نگاه این روزهای ما به اوکراین

تدبیر24 : نقطه ضعف عمده‌اي که در تحليل تحولات اخير اوكراين در رسانه‌ها و گفتار فعالان سياسي داخلی کشور مشاهده مي‌شود اين است كه برخي شرايط اوكراين و مسائل به وجود آمده در اين كشور را به اصطلاح مي‌خواهند در چارچوب خط فكري خودشان مورد بهره‌برداري قرار دهند. هيچ تحليلگري اين ادعا را ندارد كه اينگونه نبايد برداشت كرداما بايد دانست يك واقعه چه پيش‌زمينه‌ها و دلايلي دارد؛ صرف اينكه ما مي‌پسنديم اختلافاتي كه در اوكراين وجود دارد داراي يك عامل هدايت‌كننده غربي است نبايد صرفا تمام تحليل‌هایمان را به اين سو هدايت کند؛ چراكه جامعه اوكراين در شرايط حاضر يك جامعه دوپاره است؛ در شرق اوكراين وابستگي به روسيه بيشتر و در غرب اوكراين تلاش براي نزديكي به اتحاديه اروپا به چشم مي‌خورد که اين امر دو دليل مشخص دارد يكي وجود اقليت روس‌تبار در شرق اوكراين و ديگري گرايش نسل جوان براي حركت به سمت اتحاديه اروپاست.

 بنابراين تحليلگران نباید نقش گروه‌هاي اجتماعي را در روند تحولات اوكراين فراموش كنند. متاسفانه يك رويكرد مشخص در رفتار اكثريت تحليلگران ايراني به چشم مي‌خورد و آن اینکه همه چيز را يكسويه مي‌نگرند و نقش گروه‌هاي اجتماعي در بررسي تحولات اوكراين در كشور ما مشهود نيست. به هر صورت در قضيه اوكراين يا در مساله ونزوئلا يك مساله مهم‌تر از همه اينها وجود دارد و آن اين كه برخي از مردم اين كشورها احساس مي‌كنند كه آزادي‌هايشان سلب شده است؛ بطور مشخص در اوكراين اينگونه تصور مي‌شود كه يك نوع ديكتاتوري حاكم بر اين كشور است.

به نظر مي‌رسد عوامل نفوذ نظام گذشته در تحولات اوكراين از بين نرفته است و خيلي از افراد شاخص در نظام كمونيستي گذشته به قدرت بازگشته‌اند؛ گذشته از آنكه اكنون اين طيف قدرتمند شده‌اند نفوذ اقتصادي خود را در نظام حكومتي اوكراين و كشورهاي اروپاي شرقي گسترانده‌اند. اكنون بازماندگان نظام كمونيستي تحت عنوان باندهاي مافيايي دركشورهاي تازه استقلال يافته از اتحاد جماهير شوروي جولان مي‌دهند و به واسطه همین رويداد ما شاهد بازگشت اقتدارگرايي به اروپاي شرقي هستيم تا جایی که می‌توان رويدادهاي کنونی اوكراين را واكنش به این اقتدارگرايي گسترش‌يافته دانست پس طبيعي است كه غرب با توجه به شعارهاي ليبرال دموكراسي خود در اين اتفاقات دخالت كند. دومين اشتباهي كه در تحليل صورت مي‌گيرد حمايت غرب از تحولات اوكراين است؛ نمي‌توان حمايت غرب از تحولات اوكراين را تنها عامل مشكلات اين كشور در حال حاضر بر شمرد. علاوه بر تمامي اين دلايل مسائل ژئوپلیتيك در تحولات اوكراين بسيار دخيل است. تقابل ميان و شرق و غرب اوكراين مسلما اين كشور را دچار مشكل يا حتي جدايي‌طلبي مي‌كند چنانكه وضعيت اوكراين به همين شكل است.

 بنابراين با توجه نكاتي كه ذكر شد كارشناسان بايد تحليل درستي از اوضاع اوكراين ارائه دهند و اين تحليل درست به كارشناسان كمك خواهد كرد تا بهترين رويكردها و پيشنهادها را به دولت و دستگاه ديپلماسي كشور بدهند. به همين روي نمي‌توان اتفاقات افتاده در اوكراين را يكسويه نگريست و آن را فقط محصول دخالت‌هاي غرب قلمداد كرد.