راهکارهای برای پویایی هرچه بیشتر مغز
استفاده از برخی دستورالعملها میتواند سلامت مغز را بیشتر کرده و با تقویت تواناییهای شناختی، عملکرد این عضو حساس و مهم را تقویت کند.
تدبیر24»انجمن قلب آمریکا (AHA) لیستی
از عواملی را ارائه کرده که پزشکان بخش مراقبتهای اولیه باید با استفاده
از آنها، مراقب سلامت مغزی بیماران خود باشند. در این دستورالعملها ۱۳
عامل اساسی که بر حفظ تواناییهای شناختی تأثیر میگذارند، ذکر شده است.
همه این عوامل قابل تغییر هستند، بدین معنا که افراد بر آنها کنترل داشته و
بنابراین میتوانند سلامت مغز خود را تحت هدایت پزشک خود بهبود بخشند.
تصور مردم از سلامت مغز تنها نگرانی از شرایطی مانند بیماری آلزایمر- رایج
ترین شکل زوال عقل - است که تخمین زده می شود ۶.۲ میلیون بزرگسال مسن در
ایالاتمتحده در سال ۲۰۲۱ با آن زندگی می کنند. هر چند خطر شرایط تخریب عصبی نباید تنها دلیل مراقبت از مغز ما باشد. با
افزایش سن، مغز ما به طور طبیعی همراه با ما پیر میشود، که این پیری منجر
به اثراتی از جمله حافظه تکهتکه و کاهش توده مغزی میگردد. با این حال،
روشهایی وجود دارد که میتواند به "حفظ فرم" مغز برای مدت طولانی و کاهش
سرعت پیری اجتنابناپذیر آن کمک کند. همچنین برخی از عوامل اصلی وجود دارد
که بر سلامت مغز در طول زندگی تأثیر می گذارد.
اهمیت سلامتی قلب و عروق
بر اساس یک منبع معتبر، سلامتی مغز ارتباط تنگاتنگی با سلامتی قلب و عروق
دارد، بنابراین آسیب به قلب و سیستم عروقی میتواند بر مغز تأثیر منفی
بگذارد. انجمن قلب آمریکا در سال ۲۰۱۷ راهنمای مختصری شامل چند عامل اصلی را برای سلامتی قلب و عروق منتشر نمود که شامل موارد ذیل میباشد:
فشار خون، کلسترول، قند خون، میزان ورزش، رژیم غذایی، وزن بدن و سیگار کشیدن.
طبق AHA، فشار خون بالا، کلسترول بالا، قند خون بالا، کم تحرکی، رژیم غذایی نامناسب، شاخص توده بدنی بالا (BMI) و استعمال دخانیات همه و همه سلامت قلب و عروق را در معرض خطر قرار میدهد. با این حال، خبر خوب این است که اینها همه عوامل محیطی هستند که هر فردی میتواند برای اصلاح آنها گام بردارد.
اکنون، در بیانیه علمی جدیدی که در مجله Stroke منتشر می شود، AHA بر اهمیت این هفت عامل برای حفظ سلامت نه تنها سیستم قلبی عروقی بلکه مغز نیز تأکید می کند. دکتر
رونالد لازار در این باره می گوید: بسیاری از مردم فکر میکنند فشار خون
بالا، دیابت نوع ۲ و سایر عوامل خطر فقط بر سلامت قلب تأثیر می گذارد، اما
همین عوامل خطرناک بر سلامت مغزی ما نیز موثر است.
پیشگیری در سنین جوانی
این بیانیه علمی در واقع رهنمودهایی را برای پزشکان بخش مراقبتهای اولیه
ارائه داده، به آنها دستور میدهد که وقتی به بیماران خود در مورد حفظ یا
بهبود سلامت مغز خود توصیه ارائه میکنند مراقب چه مواردی باشند.
متخصصین به احتمال زیاد عوامل خطر را در اوایل و در طول زندگی شناسایی و کنترل میکنند.طبیعتا پیشگیری از سنین بالاتر شروع نمیشود. این
کاردر طول مراقبتهای بهداشتی از کودکی تا بزرگسالی جریان دارد. شواهد
موجود در این بیانیه نشان میدهد که توجه اولیه به این عوامل منجر به بهبود
نتایج بعدی در زندگی میگردد.
علاوه بر عوامل ذکرشده، برخی موارد دیگر نیز بر سلامتی مغز افراد تاثیرگذار است. این
عوامل به مرور زمان بر توانایی شناختی تأثیر میگذارند که شامل افسردگی،
انزوای اجتماعی، استفاده از الکل، اختلالات خواب، عدم آموزش کافی و کاهش
شنوایی هستند. نویسندگان این بیانیه علمی معتقدند
افسردگی ارتباط تنگاتنگی با زوال عقل دارد و انزوا و تنهایی از عوامل
شناختهشده در کاهش توان شناختی مغز محسوب می شوند.
استفاده بیش از حد از الکل و خواب ناکافی نیز تاثیر پررنگی بر زوال عقل
دارد. همچنین متخصصان ارتباطی بین میزان تحصیلات کمتر و کاهش شناخت را
شناسایی کرده اند. برعکس، به نظر می رسد سطح بالاتری از آموزش و علم، به
محافظت و حفظ تواناییهای شناختی کمک کرده و حتی برخی شواهد نشان میدهد که
ممکن است منجر به ذخیره شناختی بیشتری شود و به افراد امکان دهد عملکرد
شناختی مغز خود را حفظ کنند.