پدافند غیرعامل، مصونسازی است
وی یادآور شد: مقام معظم رهبری فرمودند که پدافند غیرعامل مانند مصونیتبخشی بدن است و از درون ما را مصون میکند، مفهومش این است که اگر دشمن اقدامی یا تلاشی انجام داد، هیچ اثری ازآن مشاهده نشود. در واقع بیاثر کردن اثر تهدید بر کشور است و این مصونیتسازی باید برای کالبد کشور، جامعه و دستگاهها اتفاق بیافتد. کالبد، زیرساختها و بدنه کشور است و جامعه مشخصاً مردم هستند و دستگاهها هم نظام مدیریتی اجرایی که کشور را اداره میکند و مصونیت باید شامل آنها شود.
مصونسازی، کاهش اثر تهدید است
جلالی، "مصونسازی کالبد کشور، مصونسازی جامعه و مصونسازی نظام مدیریتی"، را سه گونه اصلی مصونسازی برشمرد و خاطرنشان کرد: مصونسازی یا همان پدافند غیرعامل، در واقع کاهش اثر تهدید بر این سه عنصر است یعنی اگر تهدید بر کشور انجام گرفت، اثر آن صفر یا حداقلی باشد.
امروز تهدیدات متفاوت و نوع دفاع نیز متفاوت است
وی ادامه داد: این اقدامات به صورت کلی دو دسته میشود؛ یک دسته اقدامات نظامی و در سازوکار دفاع است و بخش دیگری هم در حوزه غیرنظامی است و آن، اقداماتی است که همه اجزا، دستگاهها و همه مردم باید انجام دهند که نتیجه آن کاهش آسیبپذیری، افزایش پایداری و مدیریت بحران و تولید بازدارندگی دفاعی است و اینگونه میتوان تأثیر تهدید را بر کشور و دستگاهها به حداقل رساند.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه "در گذشته تهدیدها نظامی بودند و اقدامات ما نیز کاهش تهدیدات نظامی بود"، افزود: به عنوان مثال میتوان به ساخت پناهگاهها، سیستمهای اعلام خبر و از این قبیل اقدامات اشاره کرد، اما امروزه تهدیدات تغییر ماهیت دادهاند و مدلهای جدید و تکنولوژیپایه شدهاند، بنابراین نوع دفاع هم متفاوت است.
تشکیل قرارگاه برای مقابله با تهدید
وی اضافه کرد: سازمان پدافند غیرعامل برای هر کدام از این تهدیدها یک دفاع تخصصی در چارچوب قرارگاه تشکیل داده است تا بتواند متمرکز شود و در شناخت آن تهدید و ارائه راهحلهایی برای مقابله با تهدید، اقدامات متناسب انجام گیرد.
مدیریت حوادث نشت هستهای
جلالی همچنین گفت: یکی از قرارگاههای مهم، پدافند پرتوی است که مدیریت حوادث نشت هستهای در حوزههای مربوطه را دنبال میکند.
وی ادامه داد: قرارگاه دیگر، پدافند سایبری است که برای مقابله و پاسخگویی به حملات سایبری دشمنان است که علیه زیرساختهای ما انجام میگیرد؛ همچنین پدافند زیستی یا بیولوژیک و قرارگاه پدافند شیمیایی که ممکن است از طریق نشت حوادث زیرساختهای شیمیایی اتفاق یا استفاده از عناصر شیمیایی در قالب تولید بیفتند. مورد اخیر گرچه خیلی بعید است، ولی باید آمادگیهای آن را ایجاد کنیم.
هفت استان اصلی هستهای داریم
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه "خوشبختانه بر اثر تلاش و فداکاری علمی دانشمندان و مردان سیاسی کشور، به یک کشور با دانش هستهای تبدیل شدهایم"، خاطرنشان کرد: هماکنون هفت استان اصلی هستهای داریم که در آنها زیرساختهای هستهای شکل گرفته است و چون یک کشور با دانش هستهای هستیم، الزاماتی وجود دارد مثل موارد ایمنی و تهدید ایمنی که باید شناخته شود تا با این خطر مقابله کنیم و راهحل ارائه دهیم.
یکی از الزامات آژانس این است که ایمنی هستهای برای مردم ایجاد شود
جلالی اضافه کرد: استفاده از تکنولوژی هستهای در مصارف غیرنظامی یا بشردوستانه و صلحآمیز درهمه دنیا رواج دارد و یکی از الزامات آژانس بینالمللی انرژی هستهای برای کشورهایی که نیروگاه دارند، این است که بتوانند ایمنی لازم هستهای را برای مردم و دستگاهها ایجاد کنند. بخشی از این ایمنی، نکات فنی یا استانداردها و پروتکلهای فنی است که باید رعایت و دنبال شود؛ هرچند که ما دانش هستهای را با آزمون و خطا و با منبع از درون تولید کردیم.
لزوم صیانت از مردم در مقابل نشت هستهای
وی با تاکید بر لزوم آمادگی در حوزه تأسیسات هستهای کشور، گفت: نکته قابل توجه در تأسیسات هستهای این است که در برابر سوانح طبیعی مثل زلزله آماده باشیم که در زیرساختهای هستهای موجب نشت مواد نشود.
جلالی افزود: بر این اساس، طرح بحران نشت هستهای که هدف اصلی آن صیانت، حفاظت، امداد و نجات و کمک به مردم است باید انجام گیرد تا به هر دلیلی نشتی اتفاق افتاد، از مردم حفاظت و مراقبت شود و اگر لازم بود، قبل از آن جابجایی صورت گیرد و اگر کسی مصدوم شد، درمان شود.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل ادامه داد: چنانچه حادثهای در این زمینه رخ داد، باید حجم آن را پیشبینی کرد، حوزه تحت تأثیر آن را در نظر گرفت، سمت جریان عوامل موثر مثل باد و تابش را نسبت به انتشار پیشبینی کرد و بر اساس آن احتمالات، اقدام موثر انجام داد.
جلالی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: باید دستگاههای استان را کمیتهبندی کرد تا بتوان بر اساس اتفاقات عمدهای که باید برای مقابله با این پیامد انجام پذیرد کارگروه تشکیل شود، مثل کارگروه، امداد و نجات، اسکان مردم و غیره که پس از مشخص شدن کارگروهها وظیفه مشخص شده، کارگاه آموزشی دو تا سه روزه در خود استان تشکیل شود و وظایف اصلی آنها در این کارگاه آموزش داده شود و سپس مانور دور میزی و در نهایت رزمایش برگزار شود و لازم است در سطح فردی برای مردم نیز آموزش انجام شود، مثلاً برای افرادی که در همسایگی نیروگاه هستند آموزش داده شود که در شرایط خاص باید چه کارهایی انجام دهند.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در پایان درباره برگزاری این رزمایش پرتوی گفت: زمانی که برای مانور پیشبینی شده، نیمه اول اردیبهشت 93 است.