چگونه وصیتنامه صحیح بنویسیم؟

تدبیر24: تنظیم وصیت نامه صحیح علاوه بر آنكه آخرین اراده موصی(وصیت كننده) پس از مرگ را به اجرا در می‌آورد، موجب كاهش اختلافات وراث پس از فوت مورث شده و مانع مراجعه آنان به مراجع قضایی می‌شود.

در همین زمینه "سیدعلی شاه‌صاحبی"حقوقدان و وکیل دادگستری، طی ارسال یادداشتی به باشگاه خبرنگاران، به اهمیت طریقه نوشتن صحیح وصیتنامه پرداخت، که متن این یادداشت به شرح زیر است:

تنظیم وصیت‌نامه به علایق دینی و حقوقی فرد بستگی دارد، در صورتی كه فرد مایل باشد برای امور شرعی، شخصی و مالی خود پس از فوت تعیین تكلیف كند، وصیت نامه تنظیم می‌کند. نوشتن وصیت‌نامه در بین مسلمانان امری متداول به شمار می‌رود.

وصیت از ریشه 'وصی' و به معنای عهد، فرمان دادن و سفارش كردن است و در اصطلاح حقوق وصیت عملی حقوقی است كه به موجب آن، شخص به طور مستقیم یا در نتیجه تسلیط (گماشتن) دیگران در اموال یا حقوق خود برای بعد از فوت تصرف می‌كند.

هر فردی چنانچه بخواهد از اجرایی شدن وصیت نامه خود پس از مرگ مطمئن شود می‌بایست شرایط و تشریفات قانونی تنظیم وصیت‌نامه را رعایت کند. اطلاع نداشتن از تشریفات قانونی و یا رعایت نكردن آن در تنظیم وصیت‌نامه، موجب تنش و اختلاف در خانواده وراث شده و بر حجم پرونده‌های دادگستری نیز می‌افزاید.

وصیتنامه طبق قانون امور حسبى سه نوع است: وصیتنامه خودنوشت، وصیتنامه رسمى و وصیتنامه سرى.

وصیتنامه خودنوشت‌، وصیتى است که وصیت‌کننده به خط خود مى‌نویسد و بدین اعتبار وصیتنامه مزبور را خودنوشت نامیده‌اند. به موجب ماده ۲۸۷ قانون امور حسبى وصیتنامه خودنوشت در صورتى معتبر است که تمام آن به خط وصیت‌کننده نوشته شده و داراى تاریخ روز، ماه و سال به خط وصیت کننده بوده و به امضاى وی رسیده باشد. فرقى نمى‌کند که خط وصیتنامه فارسى باشد یا لاتین، به هر زبانى که باشد، امضاى وصیت‌کننده در وصیتنامه ممکن است قبل از تاریخ یا بعد از تاریخ درج شود.

در وصیت نامه رسمى ترتیب تنظیم و اعتبار آن به نحوى است که بیشتر براى اسناد تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمى مقرر شده است و از نظر رسمیت و اعتبار از ۲ نوع دیگر بالاتر و بهتر است و اگر کسى وصیت خود را به طور رسمى تنظیم کند، دیگر هیچ خدشه‌اى به آن وارد نیست و هیچ کدام از ورثه بعد از فوت وصیت‌کننده نمى‌تواند ایرادى به آن وارد کند.

وصیتنامه سرى ممکن است به خط وصیت کننده و یا به خط دیگرى نوشته شده باشد ولى در هر صورت باید به امضاى وصیت‌کننده برسد و به ترتیبى که براى امانت اسناد در قانون ثبت اسناد مقرر شده در اداره ثبت حوزه اقامتگاه وصیت کننده یا محل دیگرى که در آئین‌نامه وزارت دادگسترى تعیین مى‌شود، امانت گذاشته می‌شود؛ طبق قانون امور حسبى کسى که سواد نداشته باشد نمى‌تواند به طور سرى وصیت کند.

وصیت كننده باید هنگام تنظیم وصیت به نكات زیر توجه كند:

- آنچه وصیت می‌شود ارزش مالی و منفعت عقلایی داشته باشد و غیرمشروع نباشد بنابراین وصیت در موضوعاتی مانند مواد مخدر و مشروبات الكلی باطل است.

- مال مورد وصیت قابلیت معامله و نقل و انتقال داشته باشد، براین اساس اموال عمومی و موقوفه نمی‌توانند مورد وصیت قرار گیرند.

- آنچه وصیت می‌شود در مالكیت وصیت‌كننده باشد بنابراین وصیت بر مال غیر باطل است.