تغذیه ناسالم شما را معتاد می‌کند

غذاهای بسیار فرآوری‌شده علیرغم ارتباطی که با چاقی، بیماری‌های قلبی،‌ دیابت نوع ۲ و سایر مشکلات سلامتی انسان دارند همچنان رژیم غذایی اصلی آمریکایی‌ها را تشکیل داده است. این برنامه غذایی آسان و ارزان است و طعم خوبی هم دارد. اما اکثر دانشمندان معتقدند دلیل دیگری که این غذاها به شدت مورد استقبال قرار می‌گیرد این است که برای بسیاری از افراد این مواد نه تنها وسوسه‌انگیز بلکه اعتیادآور هستند.

نشریه تغذیه بالینی آمریکا اخیرا تحقیقی در مورد اعتیاد به مواد غذایی و اینکه آیا غذاهای فوق‌العاده فرآوری شده در پرخوری و چاقی افراد موثر است یا خیر، انجام داده است. در این بررسی که طی آن ۵۰۰ نفر تحت نظرسنجی قرار گرفتند مشخص شد که برخی از غذاها به ویژه آنهایی که در انسان حالت هوس شدید، ولع در خوردن و عدم توانایی در قطع مصرف -حتی با وجود تجربه عواقب سلامتی- ایجاد می‌کنند تغذیه اعتیادآور هستند.

در صدر لیست چنین غذاهایی پیتزا، شکلات، چیپس، کلچه، بستنی، سیب‌زمینی سرخ‌شده و چیزبرگر قرار دارد. در این تحقیق مشخص شد که غذاهای بسیار فرآوری‌شده اشتراکات زیادی با غذاهای اعتیاداور دارند. این غذاها مانند کوکائین و سیگار حاوی موادی هستند که جذب انها را کند می‌کند. سپس لذت‌بخش‌ترین مواد تشکیل‌دهنده آنها تصفیه شده و به فرآورده‌هایی تبدیل می‌شوند که به سرعت در جریان خون جذب شده و توانایی آنها را برای فعال کردن مناطقی از مغز -که پاداش، احساسات و انگیزه‌ها را تنظیم می‌کند- افزایش می دهد.

نمک، غلیظ کننده‌ها، طعم‌ دهنده‌های مصنوعی و سایر مواد افزودنی موجود در غذاهای کاملاً فرآوری شده با تاثیر بر بافت دهان، کشش آن را تقویت می‌کند. به عنوان مثال، منتول به تقویت عطر و طعم تلخ نیکوتین کمک می کند، کاکائو نیز مجاری تنفسی را گشاد کرده و جذب نیکوتین را افزایش می دهد.

یک وجه اشتراک میان مقاوم‌ترین غذاهای فوق‌فرآوری شده این است که آنها حاوی مقادیر زیادی چربی و کربوهیدرات تصفیه شده هستند؛ ترکیبی قوی که به ندرت در غذاهای طبیعی که انسان برای خوردن استفاده می‌کند از قبیل میوه ها، سبزیجات، گوشت، مغزها، عسل و دانه‌ها یافت می‌شود. بسیاری از غذاهای موجود در طبیعت غنی از چربی یا کربوهیدرات هستند، اما به طور معمول هر دوی آنها در یک غذا مقدار بالایی نیستند.

مدیر آزمایشگاه علوم و درمان مواد غذایی و اعتیاد در دانشگاه میشیگان در این باره گفت: مردم واکنش رفتاری اعتیاد آور نسبت به غذاهایی که به طور طبیعی برای سلامتی ما مفید هستند را تجربه نمی کنند. این واکنش مخصوص برخی از غذاهای بسیار فرآوری شده است که به گونه ای تهیه می‌شود که کاملاً شبیه نحوه تهیه و تولید مواد اعتیادآور است. اینها غذاهایی هستند که می‌توانند باعث از دست دادن کنترل و رفتارهای مشکوک و اجباری شوند؛ رفتارهایی که موازی با آن چیزی است که در مصرف الکل و سیگار می بینیم.

افرادی که در این زمینه مورد بررسی قرار گرفتند هنگامی که این مواد غذایی اعتیادآور را برای مدتی استفاده نکردند، علائمی شبیه به ترک مواد مخدر را از خود نشان دادند: خستگی، تحریک‌پذیری، احساس غم و گرسنگی. محققان در تحقیقی دیگر طی بررسی تصویربرداری‌هایی از مغز دریافتند که افرادی که به طور مداوم غذاهای فرآوری شده مصرف می کنند، با گذشت زمان میل بیشتر و بیشتری پیدا کرده و در نتیجه برای لذت بردن از آن غذا به مقادیر بیشتری نیاز دارند