«رادیو بی بی سی» هم اعلام کرد: خلائی را که درگذشت آیتالله خمینی در سطح رهبری ایران به وجود آورده، مشکل میتوان جبران کرد.
«رادیو امریکا» با شادی غیرقابل وصفی عنوان کرد: مرگ آیتالله خمینی قطعا به بیثباتی عظیمی در ایران منجر خواهد شد و برخی پیشبینی میکنند که این وضع، احتمالا شعله یک جنگ داخلی را در ایران خواهد افروخت.
منافقین هم در این معرکه خود را لایق رسیدن به قدرت میدانستند. آنها بیش از هر کشور خارجی آماده رسیدن این روز بودند و حتی سرکرده آنان در گردهمایی نظامی خود در ۷ خردادماه ۶۸ مدعی شده بود: «نیروهای نظامی سازمان، باید برای شرایط مرگ [امام] خمینی آماده باشند. مرگ [امام] خمینی به عنوان بالاترین نقطه آمادگی در مردم ایران، برای استقبال از عملیات نظامی ما خواهد بود.»
اما آنچه که مسعود رجوی در جمع نیروهای نظامی سازمان عنوان کرده بود، چند روز بعد از سوی یک رسانه سعودی با اعلام نقشه منافقین برای حمله به ایران تایید شد. روزنامه «الشرق الاوسط» در روز ۱۴ خرداد ۶۸ همزمان با ارتحال حضرت امام نوشت: «چریکهای مسعود رجوی که از حمایت عراق برخوردارند، طرحهایی را برای انجام یک تهاجم عمده در طول مرزها به فاصله چند ساعت پس از رحلت آیتالله خمینی، تدارک دیدهاند.»
انتظار رحلت امام برای رئیسجمهور فراری هم خیلی خوشایند بود. ابوالحسن بنیصدر در مصاحبه با آسوشیتدپرس مدعی شد که درگذشت امام این مساله را محتمل میکند که وی بزودی به کشور بازگردد و احتمالا وارد دولت شود.
آیتالله خامنهای از منظر امام (ره)
آنچه بیگانگان جلوی راه خود میدیدند، سرابی بیش نبود. با ارتحال حضرت امام، مجلس خبرگان رهبری در همان روز دست به کار شد و با تشکیل جلسهای همه اعضای این مجلس را فراخواند تا جایگزین امام را از میان گزینههای پیشنهادی انتخاب کند. در آن جلسه هرچند بحثهای زیادی در خصوص شورایی شدن یا فردی بودن رهبری مطرح شد اما نظر اکثریت به رهبری یک فرد و آن هم آیتالله خامنهای بود.
هرچند ایشان هم تمایلی به پذیرفتن این سمت نداشتند اما خاطرهگویی مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی حجت را بر همه تمام کرد؛ آن زمان که گفت: «امام خمینی (ره) در یک جلسه عمومی و یک بار نیز در یک جلسه خصوصی به بنده فرمودند که اقای خامنهای بهترین فرد برای رهبری انقلاب اسلامی است.»
حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی یک نمونه دیگر از اشارات حضرت امام را بیان میکند: در جلسهای با حضور سران سه قوه، آقای نخستوزیر (موسوی) و حاج احمد آقا در محضر امام بحث شد. حرف ما با حضرت امام این بود که اگر این قضیه اتفاق بیفتد، ما بعدا با قانون اساسی مشکل داریم زیرا ممکن است خلاء رهبری پیش بیاید. ایشان گفتند: «خلاء رهبری پیش نمیآید و شما آدم دارید.» گفتم: «چه کسی؟» ایشان در حضور آقای خامنهای گفتند: «همین آقای خامنهای».
