آقاي روحاني و پديده یی به نام سفرهاي استاني

تدبیر24 : آقاي نوبخت، سخنگوي دولت اعلام داشتند سفرهاي استاني از هفته هاي آينده آغاز خواهد شد و اضافه كردند به گونه يي عمل خواهيم كرد كه نكات مثبت سفرهاي استاني دولت هاي گذشته تكرار شود. اينكه رييس جمهور به عنوان رييس قوه مجريه به استان هاي مختلف رفته و از آنها بازديد كند في النفسه امر مطلوبي است. فرض ما بر اين است كه رييس جمهور در سفر به استان ها و مناطق مختلف با مشكلات و مسائل مختلفي كه در آن مناطق است از نزديك آشنا مي شود. فرض ما بر اين است كه رييس جمهور در اين سفرها با نحوه مديريت و اشكالات احتمالي دستگاه هاي اجرايي آشنا مي شود. فرض بر اين است كه در اين سفرها مردم مي توانند مشكلات و معضلات شان را با رييس جمهور يا رييس قوه مجريه در ميان بگذارند و ساير مفروضاتي نظاير اينها. اين نتيجه ها همه قابل فهم و مفيد هستند. اگر سفرهاي آقاي روحاني هم در چنين چارچوبي صورت گيرد، يقينا موثر و مطلوب خواهد بود.

    اما متاسفانه اين مطلوبيت ها و ايده آل ها در سفرهاي قبلي بيشتر در عالم نظر بوده اند. متاسفانه در سفرهاي قبلي آنچه بيشتر مد نظر بود يك مانور تبليغاتي بود تا درك مشكلات و مسائل مردم منطقه. بگذاريد نگاه نزديك تري به سفرهاي استاني دولت قبلي بيندازيم. آنچه بيش از ارزيابي از عملكرد دستگاه هاي اجرايي و بررسي مشكلات و مسائل آنان مطرح بود، اين بود كه رييس جمهور در جايي كه سخنراني مي كنند جمعيت انبوهي جمع شده باشند. به همين خاطر، مدارس، كارخانجات، اداره هاي دولتي، شركت هاي بزرگ دولتي، حتي پادگان ها هم جملگي تعطيل مي شدند تا همگي به «استقبال» از رييس جمهور بروند، مرحله دوم «سفرهاي استاني» عبارت بودند از تصويب طرح هاي ضربتي. در پايان سفر اعلام مي شد كه چند صد و حتي در مواردي چند هزار طرح به تصويب رسيده اند. هيچ كس هم اين سوال ساده را مطرح نمي كرد كه چگونه ممكن است ظرف دو روز يا حداكثر سه روز حتي اگر رييس جمهور و هيات همراه و مسوولان محلي تمام شب هم بيدار مي ماندند، چند صد يا يكي دو هزار طرح به تصويب رسيده بوده باشد؟ راديو و تلويزيون كه اين سفرها را پوشش مي دادند معمولايكي، دو طرح بزرگ را نام مي بردند و بعد هم مي افزودند كه «امروز هم در ادامه و در نشستي كه تا پاسي از شب به درازا كشيد، 399 طرح ديگر هم به تصويب رسيدند». بخش ديگر «سفرهاي استاني» در بازديد هيات هاي ويژه همراه رييس جمهور از روستاها و شهرستان هاي آن استان بود. اگر استان مزبور داراي يكي، دو شهرستان بزرگ مي بود كه رييس جمهور زحمت بازديد را شخصا خودشان متحمل مي شدند. اما اگر شهرستان ها كوچك مي بودند در آن صورت صرفا «هيات هاي همراه رييس جمهور» به شهرستان هاي تابعه استان مي رفتند. بعد هم داستان هاي شيرين پرداخت پول به ازاي نوشتن نامه به رييس جمهور محبوب و مردمي و مابقي «كيسه هاي اشرفي» كه از جانب رييس جمهور و هيات هاي همراه پرداخت مي شدند.

    اين گونه سفرهاي استاني كمتر براي مردم و منطقه همراه با دستاوردي مي بود. اما در عوض يك برنامه جالب تبليغاتي يك هفته يي براي وي مي شد به حساب خزانه دولت. خيلي نيازي به توضيح نيست كه وقتي چند صد طرح بزرگ و كوچك ظرف چندين ساعت به تصويب مي رسيدند از نظر مطالعات كارشناسي، اقتصادي، تشخيص اولويت ها، ضرورت انجام آن با توجه به نقشه هاي جامع توسعه ملي كشور و ساير ملاحظات ديگر چقدر روي آنها كارها و مطالعات كارشناسي صورت گرفته بوده. هدف همان طور كه گفتيم نشان دادن اين بود كه مردم باور كنند رييس جمهور پركار است، دلسوز است، از جنس مردم است، به مناطق محروم و دور افتاده يي از كشور رفته كه روساي جمهور قبلي و مسوولان در گذشته حتي نزديك آن مناطق هم نرفته بودند و ساير ملاحظات پوپوليستي و تبليغاتي. اساسا اگر قرار شود ده ها طرح صنعتي يا عمراني طي سفر استاني رييس جمهور به اين يا آن استان صرفا به واسطه آنكه رييس جمهور به آن استان سفر كرده به تصويب برسند، اين سوال ساده اما اساسي مطرح مي شود كه پس وزارت صنايع و ساير وزارتخانه ها و دستگاه هاي مطالعاتي و برنامه ريزي در مركز چه كار مي كرده اند؟ اگر آن طرح ها واقعا لازم مي بوده، پس چرا تا قبل از سفر رييس جمهور به ان استان خبري از تصويب آنها نبوده؟ اگر هم لازم نمي بوده اند و كارشناسان و متخصصان مربوطه آن طرح ها را لازم يا در اولويت نمي ديده اند، پس مجوز كارشناسي تصويب آن طرح ها چه مي شود؟

بگذريم كه يكي ديگر از «فوايد» سفرهاي استاني مراسم باشكوه «كلنگ زني»، «افتتاح» يا «راه اندازي» فلان پروژه، كارخانه، سد يا موسسات ديگر مي بود. داستان هاي زيادي روايت مي شود از «راه اندازي» يا «اافتتاح»هاي پرشكوه و پر زرق و برگ تلويزيوني، اما هنوز رييس جمهور استان را ترك نكرده بوده و از آنجا كه آن پروژه هنوز به اتمام نرسيده بوده و تشريفاتي راه اندازي شده بوده، مجبور شده اند كه آن كارخانه يا هر چيز ديگر كه بوده را خاموش كنند. داستان هاي زيادي نقل مي شود از پروژه هايي كه بعد از گذشت يك سال يا دو سال از زمان افتتاح آنها همچنان به پايان نرسيدند در حالي كه دو سال قبل راه اندازي شده بودند. داستان هاي زيادي روايت مي شود از طرح ها و پروژ هايي كه به جاي يك بار چندين بار افتتاح شده اند. آخرش هم كار ناقص بوده چون همان طور كه گفتيم «افتتاح»ها دكوري بوده اند.

    بعيد به نظر مي رسد كه آقاي روحاني به دنبال اين گونه «سفرهاي استاني» باشند. بعيد به نظر مي رسد كه اساسا به دنبال تبليغات اينچنيني و راه و روش هاي پوپوليستي در سفرهاي استاني شان باشند. ضمن آنكه نيازي هم به چنين كارهاي نمايشي، پوپوليستي و تبليغاتي ندارند. علي القاعده هدف ايشان از سفرهاي استاني آشنايي با مشكلات و مسائل آن استان هم از زبان مسوولان و هم از زبان مردم آن استان خواهد بود.