به راستی فرمان هشت ماده ای رهبر انقلاب چه نکته ای داشت که متولیان امور نتوانستند در طول بیش از ۱۶ سال آن را اجرا کنند، به جز فرمان هشت ماده ای ،قوانین مختلفی نیزبرای برخورد با مفسدان اقتصادی وجود داشت؛ شواهد امر نشان می دهد اگر چه بخش کوچکی از مدیران نظام آلوده به فساد اقتصادی هستند که شاید در بیشترین حالت پانزده درصد کل مدیران باشند ولی چون کمتر عزمی در مبارزه با فساد سیاسی واقتصادی وجود داشته ، مردم جامعه رقم ذکر شده را بسیار بیشتر و بالاتر می دادند و در صحبت های خیابانی خود می گویند «همه اینها مفسد اقتصادی هستند».
چرا نظام جمهوری اسلامی ایران درخصوص مبارزه با فساد اقتصادی دچار غفلت شده است؟
رهبری انقلاب نه امروز بلکه شانزده سال پیش این گونه گفته اند که امروز کشور ما تشنهی فعالیّت اقتصادی سالم و ایجاد اشتغال برای جوانان و سرمایهگذاری مطمئن است. و این همه به فضائی نیازمند است که در آن، سرمایهگذار و صنعتگر و عنصر فعال در کشاورزی و مبتکر علمی و جویندهی کار و همهی قشرها، از صحّت و سلامت ارتباطات حکومتی و امانت و صداقت متصدیان امور مالی و اقتصادی مطمئن بوده و احساس امنیت و آرامش کنند. اگر دست مفسدان و سوءاستفادهکنندگان از امکانات حکومتی، قطع نشود، و اگر امتیازطلبان و زیادهخواهان پرمدّعا و انحصارجو، طرد نشوند، سرمایهگذار و تولید کننده و اشتغالطلب، همه احساس ناامنی و نومیدی خواهند کرد و کسانی از آنان به استفاده از راههای نامشروع و غیرقانونی تشویق خواهند شد.
ایشان همچنین تاکید کرده اند: خشکانیدن ریشهی فساد مالی و اقتصادی و عمل قاطع و گرهگشا در این باره، مستلزم اقدام همه جانبه بوسیلهی قوای سه گانه مخصوصاً دو قوهی مجریه و قضائیه است. قوهی مجریه با نظارتی سازمان یافته و دقیق و بی اغماض، از بروز و رشد فسادمالی در دستگاهها پیشگیری کند، و قوهی قضائیه با استفاده از کارشناسان و قضات قاطع و پاکدامن، مجرم و خائن و عناصر آلوده را از سر راه تعالی کشور بردارد. بدیهی است که نقش قوهی مقننه در وضع قوانین که موجب تسهیل راهکارهای قانونی است و نیز در ایفاء وظیفهی نظارت، بسیار مهم و کارساز است.
حضرت آیت الله خامنه ای همچنین در دی ماه سال ۱۳۸۰ یعنی شانزده سال پیش
درباره ضررها ومشکلاتی که فساد اقتصادی برای جامعه دارد این گونه سخن گفته
اند:اوّلین ضرر [فساد] این است که بیتالمال خالی میشود و پول مردم به جیب
یک شخصِ طمّاع و حریص و خودخواه و زیادهطلب میرود.
ضرر دوم این است: کسانی که میخواهند با پول خود در کشور فعّالیت اقتصادی
کنند – کارخانه تأسیس کنند، مزرعه راه بیندازند و تولید کنند – وقتی دیدند
از راههای نامشروع میشود این همه ثروت به دست آورد، آنها هم تشویق میشوند
که بروند کار نامشروع کنند. عدّهای میگویند مبارزه با مفاسد اقتصادی
موجب میشود که سرمایهدار، سرمایهگذاری نکند؛ اما من میگویم قضیه عکس
است؛ اگر با فساد اقتصادی مبارزه نشود، هر سرمایهداری وسوسه و تشویق
میشود که به جای وارد شدن به کار پُردردسر تولید و مقدّمات آن و راههای
طولانی دیگر، برود مشغول بند و بست و کارهای فساد انگیز شود. یک فاسد،
دیگران را هم به فساد میکشاند و تشویق میکند. بنابراین ضرر دوم این است
که کشور از فعّالیت اقتصادی باز خواهد ماند.
