دو کارآفرین برتر بخش خصوصی کیستند؟

تدبیر24»در سومین دوره مراسم امین‌الضرب که به مناسبت 135 سالگی تاسیس اتاق بازرگانی تهران برگزار شد، دو کارآفرین برتر بخش خصوصی توانستند تندیس امین‌الضرب را از آن خود کنند. این تندیس در نخستین دوره برگزاری مراسم امین‌الضرب در سال 1395 توسط اتاق بازرگانی تهران به مرتضی سلطانی (بنیانگذاری گروه صنعتی زر و مدیرعامل زرماکارون)، غلامعباس سلیمانی (بنیانگذار شرکت کاله) و محمدمهدی فنایی (بنیانگذار گروه صنعتی کویر) رسیده بود. در دومین مراسم امین الضرب در سال 1396 ایوب پایداری (بنیانگذار گروه میهن) و مهدی فضلی (مدیرعامل گروه صنعتی گلرنگ) بودند که به عنوان کارآفرینان برتر برنده تندیس امین‌الضرب شدند و در سال سوم این تندیس به عباسعلی قصاعی و حمیدرضا هاشمی‌نیا رسید.

عباسعلی قصاعی با به‌کارگیری 1200 نفر در کارخانه چینی زرین ایران در سال گذشته 12 هزار تن انواع ظروف چینی تولید کرده و توانسته است پنج میلیون دلار صادرات داشته باشد.

حمیدرضا هاشمی‌نیا نیز برای 2500 نفر به طور مستقیم در مجموعه صنعتی خود ایجاد اشتغال کرده است. در این مجموعه سالانه دو میلیون دستگاه انواع کالا و لوازم خانگی تولید می‌شود.

مردي از خانواده بخش خصوصي

عباسعلی قصاعی کارآفرین برتر و برنده تندیس امین‌الضرب

عباسعلی قصاعی در خانواده‌ای بزرگ شد که اهل هنر و ساخت سفال و سرامیک بودند و او هم از کودکی با سفالگری در کارگاه پدرش آشنا شد. او در جوانی به آلمان رفت و در رشته سرامیک تحصیل کرد و در نهایت بعد از بازگشت به کشور هنر سنتی سفال و سرامیک ایران را با صنعت روز به هم گره زد و کارخانه تولید چینی زرین را احداث و زمینه اشتغال بیش از 1200 نفر را به صورت مستقیم فراهم کرد. به گفته او سابقه کار و تولید خانواده‌اش به حدود ۱۴۰ سال می‌رسد.

عباسعلی قصاعی متولد سال 1326 در شهر نطنز است. او از کودکی با کار سفالگری آشنا شد و به کارگاه سفالگری پدرش می‌رفت. اعضای خانواده او از سفالگران و سرامیک‌سازان به نام شهر نطنز محسوب می‌شوند تا جایی که برخی از ظروف تولیدی از سوی پدرش حتی به اروپا و آمریکا هم صادر می‌شد و سابقه کار و تولید در خانواده او به بیش از 140 سال می‌رسد. قصاعی تا پایان دوران راهنمایی در نطنز تحصیل کرد ولی بعد در سال 1339 به تهران آمد و در دبیرستان البرز ثبت نام کرد و در رشته ریاضی دیپلم خود را اخذ کرد. پس از آن او برای ادامه تحصیل راهی آلمان شد و با توجه به علاقه‌اش به کار سنتی خانوادگی یعنی سفالگری و سرامیک‌سازی در دانشگاه دولتی نورنبرگ (قطب صنایع چینی و سرامیک در آلمان) در رشته سرامیک تحصیل کرد. عباسعلی قصاعی به دنبال رونق تازه در کسب‌وکار خانوادگی و پیوند سنت و صنعت در این رشته بود و از همین رو او نیز با پایان تحصیلش در آلمان (سال 1350) با ایده‌های جدید به نطنز و کارگاه پدرش رفت و در این مجموعه مشغول به کار شد. تحصیل در رشته سرامیک برای قصاعی و خانواده‌اش دستاوردهای بسیاری داشت و باعث شد او به صورت علمی با خواص مواد و خطوط تولید صنعتی سرامیک و ظروف چینی آشنا شود و همین آموخته‌ها هم بود که در نهایت زمینه را برای راه‌اندازی کارخانه صنعتی تولید سرامیک و چینی فراهم کرد.

