روزنامه‌نگاران، نیازمند آموزشی‌های جدی برای درک و تحلیل آمار هستند

تدبیر24» روزنامه‌نگاری به عنوان یک حرفه پویا و در حال تغییر، نیازمند مجموعه‌ای از مهارت‌های خاص است. این مهارت‌ها نه تنها به خبرنگاران کمک می‌کند تا اطلاعات دقیق و موثری را جمع‌آوری کنند، بلکه آن‌ها را قادر می‌سازد تا در دنیای پرسرعت رسانه‌های دیجیتال رقابت کنند. فریبا نباتی، دبیر تحریریه روزنامه پیام ما می گوید: بسیاری از ما روزنامه‌نگاران عدد نمی‌دانیم و مشکل بزرگی داریم به نام درک و تحلیل آمار. یکی از موضوعاتی که فکر می‌کنم باید در کلاس‌های روزنامه‌نگاری به شکل جدی به آن پرداخت همین مسئله است.

گفت‌وگوی شفقنا رسانه را با  فریبا نباتی، دبیر تحریریه روزنامه پیام ما در ادامه بخوانید…

چه مهارت‌هایی را برای روزنامه‌نگاران جوان ضروری می‌دانید و چرا این مهارت‌ها در دنیای امروز اهمیت پیدا کرده‌اند؟

روزنامه‌نگاری امروز متفاوت از روزنامه‌نگاری کلاسیک و آن تعریفی است که از روزنامه‌نگاری یاد گرفته‌ایم. الفبای روزنامه‌نگاری تغییر کرده و برای همین نمی‌توان به روش سابق کار کرد. امروزه علاوه بر مهارت نوشتاری، مهارت برقراری ارتباط، آشنایی کامل با حوزه‌ و مسائل روز، درک اصول و اخلاق روزنامه‌نگاری،  لازم است تا مهارت استفاده از ابزارهای دیجیتالی نیز آموخته شود. به عنوان مثال دانستن دانش سئو از الزامات است. خبرنگاری اگر سئو نداند گزارش و گفت‌و‌گویش هم دیده نمی‌شود و دیده نشدن، بی‌مخاطب ماندن و آب در هاون کوبیدن است.

علاوه بر آن آشنایی با روش‌ها و ابزارهای جدید جست‌وجو، کوتاه‌نویسی، توان درک تصویر و شرح‌نویسی برای آن و سناریونویسی امروزه برای یک خبرنگار و روزنامه‌نگار بسیار مهم است.

ارائه محتوای خبری دیگر محدود به روزنامه‌نگاری کاغذی نیست. درست است که خبر پایه و اساس روزنامه‌نگاری است اما خبر صرف در روزگاری که اینترنت و شبکه‌های اجتماعی قدرت را به دست گرفته‌اند به کار مخاطب نمی‌آید. باید داده تازه‌ و متفاوتی داشته باشید و در قالب جدیدی ارائه کنید تا مخاطب رغبت کند و تمایل داشته باشد سراغ مطلبی که نوشته‌اید بیاید؛ روزنامه را بخرد و یا لینک را باز کند. دنیای امروز و مخاطب حال‌حاضر شکل دیگری از ارائه خبر را دنبال می‌کند. آشنایی با روزنامه‌نگاری چندرسانه‌ای و آنلاین از مهارت‌هایی است که خبرنگاران باید آن را بیاموزند.

با این اوصاف چگونه می‌توانیم مهارت‌های نوشتاری و ویرایشی را در روزنامه‌نگاران جوان تقویت کنیم؟ آیا روش‌های تمرینی خاصی وجود دارد؟

با مطالعه به ویژه خواندن کتاب می‌توان مهارت نوشتن  را تقویت کرد. خواندن نه به معنی مطالعه بلکه به قصد یادگیری. علاوه بر کتاب‌های حوزه تخصصی، به نظر من مطالعه رمان برای فراگیری کلمه و توان توصیف به ویژه در گزارش‌های میدانی بسیار کمک‌کننده است. تماشای فیلم‌‌های سینمایی و مستند هم به فراگیری توصیف و ارائه تصویر از رویداد کمک می‌کند.

اصطلاحی بین روزنامه‌نگاران وجود داد به نام کُند شدن دست. تداوم در نوشتن و تمرین باعث می‌شود ذهن و قلم شما برای نوشتن همیشه آماده بماند. مسئله دیگری که وجود دارد و در هر نسل عمیق‌تر شده این است که متاسفانه مشکل جدی در آموزش زبان فارسی در مدارس داریم. آنقدر که اغلب می‌بینیم بعد از اتمام مدرسه، حتی در رشته علوم‌انسانی، درست حرف زدن و نوشتن آموخته نمی‌شود. فارسی‌نویسی و پاکیزه‌نویسی مسئله روزنامه‌نگاری ماست.

علاوه بر این بسیاری از ما روزنامه‌نگاران عدد نمی‌دانیم و مشکل بزرگی داریم به نام درک و تحلیل آمار. یکی از موضوعاتی که فکر می‌کنم باید در کلاس‌های روزنامه‌نگاری به شکل جدی به آن پرداخت همین مسئله است.

در عصر دیجیتال، کدام مهارت‌های فنی، مانند کار با ابزارهای آنلاین و رسانه‌های اجتماعی، برای روزنامه‌نگاران جوان ضروری است و چگونه می‌توان این مهارت‌های فنی را آموزش داد؟

تقویت زبان انگلیسی، شیوه‌های به روز جست‌و‌جو در وب، آشنایی با شبکه‌های اجتماعی. این مهارت‌ها به سوژه‌یابی هم بسیار کمک می‌کند. در شرایطی که تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی با داده‌های بسیار و بی‌پایان فضای اطرافمان را شکل داده، منبع‌شناسی و مهارت تشخیص خبر واقعی از جعلی هم بسیار مهم است.

چه توصیه‌ای برای روزنامه‌نگاران جوان دارید تا بتوانند مهارت‌های خود را بهبود بخشند و در این حرفه موفق شوند؟

در سوالات قبلی به مهارت‌آموزی اشاره کردم. با همه این‌ها باید واقع‌بین بود که اقتصاد حال‌حاضر رسانه‌ها امکان حضور در یک شغل را به شما نمی‌دهد و مجبورید دو و حتی سه شغله باشید. این مسئله تبدیل روزنامه‌نگار به کارمند را رقم زده و باعث شده فرصت و توان کافی برای آموختن و مهارت‌آموزی نباشد. روزنامه‌نگاران جوان و تازه‌کار باید به این موضوع دقت کنند، حقوق رسانه کفاف زندگی معمولی را هم نمی‌دهد اگر می‌خواهید در این حرفه بمانید باید به آن به شکل شغل و منبع درآمد نگاه نکنید. به شرایط این حرفه واقع‌بینانه نگاه کنید و اگر باز علاقه‌مند به فعالیت در آن بودید وارد آن شوید.
به هر حال باید این را هم  مدنظر قرار داد اگر رسانه‌ها و مدیرانش خبرنگار واقعی می‌خواهند حقوق واقعی هم باید پرداخت کنند. تا زمانی که مدیران رسانه خبرنگار را موجودی که دارای سیستم تغذیه فتوسنتز است و توانایی کار به جای چند نفر را دارد، می‌بینند، تا وقتی که خبرنگاری را کارمندی می‌دانند و نه شغلی پویا، انتظار خلاقیت و مهارت‌آموزی مداوم یک رویاست.