رستم قاسمی با ماجرا دکل نفتی گم شده و ورود بابک زنجانی به وزارت نفت چگونه شورای شهر را مجاب به شفافیت عملکرد اقتصادیش کرده است؟
رستم قاسمی سیاستمدار 57 ساله اصولگرا یکی از 11 گزینه شهرداری تهران است. او یکی از پر حاشیه ترین وزرای دولت احمدی نژاد محسوب میشود که در دوران وزارتش بر این وزارتخانه شاهد گم شدن دکل نفتی،حضور مدیران بدون تخصصی در وزارت نفت و ماجرای بابک زنجانی بودیم.
نام او اگرچه این روزها به عنوان یکی از 11 گزینه منتخبان شورای شهر تهران برای تصدی شهرداری تهران رسانه ای شده است اما کمانه زنی ها در مورد شهردار شدن او به اعلام کاندیداتوریش در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باز می گردد ،از همان ایام که اعلام کاندیداتوری کرد جمعی اعلام کردند هدف او از ورود به کارزار انتخابات نشانه گرفتن کرسی خیابان بهشت- شهرداری تهران- است. گمانه زنی که با انصراف زود هنگام او به سود نیروهای جریان انقلابی در انتخابات تقویت شد.
رستم قاسمی حالا با رزومه فعالیت اقتصادی نه چندان روشن در وزارت نفت و هلدینگها اقتصادی که در آنها حضور داشته یکی از گزینه های شورای ششمی ها برای تصدی شهرداری تهران است. این در حالی است که شورای شهری ها شفافیت عملکرد اقتصادی ، نداشتن ابهام مدیریتی و پاکدستی را از اساسی ترین شاخص های خود برای انتخاب شهردار تهران اعلام کرده اند .
رستم قاسمی کیست؟
رستم قاسمی در سال 1343 در یکی از روستاهای استان فارس متولد شد. او در رشته مهندسی عمران فارغ التحصیل شده است. رستم قاسمی دو پسر و دو دختردارد. یکی از دختران این سیاستمدار اصولگرا در انتخابات شورای شهر تهران در سال 1396 شرکت کرد اما برای ورود به شورای شهر ناکام ماند. مرتضی قاسمی یکی از پسران رستم قاسمی همراه پدرش از سوی وزارت خزانهداری آمریکا در ۴ سپتامبر ۲۰۱۹ در رابطه با یک شبکه انتقال نفت تحت کنترل سپاه پاسداران تحریم شده است.
او اخیرا در گفت و گویی که به بهانه کاندیداتوری اش در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرده بود که فرزندانم از کار اقتصادی سودی نبردند. پسرم در یک شرکت خصولتی کار میکرد که او را تعدیل کردند و بیکار شد. پسر من بعد از تعدیل با پدر خانمش کار میکنند، اخیرا هم آن کار به مشکل برخورده و تعطیل شده است.
ورود رستم به نفت
رستم قاسمی در مرداد ماه سال 1390 و در پی برکناری مسعود میر کاظمی در دولت دهم توسط محمود احمدینژاد برای تصدی پست وزارت نفت پیشنهاد شد. او در ۱۲ مرداد، با حمایت آشکار علی لاریجانی، رئیس وقت مجلس بهعنوان آخرین وزیر نفت دولت دهم از مجلس رای اعتماد گرفت. علی لاریجانی به هنگام بررسی صلاحیت او در مجلس شورای اسلامی نطق و از او به دنبال انتقاد صریح علی مطهری از معرفی «یک فرد سپاهی به عنوان وزیر پیشنهادی نفت» دفاع کرد و از مجلس خواست تا در موافقت از رستم قاسمی، به وی رأی نمادین بدهند.
انتصاب قاسمی به وزارت نفت همچنین با دور جدید تحریمهای نفتی و مالی وضعشده از سوی آمریکا و جامعه بینالمللی مصادف شد که صادرات نفت خام و فراوردههای نفت و گاز ایران را هدف گرفته بود.این تحریمهای شدید، نقش سپاه و شرکتهای اقتصادی آن را در تولید و بازاریابی نفت گسترش داد.
احمدینژاد حضور اقتصادی و مدیریتی سپاه را در صنعت نفت و گاز تسهیل کرد که با انتصاب رستم قاسمی به عنوان وزیر نفت ، به اوج خود رسید. او مبالغ هنگفتی را به سمت اجرائیکردن یارانههای نقدی هدایت کرد و در بستر اصلاحات یارانهای جامع او منابع مالی وزارت نفت کاهش یافت. سرانجام در این دوره خصوصیسازی صنایع پاییندستی دولتی (پالایشگاهها و واحدهای پتروشیمی) شتاب گرفت؛ اما این فرایند ماهیت شفافی نداشت و در بیشتر موارد به پارتیبازی و رفیقبازی آلوده بود.