ضرر سوم این است که آدم فاسد وقتی بخواهد از بیتالمال مسلمانان استفاده
کند، به طور مستقیم که او را راه نمیدهند؛ مجبور است به مدیران و مسؤولان و
هر کسی که سر راهِ او قرار دارد، رشوه بدهد. هر کسی هم نمیتواند در مقابل
رشوه مقاومت کند. البته بعضی افراد مقاومت میکنند، بعضی هم دانسته یا
ندانسته تسلیم میشوند. بنابراین آدم فاسد برای رسیدن به هدف خود، با رشوه
دادن و شیرینی دادن، عدّهای را فاسد میکند؛ مدیران را فاسد میکند،
مأموران را فاسد میکند، مأمور بانک را فاسد میکند، مأمور فلان وزارتخانه
را فاسد میکند.
ضرر چهارم این است که وقتی پول و لقمه حرام در بین مردم و نخبگان و زبدگان
رایج شد، گناه رایج میشود؛ «امرنا مترفیها ففسقوا فیها». وارد شدن در
میدان فساد مالی، مقدّمه ورود به میدان فساد اخلاقی و فساد جنسی و فساد
شهوانی و انواع و اقسام فسادهاست.
ضرر پنجم اینکه وقتی مدیران و مردمی فاسد شدند، به پایگاه دشمن خارجی
تبدیل میشوند. دشمن خارجی از آدمهای فاسد، برای اهداف سیاسی خود در کشور،
خوب استفاده میکند. مبارزه با فساد، یک جهاد همهجانبه است.
حضرت آیت الله خامنه ای در سال ۱۳۹۳ و۱۳۹۴ گله کرده و تصریح می کنند که
همفکری بین مسئولان امر وجود دارد، چرا اقدام قاطع و اساسی انجام نمیگیرد
که نتیجه را همه بطور ملموس مشاهده کنند. توقع من از آقایان محترم این است
که چه با سمینار [همایش ملی ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد] و
چه بدون آن، تصمیمات قاطع و عملی بدون هرگونه ملاحظهای بگیرند و اجرا
کنند. ۱۳۹۳/۹/۱۷
حالا اسم فساد زیاد آورده میشود. حرف زدن راجع به فساد که فایدهای ندارد؛
با «دزد دزد» گفتن، دزد از دزدی دست برنمیدارد؛ باید رفت، وارد شد. مسئولان
کشور، روزنامه که نیستند که راجع به فساد حرف میزنند. بله، روزنامه راجع
به فساد ممکن است حرف بزند، من و شما که مسئول هستیم باید اقدام کنیم؛ حرف
دیگر چیست؟ وارد بشوید؛ [اگر] بلدیم اقدام کنیم، جلوی فساد را بهمعنای
واقعی کلمه بگیریم. ۱۳۹۴/۲/۹
وقتی مناسبات غلط اقتصادی در جامعه حاکم باشد، وقتی رانتخواری رواج داشته باشد، وقتی سوءاستفادهی از قدرت برای به دست آوردن ثروتهای بادآورده رواج داشته باشد، کسی که تولید کننده و زحمتکش واقعی است، ناامید میشود. کشاورزی که زحمت میکشد، صنعتکاری که تولید میکند، سرمایهداری که سرمایهگذاری میکند، معدنکاری که عرق میریزد، معلمی که در مدرسه درس میگوید، استادی که در دانشگاه تدریس میکند، قاضییی که وقت و اعصاب خود را به کارِ صحیح صرف میکند، وقتی ببینند راه برای مناسبات غلط اقتصادی در جامعه باز است و با آن برخورد نمیشود، مأیوس میشوند. ۱۳۸۳/۴/۱۵
