ناگفته های داغ داووس ازخاتمی و قالیباف تا متکی و روحانی

تدبیر24 : دکتر روحانی رئیس جمهور کشورمان به عنوان یکی از میهمانان عالی رتبه شرکت کننده در مجمع جهانی اقتصاد در حالی امروز در میان کارشناسان و مدعوین این اجلاس بین المللی به سخنرانی خواهد پرداخت که حضور ایران در سطح رئیس جمهور استقبال های گسترده ای در پی داشته است . البته مجمع جهانی اقتصاد که بیش از چهل سال پیش توسط یک استاد دانشگاه در دهکده برفی داووس در دامنه رشته کوه های آلپ پایه گذاری شده است هر ساله از میهمانان عالی رتبه ای در سرتاسر دنیا برای شرکت در نشست هایش دعوت می کند و بسیاری از سران دنیا در دوره های مختلف در این نشست حضور یافته اند اما نزدیک یک دهه است که ایران در سطح رئیس جمهور در این اجلاس شرکت نکرده است و بالاترین حضور ایران در سال های اخیر مربوط به حضور وزیر امور خارجه اسبق کشورمان است .

هر چند در روزهای اخیر و پس از قطعی شدن سفر رئیس جمهور به سوئیس برخی رسانه ها از دریچه تاریخی نگاهی به حضور کوتاه چند باره ایران در این اجلاس داشته اند اما شاید جالب باشد در آستانه سخنرانی رئیس جمهور و دیدار های مهمی که برای وی در حاشیه این اجلاس در نظر گرفته شده است نگاهی متفاوت به حاشیه های حضور های رسمی شخصیت های ایرانی در این اجلاس و اتفاقات جالبی که نام مجمع داووس را برای مردم و رسانه ها خاطره انگیز کرده است بیاندازیم .

سید محمد خاتمی از تمجید جان کری تا ترک داووس

رئیس جمهور اسبق کشورمان به نوعی خط شکن حضور ایران در مجمع جهانی اقتصاد است چه اینکه وی یک بار در دوران ریاست جمهوری و یک بار نیز پس از پایان دوران ریاست جمهوری اش به دعوت رئیس مجمع عازم سوئیس شد و در کنارجان کری وزیر خارجه فعلی آمریکا و رقیب انتخاباتی جرج بوش در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به سخنرانی پرداخت . سخنان سيدمحمد خاتمي عليه سياست هاي جنگ طلبانه جورج بوش در خاورميانه با استقبال «جان كري» نامزد سابق رييس جمهوري آمريكا مواجه شد به طوری که وی پس از سخنرانی خاتمی با حضور در جایگاه گفت : "نظرات آقاي خاتمي و تلاش هايش براي منطقه و دنيا با اهميت بوده. آمريكايي ها دنيا را خارج از كشورشان به گونه اي مي بينند كه با واقعيت ها و حقايق فاصله دارد. بايد عينك بدبيني را كنار گذاشته و عينك حقيقت بيني زد و دنبال ثبات بود."

اما حضور رئیس جمهور دوره اصلاحات در کنار نامزد ریاست جمهوری آمریکا و سخنرانی در کنار هم نیز به داغی سومین حضور خاتمی در مجمع داووس که البته نیمه کاره ماند نشد . خاتمی که اولین حضورش به عنوان اولین حضور ایران در این اجلاس مهم جهانی محسوب می شد در حالی در سال 86 در دورانی که تنها به عنوان رئیس موسسه بین المللی گفت و گوی تمدن ها بود عازم داووس شد که به مراسم سخنرانی اصلی خود نرسید . ماجرا از آن جا بود که ردصلاحيت بسيار گسترده اصلاح طلبان داوطلب نمايندگي مجلس هشتم، منجر به آن شد که سيدمحمد خاتمي اجلاس داووس را نيمه کاره رها کند و به تهران بازگردد. وی در پي ردصلاحيت يا عدم احراز صلاحيت بسياري از کانديداهاي اصلاح طلب توسط هيات هاي اجرايي حضور در ایران را به مذاکره با سران جهان در داووس ترجیح داد تا بتواند در بازگشت به ایران به طور فوری با هاشمي رفسنجاني و کروبي تشکيل جلسه دهد.