او با بازگشت از فرنگ ابتدا کارگاه کوچک و سنتی پدرش را گسترش داد و بعد تغییراتی در تکنولوژی کارگاه ایجاد و ماشین‌آلات جدید خریداری کرد و می‌توان گفت نخستین کسی بود که تولید سرامیک را در کشور از روش سنتی به صنعتی تغییر داد. در دهه 50 عمده واردات چینی از ژاپن، ایتالیا و آلمان صورت می‌گرفت اما تولیدات کارگاه صنعتی قصاعی که حدود 50 نفر در آن مشغول به کار بودند کم‌کم وارد بازار شد و مشتریان بسیاری پیدا کرد و همین موضوع او را تشویق به توسعه کار و راه‌اندازی واحدی بزرگ کرد. به دلیل محدودیت فضا در بافت قدیمی شهر نطنز، عباسعلی قصاعی تصمیم گرفت کارخانه تولید سرامیک را در اصفهان و مسیر عبور خطوط انتقال گاز احداث کند تا به راحتی به انرژی لازم برای کوره‌ها هم دسترسی داشته باشد. ساخت این واحد در سال 1354 و 1355 در جاده مبارکه کلید خورد اما با نزدیک شدن به انقلاب و باتوجه به تحولات سیاسی و همچنین فوت پدرش کار برای چند سال متوقف شد تا اینکه در سال 1361 او به صورت جدی دوباره راه‌اندازی کارخانه را دنبال و در سال 1362 از طریق بانک صنعت و معدن پنج میلیون تومان وام برای واردات ماشین‌آلات از آلمان دریافت کرد. در سال 1366 اولین فاز کارخانه چینی زرین راه‌اندازی شد، مجموعه صنعتی که در سه دهه گذشته در چند فاز توسعه پیدا کرده و در حال حاضر بزرگترین کارخانه در زمینه تولید چینی و سرامیک در کشور محسوب می‌شود و از تکنولوژی روز و پیشرفته جهان بهره می‌برد. چینی زرین در بیش از ۱۰۰هزار مترمربع سالن‌های کار محصولاتش را تولید می‌کند و آخرین فاز کارخانه هم که چینی زرین ۳ است، در سالنی جدید به مساحت ۲۰ هزار متر مربع شروع به کار کرده است. به گفته قصاعی مجموعه چینی زرین با حدود ۱۰۰ نفر و تولید ۸۰۰ تن در یک سال کار را شروع کرده است و امروز بیش از ۱۲ هزار تن تولید در سال دارند و در مجموعه چینی زرین بیش از 1200 نفر مشغول به کار هستند.

با شروع دهه 70 عباسعلی قصاعی که چند سالی بود همراهی برادر را هم در کار و کنار خود داشت به فکر صادرات محصولات تولیدی کارخانه و حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی افتاد و کم‌کم توانست جایگاه ویژه‌ای در این زمینه پیدا کند به طوری که هم اکنون سالانه بیش از 5 میلیون دلار صادرات دارند. کارخانه چینی زرین در حال حاضر حتی به سفارش تعدادی از شرکت‌های ایتالیایی، ترکیه‌ای، آلمانی و... محصولاتی را تولید می‌کند. مجموعه چینی زرین به دلیل تولید محصولات با کیفیت در طول این سال‌ها بیش از 100 لوح تقدیر و گواهی بین‌المللی دریافت کرده است و به گفته قصاعی یکی از برندهای مشهور جهان محسوب می‌شود.

