سینمای ایران در آستانه پنجمین نامزدی اسکار

تدبیر24»با اعلام نامزدهای اولیه نود و سومین دوره جوایز سینمایی اسکار، فیلم «خورشید» ساخته مجید مجیدی نیز به عنوان یک از ۱۵ فیلم راه یافته به این فهرست معرفی شده و مجیدی که پیش از این در سال ۱۹۹۸ با فیلم «بچه های آسمان» سینمای ایران را برای نخستین بار به جمع نامزدهای نهایی شاخه بهترین فیلم خارجی زبان (بین المللی) برده بود، پس از ۲۳ سال این فرصت را یافته تا بار دیگر فیلمش را در جمع برترین آثار غیرانگلیسی زبان سال سینما ببیند. 

سینمای ایران تاکنون چهار بار در جوایز سینمایی اسکار به جمع نامزدهای نهایی راه یافته و ماحصل آن نیز دو جایزه در شاخه بهترین فیلم خارجی زبان بوده است. پس از نامزدی تاریخی فیلم «بچه های آسمان» در سال ۱۹۹۸ در شاخه فیلم خارجی زبان، اصغر فرهادی دو بار با فیلم های «جدایی نادر از سیمین» (۲۰۱۱) و «فروشنده» (۲۰۱۶) به جمع نامزدهای نهایی اسکار بین المللی راه یافت و دو بار سینمای ایران را صاحب مجسمه طلایی اسکار کرد. 

سابقه سینمای ایران در جوایز اسکار تنها به شاخه بهترین فیلم بین المللی ختم نمی شود و اصغر فرهادی در هشتاد و چهارمین دوره جوایز اسکار برای فیلم «جدایی نادر از سیمین» در شاخه بهترین فیلمنامه اصلی نامزد کسب جایزه شد. این از معدود دفعاتی بود که فیلمی غیرانگلیسی زبان نامزد شاخه فیلمنامه اصلی می شود اما در نهایت در آن سال جایزه این شاخه به «وودی آلن» برای فیلم «نیمه شب» در پاریس رسید. 

«خورشید» که بیست و ششمین نماینده سینمای ایران در شاخه بهترین فیلم بین المللی (غیرانگیسی زبان) جوایز سینمایی اسکار است، یک قدم تا ثبت پنجمین نامزدی سینمای ایران در جوایز اسکار فاصله دارد. 

ساخته مجید مجیدی اولین نمایش بین المللی خود را در بخش رقابتی هفتاد و هفتمین جشنواره فیلم ونیز تجربه کرد و در نهایت روح الله زمانی توانست جایزه جایزه مارچلو ماسترویانی ویژه بهترین بازیگران نوظهور جشنواره را از آن خود کند. 

سال ها پیش برای نخستین بار وزارت فرهنگ و هنر وقت در سال ۱۳۵۶ فیلم «دایره‌ی مینا» ساخته‌ی داریوش مهرجویی را به اسکار معرفی کرد و پس از آن فیلم «باد صبا» ساخته‌ی آلبر لاموریس به عنوان نماینده‌ی ایران در سال ۵۷ راهی آکادمی اسکار شد و پس از ۱۷ سال وقفه و در سال ۱۹۹۴ فیلم «زیر درختان زیتون» به کارگردانی عباس کیارستمی نماینده ایران در شصت‌وهفتمین دوره جوایز اسکار نام گرفت. «بادکنک سفید» از جعفر پناهی در سال ۱۹۹۵ به آکادمی معرفی شد و پس از یک سال وقفه و در سال ۱۹۹۷ فیلم «گبه» محسن مخملباف نماینده ایران در این جوایز سینمایی شد. 

«بچه‌های آسمان» ساخته مجید مجیدی در سال ۱۹۹۸ به اسکار خارجی رفت و سال بعد آن نیز «رنگ خدا» دیگر ساخته مجیدی فرصت حضور در این جایزه سینمایی را پیدا کرد. 

«زمانی برای مستی اسب‌ها» ساخته بهمن قبادی در سال ۲۰۰۰، «باران» مجید مجیدی (۲۰۰۱)، «من ترانه ۱۵ سال دارم» به کارگرانی رسول صدرعاملی (۲۰۰۲)، «نفس عمیق» ساخته پرویز شهبازی (۲۰۰۳)، «لاک پشت‌ها پرواز می‌کنند» از بهمن قبادی (۲۰۰۴)، «خیلی دور خیلی نزدیک» به کارگردانی رضا میرکریمی (۲۰۰۵)، «کافه ترانزیت» از کامبوزیا پرتوی (۲۰۰۶)، «میم مثل مادر» اثر رسول ملاقلی‌پور (۲۰۰۷)، «آواز کنجشگ‌ها» از مجید مجیدی (۲۰۰۸)، «درباره الی» به کارگرانی اصغر فرهادی (۲۰۰۹) و «بدرود بغداد» از مهدی نادری (۲۰۱۰)، نمایندگان سینمای ایران در دهه نخست هزار سوم میلادی بودند تا در سال ۲۰۰۱ سینمای ایران با فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی توانست برای اولین بار این جایزه مهم را به ویترین افتخارات خود اضافه کند. 

در سال‌های ۲۰۱۴، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به ترتیب فیلم‌های «گذشته» اصغر فرهادی، «امروز» رضا میرکریمی و «محمد رسول‌الله» مجیدی به اسکار فرستاده شدند و در سال ۲۰۱۶ اصغر فرهادی با فیلم «فروشنده» برای دومین‌بار به اسکار خارجی رسید. 

سال ۲۰۱۸ نیز فیلم «نفس» از نرگس آبیار نماینده سینمای ایران در نودمین دوره جوایز سینمایی اسکار بود. سال ۲۰۱۹ فیلم «بدون تاریخ، بدون امضاء» ساخته وحید جلیلوند این فرصت را یافت تا نماینده سینمای ایران در این جوایز سینمایی باشد و در جوایز اسکار ۲۰۲۰ نیز برای نخستین بار یک مستند به نام «در جستجوی فریده» ساخته مشترک آزاده موسوی و کوروش عطایی به رقابت اسکار فرستاده شد. 

فهرست نامزدهای نهایی اسکار ۲۰۲۱ روز ۱۵ مارس (۲۵ اسفند) اعلام می شود و مراسم پایانی نود و سومین دوره جوایز سینمایی اسکار نیز ۲۵ آوریل ۲۰۲۱ (۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ ) برگزار خواهد شد.