پاسخ یک کارگردان درباره تک‌خوانی یک زن

بنا به خواست تماشاگران گویا قرار است شنبه‌ها هم این اپرا اجرا داشته باشد. شورا کریمی آهنگساز و علی پاکدست، مریم اقبالی، علی ابوالخیریان، قاسم رحمتی دستیاران این اُپرا و داوود آزاد، روشنک کیمنش، حسین پیرحیاتی، رهام خورشیدوند، اسماعیل الله‌دادیان، محمدرضا موسوی، سینا سازگاری، نادر گهرسودی، کیمیا خانزادی، آرش خانزادی، حامد فقیهی، محمد رضاپورمقدم، رحمن تک دهقان، امیرمسعود خسروی، محسن محبی، مهدی اکبری نفتچالی، مهدی اصغرپور، فراز قوامی، محمدحسین رضایی، جلال سعادت، بهروز غریب پور آواگران این اثر هستند.

درباره اُپرای جدید عشق با غریب پور گفتگو کردیم:

*مدتی است پس از جشنواره تئاتر فجر، اجرای عموم این نمایش عروسکی هم آغاز شده است، استقبال از این کار چطور بوده و چه بازخورد‌هایی از این کار داشته‌اید؟

استقبال هم در ۱۰ شب جشنواره و هم در اجرای عموم خوب بوده است، در جشنواره که خاطرم است روی زمین و پله‌ها هم تماشاچیان می‌نشستند، این استقبال برایمان خیلی ارزشمند بود.

*وجه اشتراک کار‌های شما در ساخت اُپرا‌های عروسکی چیست؟

من تمام کار‌های عروسکی‌ام مبتنی بر ادبیات کلاسیک فارسی ساخته شده است، این وجه اشتراک بین کارهایم است، چرا که خودم را به ادبیات منظوم فارسی متعهد می‌دانم هر چند معتقد هستم که این ادبیات هنوز آنطور که باید شناخته نشده به ویژه برای نسل جدید!

علتش هم شاید آموزش و پرورش و رسانه‌ها باشند که در این زمینه کم کاری کرده‌اند، الان شاید نسل جدید و بچه‌ها اسم حافظ و سعدی و فردوسی را از روی خیابان‌ها بشناسند تا اینکه آثارشان را بخواند!

تلاش دارم قله‌های ادبی زبان فارسی را در کارهایم به مردم معرفی کنم و در این ۱۵ سال هم همینکار را انجام دادم

بنابراین من بر اساس تعهدی که خودم برای خودم تعریف کردم، تلاش دارم قله‌های ادبی زبان فارسی را بشناسانم، خوشبختانه در این ۱۵ سال هم کار دیگری انجام ندادم.

۲ مرتبه البته تجربه «اُپرای مکبث» و «لیلی و مجنون» به زبان ترکی را داشتم که آن هم با همین هدف انجام شده است که تماشاچی ایرانی تفاوت اپرای ملی با اپرای غیر ملی و جهانی را درک کند و در واقع نوعی مخاطب سازی برای اینکار کردم.

*تفاوتی که اُپرای عشق به لحاظ محتوا و میزانسن با دیگر اُپرا‌های عروسکی داشته چیست؟

در اُپرای عشق اولین باری است که داستانی از یک شاعر روی صحنه می‌رود، البته قبلاً رستم و سهراب را داشتیم که یک داستان از فردوسی اجرا شده، اما این داستان عاشقانه شیخ صنعان و دختر ترسا از فریدالدین عطار متفاوت به لحاظ میزانسن، نوع صحنه و بازی است، عناصر جدیدی را در این کار دخیل کردیم تا با دیگر کارهایمان تکراری نشود، فضاسازی‌های جدید با این مدیوم تئاتر عروسکی عرضه کردیم.

*در خبری از سوی روابط عمومی‌تان شنیدیم که قرار است اُپرای عشق شنبه‌ها هم اجرا داشته باشد بهرحال با توجه به سختی کار بازی دهندگان، این کار را برای هنرمندان دشوار نمی‌کند یا اینکه به لحاظ مخاطبی کشش لازم را برای پر کردن سالن دارید؟

اتفاقا هیچ مشکلی وجود ندارد ببینید، این کار خیلی شبیه نوازندگی است، وقتی هر شب یک نوازنده در ارکستر نوازندگی می‌کند این بدن و انگشتان عادت می‌کند و بدون وقفه به کار ادامه می‌دهد.

این نکته را بگویم که همیشه ما پس از اجرا‌های آخر هفته با وقفه شنبه‌ها، یکشنبه‌ها می‌بایست یکی ـ. دو ساعت زودتر تمرین شروع کنیم تا چیزی نسبت به آخرین اجرای هفته قبل کم نگذاریم.

*درباره گروه خوانندگی و نوازندگی‌تان بگویید. افرادی که با فراخوان انتخاب کردید مشقت زیادی را برایتان در انتخاب ایجاد کرد، آیا برآیند و بازخورد این افراد در گروه موسیقی و نوازندگی را خوب ارزیابی می‌کنید؟

من هر بار این کار را انجام داده‌ام، شما از اولین اثری که کار کردم تا به امروز نگاه کنید متوجه می‌شوید که ما از گذشته هم کسانی را انتخاب می‌کردیم که مطلقا شناخته شده نبودند، اما این استعداد‌ها الان صاحب نام هستند> هر چند یک زمانی گمنام بودند.

از اُپرای سعدی و حافظ به بعد من یک کنکور آواز با گرفتن فایل‌های صوتی برگزار کردم و این تبدیل به یک روش استعدادیابی در زمینه آواز شد. از این طریق ما ناشناخته‌ها را وارد عرصه آوازخوانی کردیم و خیلی نام‌های آن دوران امروز شناخته شده و شخصیت مستقل هنری هستند.

پس از اپرا‌های سعدی و حافظ، کنکور آواز برگزار کردیم و همین یک روش استعدادیابی در زمینه آواز اپرا شد

در «اُپرای عشق» هم همین کار را با اتکا به تجربه‌مان انجام دادیم، انتخاب خیلی دشوار بود، اما از انتخاب‌هایم خیلی خوشحالم. استعداد‌هایی مثل رهام خورشیدوند، قوامی، داود آزاد، پیرحیاتی، حامد فقیهی، اصغرپور، روشنک کی‌منش و... فوق العاده هستند. حتی داود آزاد برای اولین بار تجربه اپرا را داشتند که فوق‌العاده صدا متناسب با کار و متفاوت از خواننده‌های قبلی ما است، در نهایت من از این تجربه خیلی راضی هستم.

در زمینه آهنگسازی کار، شورا کریمی به لحاظ تنوع در موسیقی‌ها و ترکیب موسیقی شرقی و غربی فوق‌العاده است.

*آقای غریب پور، اسم‌ها را که گفتید به خاطرم آمد بپرسم که خانم کی‌منش در اجرا تک خوانی دارند گویا اینطور به نظر می‌رسد که ایشان تک‌خوانی دارند؟

خیر ایشان صدایشان همراه با گروه کُر است.

*علت انتخاب داود آزاد برای صدای شیخ صنعان چه چیز بود؟

بهرحال نقش اول همیشه باید از جهات مختلف منطبق با کار باشد، هر یک از این کاراکتر‌ها دارای یک ویژگی هستند که داود آزاد برای این نقش به نظرم انطباق خوبی به لحاظ سن و سال و صدا برای یک پیر سالخورده دارد، بنابراین صدای او را با حساسیت انتخاب کردم تا زمانی به سیمای عروسک نگاه می‌کنی صدا به آن بخورد.