سیاست؛علم و توانایی ایجادتعادل

تدبیر24: غلامرضا تاجگردون - اگر سیاست را علم و توانایی ایجاد تعادل به نفع موضع خودی و اقناع جبهه‌های فکری غیرهمسو یا حتی مخالف بدانیم باید گفت که نطق محمدعلی نجفی در دفاع از خود نمونه موفقی از یک سیاست‌ورزی اصولی است که هم به قواعد قانونی پایبند است و هم طوری رفتار می‌کند که این پایبندی امکان تحرک و بازیسازی را از او سلب نکند. دفاع کابینه پیشنهادی از خود در برابر حملات صورت گرفته از همان ابتدا امری سهل و ممتنع می‌نمود. از یکسو حملات پایه‌ای غیر کارشناسی داشت و تنها فرآیندی تقابلی به نظر می‌رسید و از سوی دیگر کلیت کابینه با بدنه‌ای از مخالفان روبروست که زیرپوست اقدامات خود تنها هدف مقابله با دولت یا به عبارتی نیروی برتر اما غیرخودی را دنبال می‌کند.

 به همین دلیل از آن رو که حملات صورت گرفته بستر منطقی خاصی ندارند رد آنها چندان دشوار نیست اما قسمت سخت ماجرا اقناع طیف‌های پدیدآوردنده این حملات است. در چنین شرایطی وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش یکی از دو وزیری بود که بیشترین حملات را طی 10 روز گذشته متحمل شد اما نهایتا به خوبی توانست صحنه را به نفع خود مدیریت کند. مدیریت موفق او حاصل تجمیع سه عامل اساسی بود که کلیت دولت یازدهم برای مواجهه‌ قطعی با نیروهای تندرو باید همواره مد نظر خویش قرار دهد. وی از یک سو کلیت دفاعیات خویش را در چارچوبی قانونی و مورد پذیرش نظام قرار داد و آن را تا حد بسیار زیادی به صورت مستند ارائه کرد.

در کنار این توانست پیوندی مناسب میان سیاست و حوزه‌های تخصصی برقرار کند و نشان دهد که حفظ فاصله این دو حوزه و تنظیم روابط سیاسی و کارشناسی تا چه اندازه موثر خواهد بود. اما عامل سوم و تعیین کننده در شیوه دفاع آقای نجفی از خود جایی بود که وی توانست با یک مدیریت قابل قبول افکار عمومی را به عنوان میانجی بین برنامه‌های خود و رای نمایندگان وارد صحنه کند و از پایگاه اجتماعی دولت یازدهم به نفع حفظ ترکیب کابینه پیشنهادی استفاده نماید. ایجاد این وضعیت حتی در دقایقی کوتاه نیز باعث شد تا با تغییر مناسبات در طیف نمایندگانی که در میانه مخالفان و موافقان تمام قد نجفی قرار گرفته بودند، چرخشی به نفع وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش صورت بگیرد. این شیوه ای است که به اعتقاد من کلیت کابینه یازدهم باید در وزن کشی‌های سیاسی برای برنامه‌های مختلف خود به کار گیرند و همواره این امکان را برای خود باز بگذارند که در صورت نیاز بتوانند از قدرت پایه‌های اجتماعی در تغییر موازنه سیاسی استفاده کنند.

نجفی سبد پایگاه اجتماعی خود یعنی قشر فرهنگیان را سال‌ها پیش مهیا کرد،اما اینکه این پایه اجتماعی هنوز هم در گذر ایام طولانی می‌تواند زیربنای تغییر موازنه به نفع او باشد بسیار معنادار خواهد بود. در مقابل پایگاه اجتماعی دولت یازدهم بسیار جدید و تازه نفس است و قطعا این توان در آن بسیار بیشتر خواهد بود.