نیمی از جامعه میل به مشارکت در حوزه سیاسی ایران را ندارند

تدبیر24»  تقی آزاد ارمکی  - به نظرم این یک کلیشه عجیب و غریب و برای جامعه آزاردهنده بود چون دوره پیش اکثریت ۶۰‌درصدی جامعه به آقای رییسی رای نداد و الان هم می‌بیند اینها آمده‌اند که همان دوره پیش را تکرار کنند. به همین دلیل مشارکت در همان سطح قبلی تکرار می‌شود. البته در این برهه حساس ما انتظار عدم مشارکت بیشتری را داشتیم زیرا مناظره‌ها هم از جذابیت لازم و کافی برخوردار نبود؛ بیشتر به میزگرد شبیه بود نه مناظره سیاسی. به طوری که اگر انتخابات رقابتی میان اصلاح‌طلبان و اصولگرایان مطرح نمی‌شد، میزان مشارکت حدود 20‌درصد بود بنابراین مابقی میزان مشارکت 8 تیر انتخابات ریاست‌جمهوری محصول حضور دکتر مسعود پزشکیان است. این انتخابات «پیروزی اصلاح‌طلبی» است یعنی اصلاح‌طلبی که از نظام سیاسی و حوزه قدرت بیرون افتاده بود، با کمترین شرایط و کاندیدایی که خیلی اصرار شفاف ندارد که بگوید من اصلاح‌طلب هستم و تلاش دارد که جو خیلی رقابتی جلوه نکند و خیلی به پای رقبای دیگر نمی‌پیچد، یعنی اطلاعاتی که درباره دیگر کاندیدا دارد را رو نمی‌کند و بیشتر خودش را مطرح می‌کند و از سوی دیگر اصلاح‌طلبی که خسته و آسیب‌دیده و به حاشیه رفته بود و بخشی از آن به سمت عبور از نظام می‌رفت، قدرت عمده‌ای به دست آوردند. به نظرم نتیجه بعدی این انتخابات واقعا پیروزی اصلاح‌طلبان بود. آقای پزشکیان اکثریت و اصولگرایان اقلیت‌شده و انشقاق هم بین آنها افتاده است؛ به نظرم این یک اتفاق خیلی مهم است. نکته دیگر این است که فی‌الواقع در آینده می‌تواند بخشی از سرمایه اصولگرایی هم به اصلاح‌طلبی منتقل شود به خاطر اینکه کسی در انتخابات رقیب اصلاح‌طلبی است که نماد وجه رادیکال و بنیادگرایی اصولگرایی است و اصولگرایان میانه‌رو از همین الان هم شروع کرده‌اند و منتقد و معترض به آقای جلیلی هستند.

از طرفی نیمی از جامعه میل به مشارکت در حوزه سیاسی ایران را ندارند زیرا جامعه در سخنان کاندیدا احساس تغییری مشاهده نکرده است. برخلاف گفته‌ها تنها 10 الی 15‌درصد جامعه انتخابات را تحریم کردند بنابراین 50‌درصد جامعه دچار افسردگی سیاسی شدند. آنها از نظام سیاسی خسته شدند زیرا تغییری در وضعیت موجود ملاحظه نمی‌کنند. در حال حاضر جامعه هنوز احساس خطر نکرده است، وگرنه برای انتخابات پای صندوق رای می‌آمد. وقتی مردم روز‌به‌روز شاهد انباشت مشکلات اعم از اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هستند، امیدی به تغییر ندارند. به همین خاطر با ارائه برنامه‌ها و اهداف دکتر پزشکیان، حاکمیت هم باید در برابر آن عقب‌نشینی کند. ایشان بارها در خصوص فیلترینگ و گشت ارشاد سخن گفتند، حاکمیت هم باید پذیرای چنین تغییراتی باشد. در چنین شرایطی سرمایه اجتماعی باز خواهد گشت. در غیر این صورت رییس‌جمهور ضعیفی خواهیم داشت که در برابر سیاست‌های خارجه سکوت می‌کند و وضعیت روز‌به‌روز بدتر خواهد شد.
برخلاف تصورات در انتخابات دور اول انتخاب ریاست‌جمهوری مردم مناطق کردنشین و ترک‌نشین و استانی مانند سیستان‌و‌بلوچستان پای صندوق‌های رای نیامدند. اگر این افراد به پزشکیان اعتماد کنند و بیایند قطعا شاهد شگفتی در انتخابات خواهیم بود بنابراین دکتر پزشکیان در این چند روز باقیمانده باید به صورت شفاف اهداف و برنامه‌های خود را بیان کند و همچنین به مردم یادآوری کند که اگر آقای جلیلی رییس‌جمهور شود، چه اتفاقاتی در کشور رخ می‌دهد. در چنین حالتی بخشی از جامعه که شرکت نکرد، این دفعه شرکت و ترمیم می‌کند. آنها متوجه شدند که می‌شود اصلاح‌طلبی را حمایت کرد و عامل، مانع و مقاومتی در نظام سیاسی مقابل اصولگرایی پیدا شود. من دارم به آن فکر می‌کنم و خیلی اعتقاد ندارم که رای آقای قالیباف به آقای پزشکیان منتقل شود ولی رای نسبتا یک‌درصدی که من می‌شناختم و با آنها صحبت می‌کردم و می‌گفتند ما رای بدهیم یا ندهیم رییس‌جمهور معلوم است، برای آقای پزشکیان فعال خواهد شد. البته ایشان در هر صورت پیروز انتخابات بوده است. مگر اینکه انتخابات مهندسی شود یا برخی مسوولان سوت پایان انتخابات را زودتر از موعد به صدا در بیاورند.
* جامعه‌شناس و استاد دانشگاه

منبع : جهان صنعت