قصاعی در کنار تولید و صنعت در طول سال‌های گذشته برای فعالیت‌های تشکلی و مسئولیت اجتماعی هم اهمیت بسیاری قائل بوده است و از همین روست که در تشکل‌های مختلف از جمله اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی، انجمن مدیران صنعتی، اتاق مشترک ایران و آلمان و انجمن صنایع چینی ایران عضویت و مسئولیت دارد.

قصاعی با وجود بیش از 5 دهه فعالیت صنعتی همچنان پرکار است و به توسعه اقتصادی و پیشرفت کشور فکر می‌کند، او درباره اینکه آیا قصد ندارد بازنشسته شود، در مصاحبه‌ای گفت: «فکر می‌کنم باید مقداری کارم را کم کنم ولی برای کسی که سال‌ها در کار صنعت بوده و اثراتی هم داشته، بازنشستگی به معنای اینکه به‌طور کلی کنار برود احساس خوبی نیست. برای همین دوست دارم هم‌چنان کار کنم، فرزندانم هستند و خیلی در کار کمک می‌کنند. البته بعضی وقت‌ها به لحاظ جسمی و روحی خسته می‌شوم، به خصوص که امروز با مسائل اقتصادی که پیش آمده گرفتاری‌ها چند برابر شده است. مشکلات ارزی، تحریم‌های خارجی و بدتر از همه اینها، بوروکراسی داخلی است که فشار را زیاد کرده تحریم‌های خارجی مشکلاتی را ایجاد کرده است، اما نیروهای داخل به جای آنکه منظم شوند و در مقابل تحریم‌ها دفاع کنند، سردرگم شده‌اند. امیدوارم این بی‌نظمی به تدریج رفع و تعادل برقرار شود. البته از طرف دیگر به شرایط پیش آمده، به‌عنوان یک فرصت هم نگاه می‌کنم چون می‌تواند باعث جان گرفتن صادرات شود، برای همین باید از همین شرایط هم استفاده کرد. ما باید قوانین، روش و منش اقتصادیمان را اصلاح کنیم. اقتصاد در کنار سیاستی مناسب است که به خوبی رشد کند. اقتصادی که سیاست بر آن سوار باشد کمرش خم می‌شود. اقتصاد باید روی بال سیاست به پرواز دربیاید.

کارآفريني با همکاري مشترک کره‌اي‌ها

درباره حمیدرضا هاشمی‌نیا کارآفرین برتر و برنده تندیس امین‌الضرب

حمیدرضا هاشمی‌نیا با وجود اینکه از کارآفرینان نسبتاً جوان کشور محسوب می‌شود اما توانسته با جلب اعتماد مسئولان شرکت سامسونگ کره تحولات مهمی در صنعت لوازم خانگی در کشور به وجود آورد و تولید انواع محصولات شرکت سامسونگ از جاروبرقی گرفته تا یخچال سایدبای‌ساید را عملیاتی کند.

حمیدرضا هاشمی‌نیا، رئیس هیات مدیره شرکت‌های تکوین الکترونیک، سام الکترونیک و سام سرویس، تولیدکننده و نماینده انحصاری خدمات پس از فروش محصولات صوتی، تصویری، خانگی و آی‌تی سامسونگ در ایران از جوانی کار خود را شروع کرد و با توجه به ایده‌های جدیدی که داشت خیلی زود قدم در راه کارآفرینانی بزرگ کشورمان در تولید لوازم خانگی همچون حاج محمدتقی برخوردار گذاشت (کسی که پیش از انقلاب همکاری با شرکت‌های ژاپنی در تولید لوازم خانگی الکترونیک در ایران را شروع کرد) و همکاری‌های مشترک با شرکت کره‌ای سامسونگ را در دهه 70 شمسی کلید زد، آن‌هم در زمانی که هنوز سامسونگ به غول بزرگ تولید لوازم خانگی در جهان تبدیل نشده بود و این انتخاب خود نشان‌دهنده، هوش و دید حمیدرضا هاشمی‌نیا نسبت به آینده صنعت تولید لوازم خانگی است. او در ابتدا شرکتی تجاری و بازرگانی برای گرفتن نمایندگی واردات کالاهای تولیدشده از سوی شرکت سامسونگ را در ایران راه‌اندازی کرد اما چند سال بیشتر نگذشت که به فکر تولید افتاد و خیلی زود توانست مجوزهای لازم برای احداث کارخانه را در اواخر ریاست جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و دوره وزارت نعمت‌زاده دریافت کند.

