آیا ورق گالوانیزه زنگ میزند؟ آیا ورق گالوانیزه جوش میخورد؟

ورق گالوانیزه یکی از پرکاربرد ترین محصولات فولادی است که به دلیل پوشش خاص روی (زینک) از مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ ‌زدگی برخوردار است. اما سوالاتی که برای بسیاری مطرح می‌شود این است که آیا ورق گالوانیزه زنگ میزند؟ و آیا امکان جوشکاری ورق گالوانیزه وجود دارد یا خیر؟ در این مقاله به بررسی این دو موضوع مهم می ‌پردازیم.

آیا ورق گالوانیزه زنگ می ‌زند؟

ورق گالوانیزه با پوشش روی (زینک) محافظت می ‌شود که به ‌عنوان یک سد فیزیکی و همچنین محافظ کاتدی عمل می‌ کند. این پوشش مانع تماس مستقیم فولاد با رطوبت و اکسیژن هوا شده و در نتیجه فرآیند زنگ ‌زدگی (اکسیداسیون آهن) به طور قابل توجهی کاهش می ‌یابد. بنابراین  در شرایط عادی و محیط‌های معمولی، ورق گالوانیزه تقریباً ضد زنگ محسوب می‌شود و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد.

با این حال  اگر پوشش گالوانیزه آسیب ببیند یا در معرض شرایط بسیار خورنده مثل آب دریا، اسیدها و مواد شیمیایی قوی قرار گیرد  احتمال زنگ‌ زدگی وجود دارد. همچنین در صورت ایجاد خراش عمیق که به فولاد زیرین برسد  آن قسمت می‌تواند دچار خوردگی شود. بنابراین ورق گالوانیزه مقاوم به زنگ است ولی به معنای عدم زنگ ‌زدگی مطلق نیست.

راه‌های جلوگیری از زنگ زدگی ورق گالوانیزه

در ادامه روش های برای جلوگیری از زنگ زدگی ورق گالوانیزه بر اساس تجربه مشتریان  ذکر شده است .مشتریان این ورق می گویند با رعایت نکات زیر عمر ورق گالوانیزه بسیار افزایش یافته است .

حفظ و مراقبت از پوشش گالوانیزه

پوشش گالوانیزه که از جنس روی (زینک) است  اصلی‌ ترین سد محافظ ورق در برابر رطوبت و عوامل خورنده محسوب می ‌شود. بنابراین اولین و مه م‌ترین راه جلوگیری از زنگ زدگی  حفظ یکپارچگی این پوشش است. هنگام نصب و حمل ‌ونقل باید مراقب بود که هیچ خراش، ضربه یا ساییدگی به سطح ورق وارد نشود. آسیب به پوشش باعث می‌شود فولاد زیرین در معرض هوا و رطوبت قرار گیرد و فرآیند زنگ زدگی آغاز شود.

همچنین در صورت مشاهده ترک یا کنده شدن پوشش گالوانیزه  باید به سرعت نسبت به ترمیم آن اقدام کرد. این ترمیم می‌تواند با استفاده از رنگ‌های محافظ مخصوص گالوانیزه یا عملیات گالوانیزاسیون مجدد انجام شود تا از گسترش زنگ ‌زدگی جلوگیری شود.

استفاده از رنگ‌ ها و پوشش‌های محافظ ثانویه

علاوه بر پوشش گالوانیزه اصلی، استفاده از رنگ‌ها و پوشش‌های محافظ ثانویه روی ورق می‌تواند مقاومت آن را در برابر زنگ زدگی به طور قابل توجهی افزایش دهد. رنگ‌های ضد زنگ مخصوص ورق گالوانیزه به عنوان لایه ‌ای محافظ عمل می‌ کنند که علاوه بر افزایش زیبایی ظاهری  از تماس مستقیم ورق با هوا و رطوبت جلوگیری می‌کنند.

این پوشش‌ها به ویژه در محیط‌ های بسیار خورنده یا مکان‌ هایی که ورق در معرض شرایط جوی سخت قرار دارد  اهمیت پیدا می‌کنند. رنگ ‌آمیزی دوره ‌ای و بررسی وضعیت پوشش رنگ از اقدامات مهم برای حفظ ورق گالوانیزه در طول زمان است.

