فرق اعتدال با توهم اعتدال

تدبیر24 : حسین ابراهیمی -  اعتدال از جمله مفاهيم دلرباست كه البته هر كسي از ظن خود از آن ياد مي كند ،آنچه در اذهان اكثر ما از معناي اعتدال تصور مي شود مفهوم "ميانه روي" است كه ميانه روي يعني حد تعادل بين جانب افراط و تفريط؛ اما هر سه اينها يعني اعتدال ،افراط و تفريط مفاهيمي كلي هستند كه قابليت تطبيق بر مصاديق متعدد دارند پس مصداق حقيقي اعتدال زماني مشخص مي شود که ما تعريف جامع و مانعي از اعتدال ارائه كنيم.

اعتدال از باب افتعال است كه يكي از معاني و كاربرد هاي متعارف اين باب مطاوعه و پذيرش اثر فعل است پس در اينجا اعتدال به معناي پذيرش عدل است و همچنانكه عدل داراي حسن ذاتي است ،اعتدال هم داراي حسن و زيبايي و مقبوليت ذاتي و همگاني است،اما نكته آنجاست كه گاهي در جايي اعتدال است و در جايي توهم اعتدال ،در جايي عدل است و جايي توهم آن و برچسب عدل بر يك مصداق نادرست و نامقبول زده مي شود.

اگر بخواهيم با يك ديد باز در نگاه دين اعتدال را ببينيم بايد بگوييم كه همچنانكه در نظام خلقت كه پديده هايي هستند كه فعل خدايند و به دست خداوند عدل گستر بوجود آمده اند و در نظام احسن الهي يك چرخه منظم و پيوسته و متعادل وجود دارد كه البته دخالت بشر خارج از قانون خلقت اكو سيستم ها را دچار نابودي و انحراف مي كند

 از آن طرف در نظام و قانون شريعت نيز كه برنامه زندگي است خداوند به اراده تشريعي مي خواهد انسان و جوامع انساني را همسان نظام احسن عالم داراي اعتدال و منتهي به سعادت نمايد كه "ان من شيئ الا يسبح بحمده"¹ همه چيز و همه موجودات عالم سميع و بصيرند و در يك سير الهي و متكامل ،تسبيح و تقديس و عبادت خدا مي كنند و انسان نيز به اين سير خوانده شده و البته مسير اين اعتدال سعادتبخش حركت در صراط اسلام و اطاعت از خط ادامه دار ولايت مي باشد.

رئيس جمهور منتخب در بيان تعريف خود از گفتمان اعتدال در مراسم تنفيذ به آيه اي از قرآن اشاره كردند كه مي فرمايد : و كذالك جعلناكم امتا وسطا ...² ،يعني ما شما امت اسلام را امت ميانه و معتدل قرار داديم و ايشان با اين تعريف قرآني خواستند بگويند گفتمان اعتدال يك گفتمان سعادتبخش و قرآني است و البته بلافاصله علمدار ولايت حضرت امام خامنه اي با تاييد اين نكته ايشان فرمودند "بله اين راه وسط راه اسلام است!" و اسلام دين اعتدال و نسخه شفابخش الهي براي جوامع انساني تا هميشه تاريخ مي باشد.   

-1سوره : الاسراء آیه : 44

2-كه البته در ادامه آيه در سوره بقره آيه 143  بعد از آنكه مي فرمايد شما امت متعادل را الگوي عالم قرار داديم مي فرمايد وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا يعني باز شاهد و الگوي شما امت در اين اعتدال شخص پيامبر اعظم -و البته پس از ايشان معصومين و در عصر غيبت ولي فقيه- ميباشد براي مطالعه بيشتر اين اعتدال در ذیل آیه  مي توانيد به تفسير شريف الميزان ،نمونه ،مجمع البيان،نور در مورد اين آيه مراجعه نماييد.