سال ۷۵، توافقات کارخانه «سام الکترونیک» با سامسونگ نهایی شد و اواخر همین سال ساخت کارخانه در کیلومتر 14 جاده کرج شروع شد و نهایتاً ۱۴بهمن ۷۶ اولین تولید این مجموعه که دستگاه تلویزیون بود، انجام شد. باگذشت زمان و اجرای طرح‌های توسعه‌ای کارخانه، زمین‌های مجاور باهدف افزایش تولید لوازم خانگی به کارخانه اولیه الحاق و برای طرح‌های توسعه تولید تلویزیون و نمایشگر کامپیوتری مورد استفاده قرار گرفت. همچنین با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و توافقات هسته‌ای و فروکش کردن تب تند تحریم‌ها علیه کشورمان حمیدرضا هاشمی‌نیا به فکر توسعه همکاری‌های شرکت سام الکترونیک با شرکت سامسونگ کره و راه‌اندازی شرکت جدیدی با نام تکوین الکترونیک افتاد که مورد استقبال طرف کره‌ای هم قرار گرفت و در اولین گام خطوط جدید تولید لوازم خانگی برقی شامل جاروبرقی و ماشین لباسشویی و حتی برخی از مدل‌های یخچال راه‌اندازی شد. همچنین شهریور سال 95 مراسم رونمایی از خطوط جدید تولید یخچال فریزر و سایدبای‌ساید سامسونگ در کارخانه تکوین الکترونیک (یکی از بزرگترین و به‌روزترین مجموعه‌های تولید لوازم خانگی در منطقه خاورمیانه) با حضور نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت برگزار شد. به اعتقاد کارشناسان راه‌اندازی این خطوط تولید که دومین خط تولید یخچال فریزر و سایدبای‌ساید سامسونگ در ایران محسوب می‌شود گام بلند و مهمی در بومی‌سازی دانش تولید لوازم خانگی در کشور و نمونه‌ای موفق از همکاری‌های یک شرکت ایرانی با یک شرکت بین‌المللی (بزرگترین تولیدکننده کنونی لوازم خانگی در جهان) محسوب می‌شود. شرکت‌های تکوین الکترونیک و سام الکترونیک در طول سال‌های گذشته اقدامات مهمی در راستای انتقال فناوری و بومی‌سازی دانش تولید لوازم خانگی در کشور با همکاری شرکت سامسونگ کره انجام داده‌اند و در حال حاضر بخش عمده محصولات سامسونگ حتی به‌روزترین کالاها همچون فریزرهای سایدبای‌ساید در این مجموعه و با نظارت شرکت کره‌ای تولید می‌شود. اتفاقی که در طول دو دهه گذشته با همکاری‌های آهسته ولی پیوسته و اعتمادسازی و تولید محصولات کیفی و تأمین استانداردهای سامسونگ کره تحقق پیدا کرده است. علاوه بر اینها حمیدرضا هاشمی‌نیا در سال 1380 شرکت سام سرویس را هم با هدف ارائه سرویس و خدمات پس از فروش محصولات به مشتریان این شرکت راه‌اندازی کرد.

او با توسعه شرکت‌ها و کارخانه‌های این گروه صنعتی و تجاری در طول سال‌های گذشته توانسته صدها فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم در کشور ایجاد کند. طبق آمارهایی که او در سال 1395 و بعد از افتتاح خطوط جدید ارائه داد در این مجموعه بیش از 2 هزار 500 نفر به‌صورت مستقیم و بیش از 34 هزار نفر غیرمستقیم (در بخش تأمین‌کنندگان مواد اولیه و بخش خدمات کالا و پس از فروش) مشغول به کار هستند. به گفته رئیس هیات مدیره سام الکترونیک این مجموعه در 4 واحد کارخانه تولیدی و با مساحت بیش از 25 هکتار، سالیانه بیش از 2 میلیون دستگاه شامل مانیتور، جاروبرقی، تلویزیون، لباسشویی، انواع یخچال فریزر و سایدبایس‌اید تولید می‌کند.

