چرچیل چنین بیان میدارد: ما از هیتلر و ارتش بینظیرش شكست نخوردیم ولی یك آریایی كچل فقط با یك خودنویس ما را شكست داد و از سرزمینش بیرون كرد. . .
تدبیر24: اسفند، آخرین ماه پایانی سال شمسی در تقویم سیاسی ایرانیان به تعبیری ماه دكتر محمد مصدق است. در 14 اسفند1345 در حالی كه دوران تبعید را میگذراند، در روستای احمدآباد در آستانه 85 سالگی بدرود حیات گفت. محمدمصدق، اشرافزادهای كه به طبقه خویش تعلق نداشت. این سیاستمدارآزادیخواه كه از اشراف قاجاری بود با اقتدا به گاندی بزرگ در راه آرمانهای آزادیخواهانهاش سر در لاك شاهزادگی فرو نبرد و بعنوان یك چهره وطنپرست دغدغه اعتلای وطن و پیمودن مسیر آرمانخواهی، رسیدن به آْزادی و دموكراسی را سرلوحه مبارزاتش کرد.
در اولین دوره مجلس مشروطه توانست به مجلس راه یابد اما از آنجا كه سن وی به 30 سال نرسیده بود، اعتبارنامهاش به تایید نرسید. برای ادامه تحصیل به فرانسه عزیمت کرد وسپس به سوئیس رفت، بعد از اتمام تحصیلات به وطن برگشت. در جریان كودتای سوم اسفند تنها شخصیت سیاسی ایران بود كه دولت كودتا را به رسمیت نشناخت. اولین پست ارشد دولتی وی وزارت مالیه دولت قوامالسلطنه بود. در سال 1302 دركابینه مشیرالدوله، وزیر خارجه شد.
پس ازاستعفای مشیرالدوله، سردارسپه به نخستوزیری رسید و مصدق ازهمكاری با این دولت خودداری ورزید. در دوره پنجم و ششم مجلس شورای ملی نماینده مردم تهران شد. مصدق در مجلس ششم قاطعانه با رضاخان مخالفت کرد زمانی كه عمر مجلس ششم به پایان رسید، رضاخان با دیكتاتوری مطلق فاتحه مشروطه و دموكراسی را خواند. مصدق برای سالیان طولانی خانهنشین شد و در زمان پهلوی اول به زندان افتاد. بعد از آزادی در ملك خویش واقع در احمدآباد محبوس گشت. دكترمصدق در انتخابات مجلس دوازدهم پس از سقوط رضاخان نماینده اول مردم تهران شد. در انتخابات مجلس پانزدهم شاه و قوامالسلطنه مانع ازورود مصدق به مجلس شدند.
وی در سال1328 جبهه ملی را بنا نهاد. در دوره شانزدهم مجلس شورای ملی به همراه 3 نفر از یارانش به مجلس راه یافتند. پس از كشته شدن رزم آرا طرح ملی شدن صنعت نفت به تصویب مجلس پانزدهم رسید. در اردیبهشت 1330 با حمایت افكار عمومی به نخستوزیری رسید. بهدنبال شكایت دولت انگلیس از دولت ایران نخستوزیر وطنپرست ما به سازمان ملل رفت وبه دفاع از حقوق ایران پرداخت، سپس در دادگاه لاهه افتخاری بزرگ برای ملت آفرید وتوانست به افسانه استعمار انگلیس بر نفت ایران پایان دهد. مصدق در 25 تیر1331 از نخستوزیری استعفا داد، قوام نخستوزیر شد ولی بعد از 4 روز ساقط شد و مصدق دوباره نخستوزیر شد.
چرا ما ایرانیان به مصدق فخر میورزیم؟ این سوالی است كه نسلهای آینده هم به آن میپردازند. من با مروری بر خاطرات چرچیل نخست وزیر پرآوازه انگلیس به پاسخ سوال خویش رسیدم. دلیل تفاخر مابه آزادیخواهی چون مصدق را چرچیل چنین بیان میدارد: ما از هیتلر و ارتش بینظیرش شكست نخوردیم ولی یك آریایی كچل فقط با یك خودنویس ما را شكست داد و از سرزمینش بیرون كرد. مصدق را وقتی با همگنانش نظیر قوام، مشیرالدوله، زاهدی، رزمآرا، فروغی و سایر نخستوزیران سلسله پهلوی مقایسه میكنیم، درمییابیم كه مصدق تافته جدابافتهای است كه موجب فخر و مباهات ایرانیان است.