چرا تعهدی برای پاسخ به سخنان جان کری نداریم؟

تدبیر24 : درخصوص اظهارنظر وزیر خارجه آمریکا و سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان بحث‌هایی بوجود آمده که توجه به نکاتی در این مورد حائز اهمیت است. ادبیات سیاسی با توجه به زمان، موقعیت و مکان سیاستمدار انتخاب و تعیین می‌شود. اما ملاک امر سیاسی در روابط بین‌الملل همان است که دو طرف در یک زمان مشخص و با برنامه‌ریزی بر سر میز مذاکره بیان می‌کنند. در همان زمان خواسته‌های دو طرف مطرح می‌شوند و براساس همان‌ها توافقات شکل می‌گیرند. در غیر آن سیاستمداران ممکن است در شرایط دیگر به گونه‌ای دیگر سخن بگویند که آن صحبت‌ها نمی‌‌توانند ملاک باشند.

 به طور مثال آقای روحانی هم در سخنرانی خود در خوزستان مواردی را بیان کردند که هرچند واکنش طرف آمریکایی را به دنبال داشت اما واکنش آنها نیز صرفا در کلام بود و موثر نشد. واکنش مقامات سیاسی و نظامی کشورمان به سخنان جان کری تا حدی قابل قبول است اما نباید سخنان کری در یک موقعیت و با مخاطبان متفاوت را ملاک امر سیاسی قرار داد. در حال حاضر اوباما در آستانه کنگره آمریکا قرار دارد و 2 سال دیگر نیز حزب متبوعش در انتخابات ریاست جمهوری شرکت خواهد کرد. این جریان ناچار است که برای جذب حمایت لابی‌های صهیونیستی در برخی مواقع این مواضع را به خود بگیرد اما مساله دیگر این است که بعضا این صحبت‌ها شعارگونه هستند و گاه برای امتیازگیری بیشتر از طرف مقابل بیان می‌شوند.

در این شرایط طرفین هیچ تعهدی به توجه به این سخنان ندارند و اظهارات پراکنده مسئولان موثر نخواهد بود. طبیعتا آنچه موثر باید باشد همان است که طرفین بر سر میز مذاکره و براساس الگوهای نظام بین‌المللی بیان کرده‌اند. این اظهارات نباید روی محتویات یا چگونگی اجرای یک موافقتنامه مهم در چارچوب نظام بین‌المللی تاثیر بگذارد. اغلب کارشناسان هم اعتراف به این امر دارند که در حال حاضر فضای بین‌المللی به نفع ماست و دولت آمریکا به هیچ وجه وارد یک جنگ منطقه‌ای نخواهد شد. اما هنوز هم در برخی مواقع می‌بینیم که دولتمردان آمریکا با مخاطبان خاصی که دارند از روی میز بودن گزینه نظامی سخن می‌گویند. با توجه به آنچه گفته شد واضح است که این سخنان صرفا شعاری بوده و قصدی برای انجام آن وجود ندارد. اوباما مطمئنا در سال‌های آخر ریاست جمهوری خود به هیچ عنوان وارد یک مناقشه جدی یا نظامی با ایران نخواهد شد که در پرونده حزب دموکرات باقی بماند.

 بنابراین اظهارات تند و تیزی که گاهی اوقات بیان می‌شوند جای نگرانی ندارند. اما با این وجود در کشور ما برخی افراد و رسانه‌ها جست‌وجو می‌کنند و اظهارات اینچنینی مقامات آمریکایی را به عنوان نشانه شکست توافق ژنو دستاویز قرار می‌دهند. این افراد یا برخی مسائل را نمی‌‌دانند و با مفاهیم بین‌المللی آشنا نیستند یا تعمدا اینگونه موضع‌گیری می‌کنند که البته احتمال دوم قوی‌تر است.

کسانی هستند که بدون توجه به منافع ملی و مشکلات اقتصادی که مردم ما بصورت روزمره با آن دست به گریبان هستند، باز هم بر طبل خصومت با غرب می‌کوبند چرا که در صورت ادامه همکاری‌ها و توافقات، منافع آنها از بین می‌رود. گروه‌های سیاسی خاص به منافع جناحی خود توجه می‌کنند و از این جهت به دنبال ادامه اختلافات می‌روند در حالی که این التهاب به ضرر کل نظام و تمام گروه‌های سیاسی خواهد بود.