شهریور امسال مدیرعامل شرکت سام الکترونیک در جریان بازدید خبرنگاران اعلام کرد ظرفیت اسمی تولید انواع یخچال و فریزر در این مجموعه 1500 دستگاه در روز است که هم‌اکنون 800 دستگاه تولید می‌شود. در دو خط تولید ماشین لباسشویی این مجموعه نیز ظرفیت تولید روزانه 3 هزار دستگاه وجود دارد. همچنین هم‌اکنون امکان تولید 37 مدل تلویزیون با ظرفیت 9 هزار دستگاه در روز در این کارخانه وجود دارد. البته در ماه‌های گذشته افزایش تحریم‌های آمریکا و افزایش قیمت مواد اولیه و سخت شدن واردات این مواد مسئولان کارخانه‌های سام الکترونیک و تکوین الکترونیک را با مشکلاتی روبه‌رو کرده و تولید را در این مجموعه نسبت به ظرفیت‌های اسمی، کاهش داده است. البته حمیدرضا هاشمی‌نیا با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های منطقه خاورمیانه و بازار کشورهای همسایه به دنبال آن است که مجموعه سام الکترونیک و تکوین الکترونیک را به هاب اصلی تولید محصولات سامسونگ در منطقه تبدیل کند و با صادرات گسترده محصولات این کارخانه‌ها بتواند علاوه بر افزایش تولید، ده‌ها فرصت شغلی جدید هم ایجاد کند؛ اقدامی که مذاکرات اولیه آن با مسئولان شرکت سامسونگ صورت گرفته و توافق‌هایی هم انجام شده است. هاشمی‌نیا درباره مهمترین مشکلات تولید همزمان با افتتاح پروژه مجموعه صنعتی امام رضا (ع) سامسونگ گفت: «وام‌های گران بانک‌ها، مشکلات تأمین و انتقال ارز، مشکلات حمل‌ونقل و همچنین تأمین سرمایه، رکود، تورم و افت‌وخیزهای مدیریت نشده نرخ ارز دغدغه همیشگی کارآفرینان است، برای ما هم همیشه این دغدغه‌ها وجود داشته. اشکال روند تولیدکنندگی در ایران شاید این باشد که کارآفرینان واقعی همیشه امیدوارند که مسئولان مختلف، آنکسانی که باید فراهم‌کننده فضای آزاد رقابتی و بازار عرضه و تقاضا باشند، همه را به یک‌چشم نگاه کنند، زمین بازی را برای تمام شرکت‌ها یکسان کنند.»

او همچنین معتقد است کشور باید برنامه‌ای ویژه برای تولید کالاها و محصولاتی که در آنها مزیت نسبی دارد، داشته باشد. «ما در بسیاری از تولیدات‌مان مزیت نسبی نداریم، فرضاً اگر کالایی را ساختیم امکان رقابت با سازنده‌های دیگر دنیا را نداریم، خوب این تولید اگر کالایی استراتژیک نباشد و دست نیافتن به دانش آن باعث وابستگی نشود شاید صرفه نداشته باشد اما اگر در تولیدی مزیت نسبی داریم، ورود تکنولوژی و دانش آن به کشور در خیلی صنایع زیردستی و بالادستی بتواند باعث بهبود شود، برای کشور نفع خواهد داشت و منجر به صرفه اقتصادی می‌شود، این تولید ملی هم صرفه‌جویی ارزی را با خودش می‌آورد و هم اشتغالزایی خواهد داشت. حتی فارغ از بحث‌های اقتصادی، هر ملتی که مصرف‌کننده صرف باشد نهایتاً هم عزت خودش را و هم اعتمادبه‌نفسش را از دست می‌دهد.