این موضوع آنقدر بازتاب های فروان داخلی و خارجی داشت که به نوعی اولین خاطره سازی سیاسی داووس برای ایرانیان محسوب شد.

البته حضور خاتمی در داووس یک بار دیگر نیز بسیار حاشیه ساز شد و این آن جایی بود که در سال 88 و پس از انتخابات روزنامه کیهان مدعی دیدار رئیس جمهور اسبق ایران با جورج سوروس ميلياردر مشهور صهيونيستي و طراح انقلاب های مخملی در حاشیه مجمع جهانی اقتصاد شد . ادعایی که با تکذیب قاطع دفتر خاتمی و دفتر سوروس مواجه شد اما کیهان هیچ گاه دست از آن بر نداشت .

چهره های خنثی داووس

محمد جواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه، مجتبی ثمره هاشمی دستیار محمود احمدی نژاد، محمد رضا باهنر نائب رئیس مجلس شورای اسلامی و معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست از جمله چهره ها و شخصیت های سیاسی کشورمان بودند که با وجود دعوت با داووس مباحث مطرح شده از طرف آن ها بازتاب خاصی در محیط بین الملل نداشت و به نوعی جزو چهره های خنثی این اجلاس محسوب می شوند که حتی عکسی از حضورشان در سال 86 مخابره نشده است . البته این سال به عنوان پر ترافیک ترین دوران حضور ایران شناخته می شود .

محمد باقر قالیباف از رویای ریاست جمهوری تا وعده توخالی شهربازی

شهردار تهران در اولین سال های فعالیت در این سمت به دلیل اقدامات مناسبش در توسعه شهری به مجمع جهانی اقتصاد دعوت شد تا دستاوردهایش را تشریح کند . قالیباف که آن روزها سودای بخت آزمایی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری با استفاده از فعالیت در شهرداری را می پروراند تلاش زیادی داشت در حاشیه اجلاس به دیدار های دیپلماتیک در سطح بالا بپردازد اما در نهایت توانست با رئیس جمهور سوئیس، عمرو موسی و رئیس دانشگاه سنگاپور و برخی همتایانش دیدار کند . وی در بازگشت از این اجلاس از رایزنی های اقتصادی خود در داووس و راضی کردن یک شرکت بین المللی برای ساخت هتل و شهربازی پیشرفته در تهران سخن گفت اما با گذشت سالها از آن روز وعده وی تو خالی از آب در آمده است . در مدت حضور قالیباف در داووس شهرداری حجم زیادی از تبلیغات در خصوص حضور آقای شهردار را در سوئیس را به اجرا گذاشت .

منوچهر متکی از رایزنی های داغ دیپلماتیک تا برخوردهای انگلیسی

وزیر خارجه اسبق کشورمان را می توان به نوعی رکورد دار حضور یک مقام ایرانی عالیرتبه در مجمع جهانی اقتصاد دانست چرا که منوچهر متکی با چندین بار دعوت پیاپی به این نشست و 3 بار حضور در داووس بیشترین حضور را به عنوان بالاترین مقام ایرانی در این اجلاس داشته است . دعوت پی در پی متکی به این اجلاس عالی رتبه به دلیل جایگاه مهم بین المللی وی و ارتباطات گسترده او با سران کشورهای جهان بود چه اینکه در همین مدت وزرات او احمدی نژاد هیچ گاه به این اجلاس دعوت نشد . حضور منوچهر متکی علاوه بر طرح مباحث اقتصادی معمول رایزنی های داغ دیپلماتیک را برای وزیر خارجه وقت به همراه داشت چرا که متکی از فرصت حضور سران دنیا در اجلاس بیش ترین استفاده را می برد و با روسای جمهور ، نخست وزیران و وزرای خارجه کشورهای اروپایی به گفت و گو و رایزنی می پرداخت .متکی در طول 3 بار حضورش در داووس با بیش از 70 نفر از شخصیت های عالی رتبه کشورهای مختلف به رایزنی پرداخت و هیئت های اقتصادی مختلف را به تهران دعوت کرد که در نوع خود یک رکورد محسوب می شد .