نهایتا حضرت آیتالله خامنهای با رای قاطع نمایندگان به رهبری انقلاب برگزیده شد؛ همان مردی که بنیانگذار انقلاب اسلامی در دوران حیاتش بارها او را مورد تایید قرار داده بودند و از او به عنوان بازوی توانای جمهوری اسلامی و خورشید روشنیبخش آن یاد میکرد و میگفت: «اینجانب که از سالها قبل از انقلاب با جناب عالی ارتباط نزدیک داشتهام و همان ارتباط ... بحمدالله تا کنون باقی است، جناب عالی را یکی از بازوهای توانای جمهوری اسلامی میدانم و شما را چون برادری که آشنای به مسائل فقهی و متعهد به آن هستید و از مبانی فقهی مربوط به ولایت مطلقه فقیه جدا جانبداری میکنید، میدانم و در بین دوستان و متعهدان به اسلام و مبانی اسلامی از جمله افراد نادری هستید که چون خورشید روشنی میدهید.»
امام خمینی در بخش دیگری از سخنان خود که پیش از تنفیذ حکم ریاست جمهوری آیتالله خامنه ای انجام شده بود، عنوان کرده بودند: «خداوند متعال بر ما منت نهاد که افکار عمومی را برای انتخاب رئیسجمهوری متعهد و مبارز در خط مستقیم اسلام و عالم به دین و سیاست هدایت فرمود. اینان [منافقین] آنقدر از بینش سیاسی بینصیبند که بیدرنگ، پس از سخنان شما در مجلس و جمعه و پیشگاه ملت، به این جنایت دست زدند و به کسی سوء قصد کردند (آیتالله خامنهای) که آوای دعوت او به صلاح و سداد، در گوش مسلمین جهان طنینانداز است. من به شما، خامنهای عزیز، تبریک میگویم که در جبهههای نبرد با لباس سربازی و در پشت جبهه با لباس روحانی به ملت مظلوم خدمت نموده و از خداوند تعالی، سلامت شما را برای ادامه خدمت به اسلام و مسلمین خواستارم. ایشان ... به حکم قرآن کریم، اشداء علی الکفار و رحماء بینهم بودهاند».
خاطرهگویی از علاقه و اطمینان حضرت امام به آیتالله خامنهای و تایید تلویحی ایشان مبنی بر ادامه مسیر انقلاب به رهبری ایشان، تنها از سوی هاشمی رفسنجانی در جلسه رایگیری خبرگان عنوان نشد. فرزندان امام هم در نقل خاطرههای خود، به نکتههای قابل توجهی اشاره کردهاند.
حجتالاسلام مرحوم حاج سید احمد خمینی نقل میکند: «وقتی که آیتالله خامنه ای در سفر کره (شمالی) بودند، امام گزارشهای آن سفر را از تلویزیون میدیدند. از آن منظره دیدار از «کره»، استقبال مردم و سخنرانیها و مذاکرات در آن سفر خیلی جالب بود و امام گفته بودند الحق ایشان شایستگی رهبری را دارند.»
فرزند امام همچنین خطاب به آیتالله خامنه ای عنوان کرد: «حضرت امام بارها از جناب عالی به عنوان مجتهدی مسلم و بهترین فرد برای رهبری نام بردند. انتخاب شایسته و بسیار خداپسندانه حضرت عالی، باعث شادی تمام دوستداران اسلام و انقلاب اسلامی در جهان گردید. حضرت عالی از چهرههای درخشان انقلاب اسلامی ایران بوده و همواره مورد تایید و تکریم امام عزیزمان بودهاید.»
خانم زهرا مصطفوی دختر امام (ره) هم گفته بود: «من مدتها قبل از برکناری قائم مقام رهبری شخصا از محضر امام درباره رهبری پرسیدم و ایشان از آیتالله خامنه ای نام بردند و پرسیدم که آیا شرط مرجعیت و اعلمیت در رهبری لازم نیست و ایشان نفی کردند و از مراتب علمی ایشان پرسیدم و صریحا فرمودند که ایشان اجتهادی را که برای ولی فقیه لازم است، دارد.»