زنان نتوانند آنگونه که باید در راستای تحقق اهداف و مسئولیت‌هایی که به‌عنوان یک نماینده زن بر دوش آنها است، حرف خود را به کرسی بنشانند. زنان باوجود تلاش‌های پی‌در‌پی و مصمم‌بودن در راستای مطالبه‌گری نتوانسته‌اند به حقوق خود دست یابند. خوشبختانه مردانی که در فراکسیون امید هستند به زنان به‌عنوان نیروهای فعال و توانا در عرصه جامعه نگاه می‌کنند و در جهت تحقق مطالبات زنان، نمایندگان زن را یاری می‌کنند. اکنون تعداد نمایندگان زن کم است اما می‌توان امیدوار بود در صورت افزایش تعداد زنان در مجلس بخت زنان بیشتر شده‌ و فرصت زنان برای حضور در هیات رئیسه مجلس افزایش یابد.