کنترل محیط نصب و استفاده

محیطی که ورق گالوانیزه در آن نصب یا استفاده می ‌شود  نقش کلیدی در میزان مقاومت ورق در برابر زنگ زدگی دارد. همچنین جلوگیری از تجمع آب و رطوبت بر روی سطح ورق از اهمیت بالایی برخوردار است.

در مواردی که استفاده در محیط‌های مرطوب یا اسیدی ناگزیر است  باید از روش‌های حفاظتی بیشتری مانند پوشش‌های تخصصی یا نصب در مکان‌های سرپوشیده بهره برد. طراحی درست سازه ‌ها به گونه ‌ای که آب باران یا رطوبت تجمع پیدا نکند نیز کمک شایانی به کاهش زنگ زدگی می‌ کند.

انجام گالوانیزاسیون مجدد یا ترمیم محل‌های آسیب ‌دیده

گاهی اوقات در حین نصب یا استفاده  پوشش گالوانیزه آسیب می ‌بیند یا در اثر گذر زمان دچار خوردگی موضعی می‌شود. در چنین شرایطی  بهترین راهکار انجام گالوانیزاسیون مجدد یا ترمیم پوشش است. این کار باعث بازسازی سد محافظ روی فولاد می‌شود و از پیشرفت زنگ زدگی جلوگیری می‌کند.

ترمیم پوشش گالوانیزه معمولاً با استفاده از اسپری‌ های گالوانیزه یا رنگ‌های مخصوص انجام می‌شود که شامل ذرات روی بوده و خواص حفاظتی مشابه لایه اصلی را ایجاد می ‌کنند.

آیا ورق گالوانیزه جوش می‌خورد؟

بله، ورق گالوانیزه قابلیت جوشکاری دارد، اما جوشکاری آن نسبت به ورق فولادی ساده نیازمند دقت و نکات فنی خاصی است. پوشش روی در محل جوش ممکن است سوخته و دود سمی ایجاد کند  بنابراین باید از تجهیزات تهویه مناسب و محافظت فردی استفاده شود.

همچنین  پیش از جوشکاری معمولاً باید پوشش گالوانیزه در محل جوش به طور موضعی حذف شود تا کیفیت جوش بهتر شود و از مشکلاتی مثل ترک ‌خوردگی جلوگیری شود. روش‌های جوشکاری مناسب شامل جوشکاری قوسی با گاز محافظ (MIG/MAG) یا جوشکاری تیگ (TIG) با دقت کنترل شده است.

پس اگر نکات ایمنی و فنی رعایت شود  ورق گالوانیزه به راحتی قابل جوشکاری بوده و در ساخت سازه‌ها، تجهیزات صنعتی و قطعات مختلف به خوبی استفاده می‌ شود.

نکات مهم در جوشکاری ورق گالوانیزه

در ادامه نکات مهمی بیان کرده ایم که باعث می شود جوشکاری ورق گالوانیزه با کیفیت بهتری انجام شود .

حذف پوشش گالوانیزه در محل جوش

پوشش گالوانیزه هنگام جوشکاری ذوب شده و دودهای سمی و مضر آزاد می‌ کند که برای جوشکار بسیار خطرناک است. بنابراین قبل از شروع عملیات باید پوشش گالوانیزه را  صورت موضعی با استفاده از روش‌ هایی مثل سمباده ‌زنی یا برش مکانیکی پاک ‌سازی کرد تا هم کیفیت جوش افزایش یابد و هم سلامت اپراتور حفظ شود.

حذف پوشش باعث می ‌شود جوش به فولاد پایه متصل شود و چسبندگی قوی ‌تری ایجاد شود. همچنین وجود روی در محل جوش می‌تواند باعث ترک ‌خوردگی و نقص جوش شود.

استفاده از تجهیزات ایمنی و تهویه مناسب

جوشکاری ورق گالوانیزه به دلیل آزاد شدن دود های فلز روی بسیار خطرناک است و ممکن است مشکلات تنفسی و مسمومیت ایجاد کند. بنابراین جوشکار باید حتماً از ماسک‌ های تنفسی مخصوص و کلاه محافظ جوشکاری استفاده کند. همچنین در محیط‌های سربسته و کم‌ تهویه باید سیستم تهویه قوی و خروجی دود مناسب نصب شود تا هوای محیط پاکسازی شود.

رعایت این نکات باعث حفظ سلامت جوشکار و جلوگیری از بروز بیماری‌های تنفسی ناشی از استنشاق دود روی می‌شود.

