تدبیر24» با وجود مشکلات و بحرانهای اقتصادی سال 97، بالاخره وارد سال 98 شدیم. سال پیش رو را میتوان از سالهایی نام برد که حساسیت خاصی دارد چرا که انتخابات مجلس در اواخر سال 98 برگزار خواهد شد. اخیرا مطرح میشود که مردم به جهت عملکرد ضعیف دولت و مجلس، تا حدی اعتماد خود را به مسئولان از دست دادهاند و همین موضوع باعث شده تا برخی از قهر مردم با صندوق انتخابات سخن بگویند. به همین منظور «آرمان» با فاطمه راکعی فعال سیاسی اصلاحطلب گفتوگو کرده که میخوانید.
سیاسیون، احزاب و دولتمردان با توجه به شرایط سخت اقتصادی کشور برای بازسازی امید و اعتماد مردم چه کاری باید انجام دهند؟
مردم انتظار عجیبی از هیچ فرد، نهاد و گروهی ندارند جز آنکه به وظایف بدیهی، قانونی و اصولی خود به خوبی عمل کنند. در واقع بدیهیترین و ابتداییترین موضوع آن است که نهادهای مسئول به وظایف خود به خوبی عمل کنند اما گاهی شاهد بودیم که چنین اتفاقی رخ نداده و حتی به جای آنکه بر تقویت عملکرد نهادها تاکید شود، شاهد تضعیف برخی نهادها بودهایم.
این تقویت عملکرد باید چگونه در نهادها شکل گیرد؟
قانون مبناست و باید براساس عرف، فرهنگ و آنچه که در آن جامعه محترم و مورد قبول است، نوشته شود. البته ممکن است نقدهایی به قانون وارد باشد. در کشور ما هم قانون به همین ترتیب نوشته شده است. درباره این مسائل باید گفت که هیچ چیزی فارغ از نقد وجود ندارد؛ بهویژه آنکه با گذشت زمان شرایط تغییر میکند و بنابراین باید قوانین با توجه به شرایط زمانی نوشته شوند؛ این موضوع تنها به قانون اساسی مربوط نمیشود بلکه در قوانین دیگر هم مطرح است.
با توجه به اینکه قوانین باید با توجه به شرایط زمانی نوشته شوند، شرایط زمانی در چه دورهای میتواند لحاظ شود؟
قوانین باید بر نیازهای زمان منطبق باشند؛ برای مثال هر 18-19 سال قانون اساسی بررسی شود تا در صورت لزوم، زمینه برای تغییر و بهتر شدن آن فراهم شود. در این قوانین باید به اجتهاد نوین و فقه پویا که مورد تاکید امام بود هم توجه کرد. قانون اساسی کشور در جای خود، قوانین دیگر هم مانند قانون مدنی، مجازات و استخدام کشوری باید روزآمد باشند.
چه نهاد یا نهادهایی باید نسبت به روزآمدی قوانین توجه داشته باشند؟
مجلس یکی از این نهادهاست که مردم از آن انتظار دارند تا به صورت اصولی به قانون پرداخته و آن را مورد بازنگری و اصلاح قرار دهد؛ باید توجه داشت این مهم از جمله وظایف اصولی و قانونی مجلس محسوب میشود. مجلس همچنین باید نسبت به قوانین درباره زنان هم توجه ویژه داشته باشد و در صورت لزوم اصلاحاتی انجام دهد چرا که تاریخ ثابت کرده زنان به آسانی مورد فشار قرار میگیرند. مورد دوم قوه مجریه است که باید وزارتخانهها و نهادها وابسته طبق ضوابط عمل کنند؛ ممکن است در دولت برخی مسائل یا اصلاحاتی در ساختارهایشان ایجاد شده باشد اما شاهد هستیم که برخی مسائل کلیدی و اصلی هنوز در این قوه حل نشده مانده است.
چند نمونه از این مسائل را میتوانید نام ببرید؟
تداخل در ساختار و تشکیلات وزارتخانهها، تداخلهای ساختاری در یک نهاد و تداخلهایی که از لحاظ وظایف بین نهادهای مختلف وجود دارد. تمام اینها کار را مشکل میکند. در برخی از قسمتها به جای نگاه کارشناسی، اصلاح و بروزرسانی ساختار و کمکردن تداخلها، شاهد اضافه شدن بخشهای متعدد و جدید در عین مدیریتهای ضعیف و ناکارآمد و بدون تخصص هستیم. هنگامی که افراد ناکارآمد وارد نهادی شوند و امور مردم و بیتالمال را به دست بگیرند، شاهد مشکلاتی از قبیل اختلاسها خواهیم بود. از این دو بخش مهمتر، قوه قضائیه است که باید مدافع حقوق مردم باشد و در هر قسمتی که ظلمی مشاهده میشود، وارد شده تا حق را به حقدار برساند.
با توجه به این صحبتها، باید زیرساختها اصلاح شوند.
نهادهای مسئول باید به وظایف قانونی و تشکیلاتی خود به درستی عمل کنند. افرادی که مسئولیتی را میپذیرند باید در جهت رفع اشکالات دلسوزانه گام بردارند. در همین راستا باید زیرساختها اصلاح شده و با کمک تمام نهادها مشکلات کشور به بهترین وجه و به صورت سیستمی حل شود. به طور مثال وزارتخانهای درصدد تضعیف وزارتخانه دیگر نباشد و نباید هر کسی ساز خود را بزند. مسئولانی که فقط اسم مدیریت را یدک میکشند باید کنار بروند. سیستم کشور باید به قدری تقویت شود تا بتواند مشکلات را حل کند اما این موضوع به تمامی شکل نگرفته و هنوز ضعفهایی مشاهده میشود. امیدواریم احزاب که زمانی حلقه رابط میان ملت و دولت بودند در جهت بهبود وضعیت کشور عمل کنند. همه نهادها باید متوجه شأن خود باشند و همه دلسوزان باید صدای مردم را به گوش مسئولان برسانند و مسئولان هم باید پاسخگو باشند و سعی کنند تا امور در جای جای کشور اصلاح شود. امیدوارم ناملایماتی که در سال 97 و سالهای گذشته وجود داشته در سال جدید به سرعت برطرف شوند. مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی که مردم با صبوری و شکیبایی فراوان و با آگاهی اجتماعی و سیاسی و فرهنگی با آن مواجه شدند.