رهبری انقلاب درفرازهای دیگری از سخنان خود باز به موضوع مبارزه به فساد اشاره داشته و اظهار داشته اند که وقتی مناسبات غلط اقتصادی در جامعه حاکم باشد، وقتی رانتخواری رواج داشته باشد، وقتی سوءاستفادهی از قدرت برای به دست آوردن ثروتهای بادآورده رواج داشته باشد، کسی که تولید کننده و زحمتکش واقعی است، ناامید میشود. کشاورزی که زحمت میکشد، صنعتکاری که تولید میکند، سرمایهداری که سرمایهگذاری میکند، معدنکاری که عرق میریزد، معلمی که در مدرسه درس میگوید، استادی که در دانشگاه تدریس میکند، قاضییی که وقت و اعصاب خود را به کارِ صحیح صرف میکند، وقتی ببینند راه برای مناسبات غلط اقتصادی در جامعه باز است و با آن برخورد نمیشود، مأیوس میشوند. ۱۳۸۳/۴/۱۵
مردم حرفشان آنجاست که ما در زمینهی برخورد با متخلف کوتاهی کنیم، در دنبالگیری از عدالت کوتاهی کنیم؛ مردم اینها را نمیپسندند، مردم از این چیزها عصبانی میشوند. ۱۳۹۰/۷/۲۰
ایشان در فرازهای دیگری از سخنان خود طی سالیان گذشته این گونه بیان
داشته اند که اصل عدالت اجتماعى، اجراى عدالت، در نظر گرفتن حق تودههاى
وسیع مردم و پرکردن فاصلهى طبقاتى، یکى از اصول اصلى نظام اسلامى است.
مبارزه با فساد ادارى و فساد اقتصادى و سوءاستفاده از امکاناتى که قدرت در
اختیار افراد مىگذارد – چه سوءاستفادهى مالى و چه سوءاستفادهى سیاسى –
از اصول انقلاب است. ۱۳۸۱/۳/۱۴
وقتی بحث مبارزه با فساد مطرح میشود، [بیگانگان] یک فصل در این باب صحبت
میکنند – میگویند این کار سیاسی است، هدف سیاسی دارد و سیاسیکاری است – تا
اصل مبارزه با فساد را زیر سؤال ببرند… وقتی نهضتِ مبارزه با فساد شروع
میشود، هر کس بیاید در مقابل آن بایستد و بگوید نخیر، چنین چیزی نیست و این
کار، سیاسی است و اگر در جایی برخورد شد، این را به سیاسیگری متّهم کند،
به نظرم به این جریان تبلیغاتی [بیگانگان] کمک کرده است. ۱۳۸۱/۶/۴
سخنان مذکور بخشی از سخنان منتشر شده رهبری انقلاب در سالیان گذشته بود که نشان دهنده تاکید ایشان در مبارزه با فساد اقتصادی است؛تقریبا همه چیز روشن است ،ولی مردم کارنامه مشخصی از قوای مختلف درمبارزه با فساد اقتصادی را نه تنها شاهد نیستند بلکه این مهم در فراز وفرود درگیری های سیاسی به فراموشی سپرده شده است.
برخی درنهادها و دستگاهها با تبعیض هایی که روا می دارند و یا فرصت هایی که در اختیار اشخاص خاصی قرار می دهند موجب دلسرد شدن مردم نسبت به جمهوری اسلامی ایران شده ومی شوند و در مقطع حساسی که مردم وکشور این روزها درگیرهستند،اگر مبارزه صحیحی با فساد اقتصادی،پیشگیری از فسادها ،شفاف سازی برای مردم، بازگرداندن اموال دولتی به خزانه با جدیت دنبال نشود،این دلسردی خطرات جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.
امید است تا فرصت هست کسانی که در دستگاهها و نهادهای مختلف مسئولیت دارند وکسانی که با رانت به مدیران مختلف مرتبط می شوند قدری به هوش آیند و نگذارند ناامیدی و دلسردی مردم بیش از پیش گسترش یاید.