اعتراض های مردمی و سواد رسانه ای

به گزارش خبرنگار تدبیر24، یکی از نخستین این اعتراض ها مربوط به فیلم شوکران بهروز افخمی بود که در سال 77 ساخته شد و در آن زمان پرستاران به این اثر سینمایی به شدت معترض شدند ولی روند خرده گرفتن به آثار نمایشی در دهه های بعد هم ادامه یافت.سال 89 سریال در مسیر زاینده رود ساخته حسن فتحی با واکنش اصفهانی ها روبرو ونماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی با تذکر نسبت به رئیس صدا و سیما این مجموعه را توهین به مردم اصفهان قلمداد کرد و استاندار اصفهان خواستار توقف پخش این مجموعه شد. در سال 92 هم پایتخت 2 به کارگردانی سیروس مقدم برای سیما دردسرساز شد و نماینده مازندران آن را توهین به اقوام ایرانی دانست.

البته این اعتراض ها دامن مجموعه های طنزی مانند شب های برره در سال84 ومرد هزار چهره در سال 87 – که هردو از ساخته های مهران مدیری هستند- را هم گرفت و حتی اداره ثبت احوال فارس بابت سریال مرد هزار چهره خواستار اعاده حیثیت و دریافت غرامت شد.

همان گونه که می بینید این اعتراض ها در دهه های مختلف انجام شده است و هنوز هم ادامه دارد .اگرچه شاید برخی از آن ها به حق باشد ولی یکی از دلایل تعدد این اعتراض ها در دهه های اخیر بی توجهی مسئولان نهادهای فرهنگی کشوربه افزایش سواد رسانه ای مخاطبان است که به توانایی و قدرت دسترسی، تحليل، ارزيابي و انتقال اطلاعات و پيام‌هاي رسانه‌اي اطلاق می شود. مخاطبي كه داراي سواد رسانه‌اي است از نقش صدا، موسيقي و ساير جلوه‌هاي ويژه براي القاي فضا و معنی در تلويزيون و سينما با خبر است.

زمانی که مخاطبان درک درستی از این عوامل نداشته باشند،دچار سوءتفاهم می شوند. متاسفانه اغلب آنان به این مساله نمی اندیشند که شخصیت های یک فیلم یا سریال به فراخورموضوع آن باید به منطقه جغرافیایی مشخصی تعلق و حرفه ای داشته باشند تا بتوان داستانی را تعریف کرد البته گاهی اوقات تنها سواد کم رسانه ای دلیل اعتراض به محتوای فیلم و سریال ها نیست و انگیزه های سیاسی و گاه مذهبی نیز در این کار دخیل هستند. این همان اتفاقی است که برای سریال سرزمین کهن هم رخ داده است. سریالی که با پژوهش های زیاد نوشته شد و مهدی ارگانی را به عنوان مشاور در کنار خود داشت. در کارنامه کاری ارگانی عضویت در شورای طرح و برنامه سیما ، مدیریت صدای جمهوری اسلامی ایران، عضویت در شورای فرهنگی بنیاد فارابی و شورای تصویب فیلمنامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیریت شبکه 2 سیما و مشاور رییس سازمان صدا و سیما دیده می شود.

اگرچه پیش از پخش سرزمین کهن اصلاحاتی روی آن صورت گرفت اما درهمان قسمت های اول اقوام بختیاری به این سریال معترض و برخی نمایندگان مجلس خواستار توقف پخش آن شدند و حتی گردهمایی های اعتراض آمیزی در شهرهایی مانند لردگان،اصفهان و ... برگزار شد و توضیح عوامل ساخت سریال هم افاقه نکرد و صدا و سیما نیز به جای ایستادن پشت برنامه تولیدی خود و عوامل ساخت آن،با توقف در پخش این سریال و دادن وعده ایجاد اصلاحاتی در سکانس های سرزمین کهن،عقب نشینی کرد و حتی ضرغامی با حضور در مسجد سلیمان و پوشیدن لباس قوم بختیاری و پذیرفتن خطای سهوی سازندگان درصدد دلجویی از آن ها برآمد.

این اتفاقات در شرایطی رخ داده است که تاکنون دو فاز از سه فاز سرزمین کهن ساخته و چند میلیارد تومان صرف آن شده است اما صدا و سیما آسانترین راه را برای فروکش کردن اعتراض ها در پیش گرفت .کسی چه می داند که درصورت تداوم بی توجهی سیما به مقوله سواد رسانه ای بر سر تولیدات آینده این سازمان چه می آید و قرار است چند سریال دیگر به سرنوشت مشابهی دچارشوند.