یکی دیگر از انتقادات به عملکرد رستم قاسمی در زمان تصدی وزارت نفت، ورود مدیران غیرنفتی به این وزارتخانه بود. آخرین وزیر نفت دولت احمدینژاد در زمان اخذ رای از مجلس تاکید میکرد که حتی یک نفر از بیرون نفت به آنجا اسباب کشی نخواهد کرد اما ایجاد شاخه های جدید مدیریتی در این وزارتخانه در قالب نماینده تام الاختیار و مشاورعالی برخلاف ادعاهای او بود. بلاتکلیفی در تعاملات بین المللی نفت نیز یکی دیگر از انتقادات وارد به عملکرد این سیاستمدار اصولگرا بود.
گم شدن دکل های نفتی
یکی از مهمترین اتفاقاتی که در زمان تصدی گری رستم قاسمی در وزارت نفت رخ داد، گم شدن دکل نفتی در سال ۱۳۹۱ است که در رابطه با این پرونده برای چند نفر پرونده قضایی تشکیل شد. در سال 1394 و پس از اعلام مفقود شدن دکل نفتی در زمان تصدی گری رستم قاسمی، او به این ماجرا واکنش نشان داد و گفت: باید توجه کرد که وزارت نفت یک مجموعه حاکمیتی و کارفرمایی است و دکلهای حفاری مربوط به شرکتهای پیمانکاری است.مالکیت شرکت تاسیسات دریایی (شرکتی که اقدام به خرید دکل کرد ) مربوط به بنیاد تعاون ناجا و صندوق بازنشستگی نفت است. اگر کسی در جریان خرید این دکل و یا موارد دیگر در شرکت تاسیسات دریایی یا دیگر شرکتهای مربوطه تخلفی مرتکب شده باشد باید از سوی دستگاه قضا قاطعانه و به سرعت مورد رسیدگی قرار بگیرد.
استفاده رستم نفت از بابک زنجانی برای دور زدن تحریمها
رستم قاسمی در انتخابات ریاست جمهوری سال 1396 قرار بود که از سوی جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی (جمنا) کاندیدا شود. در همان زمان سیدحمید حسینی، عضو هیئتمدیره اتحادیه صادرکنندگان فراوردههای نفت، گاز و پتروشیمی در واکاوی آنچه در دوره رستم قاسمی بر وزارتخانه نفت گذشته، توضیح داد: «ایشان که مدعی خودکفایی در نفت شده بگویند در دوره ایشان در کدام بخش خودکفا شدهایم؟ آیا به جز کپیکردن نقشههای پیشین، تیم آنها توانست هیچ نوآوری دیگری در صنایع نفت داشته باشد؟ آیا توانستند یکی از فازهای پارس جنوبی را طراحی پایه یا تفصیلی کنند؟».
این عضو هیئتمدیره اتحادیه صادرکنندگان فراوردههای نفت، گاز و پتروشیمی تاکید کرده بود: در دوره احمدینژاد پروژه فاز ١٥ و ١٦ در سال ١٣٨٣ از دولت اصلاحات تحویل گرفته شد و در مدت بیش از ١٠ سال و با هزینهای معادل دو برابر شرکتهای خارجی تحویل داده شد. در دوران وزارت نفت دولتهای نهم و دهم که بخشی هم محصول فرایند زمان آقای قاسمی است، نتوانستند پروژهها را حتی یک دلار هم تأمین مالی کنند و بزرگترین اشتباه را در همراهی با عربستان در حذف سهمیهبندی از اوپک و پذیرش سقف ٣٠ میلیون بشکه انجام دادند. جالب است که آقای قاسمی نقش اصلی را در فروش نفت و میعانات به بابک زنجانی داشته و فقط به آن اکتفا نکرده است. او منابع شرکت نفت را هم به ایشان سپرده و اکنون عملکرد دولت را شرمآور میداند؟»
حسینی همچنین گفته بود: یادمان نرود که جریان دکلهای نفتی در دوره مدیریت مدیر منصوب ایشان رخ داد و در دوره وزارت آقای قاسمی بود که با واردات ٦٠ هزار تن ورق و لوله گازی، همه واحدهای تولیدی کشور به روز سیاه نشستند؛ هنوز یارد شرکت تأسیسات دریایی در خرمشهر محل انبار هزاران تن از این لولههای گازی و نفتی است.
حال باید دید شورای شهری ها که پاکدستی ، شفافیت عملکردی و انقلابی گری جز شاخص های اساسی شان برای انتخاب شهردار آینده تهران است در قبال رزومه رستم قاسمی چه تدبیری اتخاذ می کنند؟