آنچه دستاورد اجلاس مونیخ بود

تدبیر24 : براي درك جايگاه ايران و مباحث طرح شده در اجلاس امنيتي مونيخ، لازم است بدانیم كنفرانس امنيتي مونيخ چه جايگاهي در عرصه تعاملات بين‌المللي داشته و چه مباحثي در آن قابليت طرح دارد و چرا اين كنفرانس مورد توجه سران كشورها قرار مي‌گيرد؟ بنابراين پاسخ دادن به اين سوالات مي‌تواند به فعالان سياسي و تحليلگران كمك كند تا بهتر با رويكرد كشورها و مباحثي كه آنان در جريان مذاكرات با طرف ايراني مطرح كردند، آشنايي پيدا كنند. كنفرانس امنيتي مونيخ، مجمعي متشكل از برخي كشورهاست كه همه ساله در مورد سياست‌هاي امنيتي جهان برگزار مي‌شود اين كنفرانس امنيتي معمولا در ماه فوريه در شهر مونيخ آلمان با حضور اكثر سياستمداران متخصص در امور امنيتي برگزار مي‌شود.

پس به واسطه موضوعات مطرح شده در اين اجلاس به طور معمول وزراي خارجه و دفاع كشورها، كارشناسان امنيتي و توليدكنندگان سلاح گفت‌وگوهايي را پيرامون چالش‌هاي روز جهاني مطرح مي‌كنند. در گذشته بيشتر كشورهاي اروپايي و آمريكايي در اين اجلاس شركت مي‌كردند اما چند سالي است كه به واسطه جايگاه و موقعيت ممتاز جمهوري اسلامي ايران؛ از اين كشور هم دعوت به عمل مي‌آيد. اما نكته‌اي كه به نظر مي‌رسد بايد در مورد اجلاس مونيخ بدان توجه كرد اين است كه غالب كشورها براي ارتقای موقعيت‌شان در مناسبات بين‌المللي در اين اجلاس حضور پيدا مي‌كنند. در گذشته ایران چندان به مواهب اجلاس مونيخ توجه نداشت اما اكنون دولت يازدهم به واسطه سياست‌هاي فعالي كه در عرصه بين‌المللي در پيش گرفته؛ در اجلاس مونيخ فعالانه شركت كرد. از سوي ديگر به دليل اهميت ژئوپلیتيك ايران و همجواري اين كشور با كشورهايی كه اكنون در وضعيت امنيتي نابساماني قرار دارند حضور ايران در اين اجلاس در نظر تحليلگران امنيت بين‌الملل مهم بود.

به يك معنا مي‌توان ادعا كرد دنياي امروز متقاعد شده حضور موثر ايران در مونيخ به عنوان يك بازيگر موثر و تاثيرگذار منطقه‌اي به نفع جامعه بين‌الملل است. بنابراين اكثر مقاماتي كه با دكتر ظريف ديدار و گفت‌وگو داشتند مانند وزراي امور خارجه آلمان، سوئيس و... در ديدارهايشان علاوه برتاكيد بر افزايش همكاري‌هاي دوجانبه؛ نسبت به حل و فصل بحران سوريه با وی به تبادل‌نظر پرداختند که اين رويكرد نشان مي‌دهد كشورهاي مختلف درصدد دستيابي به يك راه‌حل صلح آميز در بحران خاورميانه هستند و ملاقات‌كنندگان از ايران مي‌خواستندكه اين كشور نقش موثر خود را در اين تحولات منطقه بازي كند.

تحليلگران اذعان دارند كه اين كشور از توانمندي‌هاي بالقوه‌اي در روابط بين‌الملل برخوردار است بنابراين حضور ايران مي‌تواند راه‌حلي براي حل اين بحران به حساب آيد. در كنار بحث سوريه ديداركنندگان با وزير خارجه؛ در گفت‌وگوهاي خود مساله هسته‌اي كشور و توافق ژنو را نیز مورد بررسي قرار دادند و در كنار حضور موفق ايران در اين كنفرانس، برخي ديپلمات‌‌ها معتقد بودند تيم ديپلماسي ايران بايد به جاي طرح مسائل هسته‌‌اي، امنيت حوزه خليج‌فارس را در كنفرانس مونيخ به بحث می‌گذارد. آنان معتقد بودند ديپلمات‌هاي ايراني بهتر بود فعال‌تر از گذشته وارد عمل شده و دست بالاتر را در مذاكرات مي‌گرفتند؛ همگان آگاهند كه ايران عضوي از ان‌پی‌تی و تابع مقررات آژانس است.

بنابراين ايران مي‌توانست ضمن دفاع از حق هسته‌اي خود امنيت خليج‌فارس را در مونيخ به بحث بگذارد. متاسفانه در جريان اين كنفرانس مسائلي مطرح شد كه با رويكرد درست ديپلمات‌هاي ايراني مي‌توانست مطرح نشود، مسائلي مانند حقوق بشر در حالي كه غرب و به‌خصوص ايالات متحده خود متهم اصلي نقض حقوق بشر هستند و نبايد از وزير امور خارجه ايران این سوالات را می‌پرسیدند.