از آنجا که ممکن است موانع و چالشهایی که پیش روی کشور است، تشدید شود، ارزیابیها گویای این است که سال 98، سالی سخت خواهد بود.
تدبیر24»اگر قرار باشد فشارها کاهش پیدا کند یا برای مردم قابل تحمل باشد، نه تنها دولت که مجموعه نظام هم باید رویکرد خود را نسبت به مجموعه مسائل جامعه تغییر دهند. درواقع باید حس امید و اعتماد مردم را بازسازی کنند تا مردم بدانند اگر قرار است هزینهای را تحمل کنند، به نفعشان است و در مسیری حرکت میکنند که آینده شان اقتضا میکند این سختی را تحمل کنند. اما جامعه هنوز چنین تلقی از رفتار مسئولان ندارد و تا وقتی دست به این بازسازی نزنند، هم مشکلات مردم افزایش پیدا خواهد کرد و هم مشکلات خودشان. حاکمیتی که اعتماد مردم را پشت سر خود داشته باشد، خیلی از موانع را راحتتر حل خواهد کرد، اما اگر همراهی مردم را نداشته باشد مشکلاتی که ممکن است از بیرون هم به داخل منتقل شود، افزایش پیدا میکند. نمونههایی از آن را در سال 97 دیدیم و سال 98 هم هنوز تغییر خاصی دیده نشده که آیا همان روند ادامه پیدا میکند یا بالاخره تغییری داده خواهد شد که این اعتماد بهم ریخته و از هم گسیخته را ترمیم کرده و جامعه احساس کند اگر مشکلاتی هست، مال همه است و اگر امکاناتی هم هست، متعلق به همه و آنچه از طریق حکومت دنبال میشود، در مسیر خاص مطالبات مردم است. اگر اکنون ابهاماتی هم درباره انتخابات 98 مطرح میشود، به دلیل وضعیت ناامیدی حاکم در جامعه است که طبیعتا گرایش مردم به طرف صندوق رای یا دخالت در اینگونه مسائل، کار را مشکل میکند. تلقی مردم این است که مسئولان هرکس یا هرچه بخواهد را مطرح میکند و هیچکس دنبال خواستهها و رفع مشکلات به طور اساسی نیست و وقتی به انتخابات مجلس و دولت هم کشیده میشود، خواستههایشان برآورده نمیشود. باید گفت مگر اینکه گرفتاریها باعث شود مسئولان امر توجه کنند که اعتماد کردن به مردم برای کشور ضرر ندارد. البته اعتمادی که صوری نبوده و موثر باشد بهگونهای که نه آنجا که میخواهند نقش ایفا کنند، محدودیت ایجاد کنیم و نه آنجایی که میخواهند هزینه دهند، مدام مردم مردم کنیم! مثل اینکه مردم فقط زمانی برای مسئولان امر اهمیت پیدا میکنند که باید هزینه دهند. وقتی منافعی برای کشور است که مردم نقش و تاثیر خود را در تصمیمات ایفا کنند، آدمهای دیگری را میخواهند که اشتباهات را به حساب خود جبران کنند که تابحال نه تنها اشتباهات کم نشده که به میزان آن افزوده شده. البته مقداری به داخل و خودمان برمیگردد که اگر بنا باشد همان رویه که تاکنون دنبال شده، طی شود امسال به مراتب سختتر از 97 خواهد بود. اما اگر این تغییر رویکرد به شکلی خود را به جامعه نشان دهد که میتوان بخشی از ناامیدی و بیاعتمادی مردم را جبران کرد، رخ دهد، طبیعتا هم قدرت تحمل مردم بالا میرود و هم همکاری دولت با مردم افزایش پیدا خواهد کرد که مشکلات راحتتر مدیریت شود و امید ایجادشده باعث شود نهادهایی که باید در انتخابات شکل بگیرند کارآمدتر باشند و مردم بتوانند کمک کنند که ایفای نقششان موثر باشد. برآوردها بیانگر این است که گرچه آثار مشخصی از این تغییر رویکرد آشکار نیست ولی همچنان امیدواریم این عقلانیت به مجموعه دست اندرکار مدیریت کشور برگردد و ارزش و اهمیت حضور و تاثیر مردم را جدیتر بگیرند و سعی کنند طوری رفتار کنند تا مردم بیشتر در عرصهها حضور داشته باشند. سنجشها نشان میدهد بیاعتمادی رو به افزایش رفته و به شدت نگران کننده شده به گونهای که در کوچه و بازار با حشر و نشر معمولی با مردم در همه اقشار جامعه خودنمایی میکند، اما از اینکه این احساس به لایههای بالایی منتقل شده مطلع نیستم. هرچند هنوز آثار مشخصی از این تغییر رویکرد نمیبینیم ولی امیدواریم تا زمانی که خیلی دیر نشده که تغییر رویکردها دیگر تاثیری نداشته باشد، این تصمیمات گرفته شود شاید بتوانیم بخشی از مشکلات پیش آمده را مدیریت کنیم. والا اگر همینطور ادامه پیدا کند یک انباشتگی از مطالبات و فاصله و شکاف را خواهیم داشت. یکی از مشکلات موجود وقوع یکسری اتفاقات است که حضور مردم در کشور پررنگ میشود و برخی اینها را به حساب عملکردشان میگذارند درحالی که واقعیت ندارد. گاهی وقتها شاید اینگونه رفتارهای مردم مسئولان را به اشتباه میاندازد. درواقع هنوز آثار و علائمی که تغییرات به صورت معمول احساس شود، وجود ندارد ولی همچنان امیدواریم که این اتفاق بیفتد.
مصطفی درایتی، فعال سیاسی اصلاحطلب