انتخاب روش جوشکاری مناسب

برای جوشکاری ورق گالوانیزه  روش‌های خاصی مانند جوشکاری قوسی با گاز محافظ (MIG/MAG) یا جوشکاری تیگ (TIG) توصیه می‌شود. این روش‌ها به دلیل کنترل بهتر قوس و حرارت، کیفیت جوش بالاتری ایجاد کرده و باعث کاهش مشکلاتی مانند ترک‌ خوردگی و نقص جوش می ‌شوند.

استفاده از روش‌ های جوشکاری سنتی یا جوشکاری دستی بدون محافظ می‌تواند باعث ایجاد جوش‌های ضعیف و ناپایدار شود. 

کنترل حرارت ورودی و خنک‌ سازی

ورق‌های گالوانیزه به دلیل حساسیت به حرارت زیاد در محل جوش، ممکن است دچار تغییر شکل یا ترک‌ خوردگی شوند. بنابراین کنترل حرارت ورودی در هنگام جوشکاری اهمیت زیادی دارد.پس از جوشکاری نیز خنک‌ سازی تدریجی و کنترل شده باعث حفظ خواص مکانیکی و جلوگیری از ترک‌ های حرارتی می‌شود. خنک ‌سازی سریع با آب یا سایر روش‌ها ممکن است باعث ایجاد تنش‌های داخلی و آسیب به ساختار ورق شود.

ترمیم پوشش گالوانیزه پس از جوشکاری

پس از انجام جوشکاری  پوشش گالوانیزه در محل جوش از بین رفته است و فولاد در معرض خوردگی و زنگ زدگی قرار دارد. بنابراین لازم است که محل جوش ترمیم و دوباره پوشش داده شود.

این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که بدون ترمیم، محل جوش به سرعت شروع به زنگ زدگی می‌کند و طول عمر سازه کاهش می ‌یابد. ترمیم صحیح پوشش باعث حفظ مقاومت ورق در برابر خوردگی و افزایش دوام آن می ‌شود.

قیمت ورق گالوانیزه

قیمت ورق گالوانیزه به طور مستقیم با کیفیت و وضعیت ظاهری آن در ارتباط است. ورق‌های نو و سالم که پوشش گالوانیزه یکدست و بدون آسیب دارند  به دلیل مقاومت بالاتر در برابر خوردگی و طول عمر بیشتر  قیمت بالاتری نسبت به ورق‌ های زنگ زده یا دارای خوردگی دارند. وجود زنگ ‌زدگی روی ورق باعث کاهش ارزش و کیفیت آن شده و در نتیجه قیمت ورق گالوانیزه را پایین می ‌آورد  چرا که برای استفاده در پروژه‌های حساس باید هزینه بیشتری برای ترمیم یا تعویض آن صرف شود.

از سوی دیگر  ورق‌های نو به دلیل دوام و ظاهر بهتر  برای مصرف ‌کننده به ‌صرفه  بوده و هزینه‌ های نگهداری و تعمیر را کاهش می‌دهند. این موضوع باعث می‌ شود قیمت هر متر ورق گالوانیزه نو در بازار با استقبال بیشتری مواجه شود و خریداران تمایل داشته باشند تا با پرداخت قیمت بالاتر  از ورق‌هایی با کیفیت و عمر طولانی ‌تر استفاده کنند.

 

به گفته وبسایت ahanjam.com : قیمت هر متر ورق گالوانیزه را وزن آن مشخص میکند زیرا قیمت ورق گالوانیزه به ازای هر کیلوگرم میباشد .ورق های گالوانیزه به صورت رول یا برش زده (شیت) تولید میشوند که با توجه به مشخصات فنی که دارند قیمت هر کیلو ورق تعیین میشود .برای بدست آوردن قیمت هر متر ورق گالوانیزه باید ابتدا وزن ورق را به متر مربع تبدیل کنید .فاکتور هایی که برای بدست آوردن وزن ورق نیاز داریم مساحت ، چگالی و ضخامت میباشد .

جمع‌بندی

ورق گالوانیزه به دلیل پوشش روی  مقاومت بسیار بالایی در برابر زنگ ‌زدگی دارد اما در شرایط خاص و آسیب ‌دیدگی امکان زنگ زدن وجود دارد. همچنین ورق گالوانیزه قابلیت جوشکاری دارد ولی نیازمند رعایت نکات ایمنی و فنی مخصوص است.