زیارت دوره، امکان ویژه است که در تورهای زیارتی کربلا سازمان حج و زیارت دیده میشود. در این برنامه، بازدید از اماکن مقدسه در شهرهای زیارتی عراق بههمراه کاروان صورت میگیرد. در این مطلب از جزئیات این برنامه زیارتی خواهیم گفت و بهطور خلاصه با برخی از اماکن زیارتی و تاریخی مهم در عراق آشنا خواهید شد.
کاروانهای مختلف کربلا، بسته به تصمیم شرکت برگزارکننده و البته استقبال زائران برنامههای متنوعی را برای کاروان، در نظر میگیرند. البته بنا به تصمیم سازمان حج و زیارت، اکثر برنامهها در تورهای زیارتی این سازمان، یکسان هستند.
در نجف، زیارت مسجد کوفه و سهله جزو برنامه ثابت کاروانهاست. در کنار آن، قبر میثم تمار، مرقد کمیل بن زیاد، مسجد حنانه و قبرستان وادی السلام نیز بازدید میشوند. همچنین زیارت مرقد امامزاده ابراهیم غمر در کوفه نیز در برخی از کاروانها انجام میشود. بازدیدی که جزو برنامه جدید سازمان حج و زیارت برای زائران عتبات عالیات محسوب میشود.
البته در روز اول سفر، برای اعضا کاروان، زیارت حرم امام علی (ع)، بهصورت گروهی انجام میگیرد تا ضمن هماهنگی و آشنایی بیشتر افراد، اطلاع از مسیر و برنامه زیارتی کاروان برای اعضای کاروان، بهخصوص زائر اولیها، بهخوبی انجام گیرد.
در کربلا، زیارت کفالعباس، خیمهگاه امام حسین، تل زینبیه، نهر فرات، مقام امام زمان (ع)، مقام امام صادق (ع) و همچنین آرامگاه طفلان مسلم بهعنوان برنامههای زیارتی کاروان در نظر گرفته میشود. ازطرفی همانند نجف، زیارت حرم امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) در روز اول اقامت در این شهر انجام میگیرد.
چه یک شب در کاظمین اسکان داشته باشید و چه بهصورت عبوری به این شهر بیایید، زیارت حرم امام جواد (ع) و امام کاظم (ع) با کاروان انجام میشود. در ادامه امامزاده سید محمد و سپس در سامرا، بارگاه مطهر امام هادی (ع) و امام حسن عسکری (ع) بهصورت گروهی زیارت میشوند.
در این بخش، به معرفی اجمالی برخی از زیارتگاههای مهم در عراق میپردازیم که در برنامه زیارت دوره کاروانهای عتبات سازمان حج و زیارت نیز وجود دارد.
مسجد اعظم کوفه، جزو یکی از ۴ مسجد بزرگ مسلمان در جهان است؛ ویژگیهای بزرگ تاریخی و مذهبی آن باعث شده است که به یکی از مساجد مهم برای شیعیان محسوب شود.
محل اسکان پیامبرانی چون نوح و خضر، مرکز خطبهخوانی و قضاوت امیرالمومنین (ع) در دوران حکومت ایشان و محل زندگی حضرت صاحب الزمان (ع) در دوران ظهور نشاندهنده تاریخ غنی و عظمت این مسجد است. همچنین روایت است که این مسجد محل سجده فرشتگان است؛ محل نماز هزاران پیامبر و وصی است؛ هفتاد هزار نفر از این مکان به سوی بهشت محشور میشوند و این مسجد بهعنوان قصری از بهشت شناخته میشود.
علاوه بر این موارد، در این مسجد مرقد یاورانی از امام حسین (ع) همچون مسلم بن عقیل، هانی بن عروه و مختار ثقفی قرار گرفته است.
مسجد سهله نیز یکی از مساجد مهم و مقدس شیعه به شمار میآید. منزلگاه امام زمان شاید مهمترین نکتهای است که این مکان، به آن شناخته میشود. همچنین این مسجد، محل زندگی پیامبرانی چون ابراهیم، خضر و ادریس نیز بوده است.
در مسجد سهله، کسی از شخصیتهای تاریخی دفن نشده است؛ اما بهمانند مسجد کوفه، مقامهایی از امامان و پیامبران در این مسجد دیده میشود که آداب و نمازهای خاص خودش را نیز دارد.
مرقد دو فرزند مسلم بن عقیل یعنی ابراهیم و محمد در مسیر جاده کربلا-بغداد قرار گرفته است. این دو شخص بزرگوار، در سال ۶۱ هجری توسط سپاهیان عمر سعد به شهادت میرسند. مرقد ایشان دو گنبد فیرزوهای رنگ دارد و ضریح آنها، در فاصله ۶ متری از یکدیگر قرار گرفته است.
تل زینبیه یکی از مکانهای مقدس در شهر کربلاست که زائران زیادی از آن بازدید میکنند. درواقع حضرت زینب در واقع کربلا بر روی این تل یا تپه میرفته و شاهد نبرد برادرش با لشکر دشمن بوده است. او همچنین خطاب به دشمن، آنها را از این رفتار بیشرمانهشان در برابر سپاه امام حسین (ع)، آگاه میدارد.
سید محمد، فرزند امام هادی (ع) است که برخیها تصور میکنند پس از این امام، او جانشین ایشان و امام یازدهم خواهد بود. نکته قابل توجه آنکه، برای بسیاری از عراقیها این امامزاده، ارزش و احترام والایی دارد. ادب و اخلاق سید محمد نزد شیعان زبانزد است و داستان شفای مرد شل، یکی از شاهدمثالهایی از بزرگی این امامزاده به شمار میآید.
در این مطلب با برنامه زیارتی کاروانهای عتبات عالیات سازمان حج و زیارت آشنا شدید و برخی از این اماکن تاریخی معرفی شدند. نکته مهم آنکه، در کاروانها، بسته به برنامه آنها، ترتیب بازدیدها متفاوت خواهد بود. مثلا در بازدید از مسجد کوفه و سهله، نیاز به اختصاص نیمی از روز است. از طرفی اماکن زیارتی کربلا، در نزدیکی حرم واقع شده است. همچنین بازدید اماکن زیارتی کاظمین و سامرا معمولاً بهصورت عبوری انجام میگیرد.