اما خاطره داغ حضورهای منوچهر متکی در داووس سوئیس که برای ایرانیان جذاب بود طعنه های وزیر خارجه به شخصیت های انگلیسی در دو اجلاس مختلف بود . متکی در سال 87 در دومین حضورش در داووس خطاب به تونی بلر نخست وزیر اسبق انگلیس می گوید :  "در دوران نخست وزیری موهای شما تا این حد سفید نبود و این نشان از تلاش های جدی تان در جهت حل بحران های خاورمیانه دارد." به نوشته رویترز بلر پس از شنیدن این سخنان لبخندی زده و در پاسخ می گوید: "اگر شما نمی خواهید مابقی موهای سرم سفید شود ، از راه حل تشکیل دو کشور مستقل اسرائیل و فلسطین حمایت کنید. اگر مردم بشنوند که شما راه حل تشکیل دو دولت را پذیرفته اید آنگاه موهای سرم به همین حالت قهوه ای رنگ باقی خواهد ماند." متکی نیز می گوید: "ما این حق را نداریم که از جانب فلسطینی ها تصمیم گیری کنیم و مردم فلسطین خود باید در این زمینه تصمیم بگیرند."

همچنین در اجلاس سال 88 در اجلاس داووس آقاي ميليبند وزير خارجه انگليس از متکی سؤال كرد كه چرا در اجلاس لندن شركت نكرديد و وزیر خارجه به عنوان يك مزاح ديپلماتيك به او گفت "مي‌خواستم براي تفاهمي كه مي‌خواهيد با افراط‌گرايان انجام دهيد، آزاد بگذارمتان."

سال بی ایران

سال 89 و یک سال پس از حوادث انتخابات ریاست جمهوری ایران هیچ مهمانی از ایران برای شرکت در این اجلاس دعوت نشد.

اردوغان مرد جنجال ساز داووس

درست است که اردوغان از جمله شخصیت های ایرانی به شمار نمی آید اما اقدام وی در اجلاس سال 87 داووس در برخورد با رئیس جمهور رژیم صهیونیستی و ترک جلسه از سوی اردوغان که در تاریخ داووس بی سابقه بود در داخل ایران با بازتاب های فراوانی روبرو بود . نخست وزير ترکيه در پي اعتراض پرز و سخنان وي در مورد فاجعه غزه خطاب به رييس رژيم صهيونيستي با عصبانيت؛ گفت: "خيلي با صداي بلند حرف مي زنيد، شايد اين ناشي از احساس جرمي است که مرتکب شده ايد، اگر صحبت از کشتن باشد شما کشتار را خوب بلديد." اردوغان بعد از این اقدام از سوی جمهوری اسلامی مورد تقدیر قرار گرفت و به عنوان شهروند افتخاری ایران منسوب شد.

حسن روحانی

مرد تدبیر و امید دومین رئیس جمهور ایران اسلامی است که برای شرکت در این اجلاس به سوئیس می رود . دکتر روحانی آن قدر مورد احترام جهانیان است که حضورش در اولین سال ریاست جمهوری برای سران مجمع داووس و دیگر مقامات جهانی اهمیت داشته باشد . رئیس جمهور در این سفر در ابتکاری قابل توجه با همراه کردن وزیر نفت با خود قصد دارد در حاشیه این نشست اقتصادی جلسات مختلفی را مدیران عامل غول های نفتی جهان و شرکت های بزرگ بانکی و اعتباری برگزار کند که عمق نگاه اقتصادی رئیس جمهور در بهره برداری از یک سفر دیپلماتیک را می رساند . هنوز سخنرانی اصلی دکتر روحانی در مقر داووس انجام نشده است اما میزان گسترده توجهات جهانی به داووس به خاطر حضور دکتر روحانی نشان دهنده این است که دنیا چشم به مسیر جدید ایران و ابتکارهای دکتر روحانی بسته است.