طرح هدفمندي يارانه ها واقعاً هدفمند بوده؟

تدبیر24: موسم اجراي فاز دوم هدفمندي يارانه ها در دولت جديد فرارسيده در حالي كه مردم ديدگاه روشني از اجراي اين مرحله و تاثير آن بر انواع قيمت ها ندارند ، معلوم نيست چرا مسئولين اقتصادي كشور قبل از اجراي طرح جزئيات را بطور واضح و شفاف با درصد افزايش حامل هاي انرژي و ديگر كالاها و خدمات ارائه نمي نمايند ، شايد چنين پيش بيني و برنامه ريزي اي انجام نشده و مقرر است كه در طول اجراي برنامه مشخص گردد كه بنظر نمي رسد كار صحيحي باشد و شايد هم توسط مسئولين مربوطه هنوز برنامه مشخصي تدوين نگرديده يا اينكه اثرات اجراي طرح هنوز مشخص نيست.

در كل عدم شفافيت اجراي طرح هاي اقتصادي كه با زندگي و معيشت مردم سر و كار دارند و عواقب آن نامعلوم است در خاطر مردم ما تجربه خوبي ندارند، در بيان اينكه اجراي طرح در مرحله اول با موفقيت همراه نبوده در آن شكي نيست زيرا در رسيدن به بسياري از اهداف كه در راستاي اجراي طرح بيان شده بود چيزي بصورت عملياتي محقق نشد و در واقع مي توان گفت هزينه هاي توليد و توزيع حامل هاي انرژي افزايش يافت و بار آن بر دوش دولت سبك شد ولي شيب تند افزايش قيمت ها فشار مضاعفي بر هموطنان وارد آورد كه در تمامي بخش ها و سطوح قابل لمس بود - فقط بر قشر خاص جامعه كه هميشه تافته جدا بافته اند و اجراي صدها طرح و هزاران درصد تورم بر آنان تاثيري ندارد بي اثر بود -مقرر بود بخشي از مبالغ صرفه جويي شده بصورت نقدي در اختيار شهروندان گرفته و بخشي ديگر در خدمت توليد و گسترش زير ساخت هاي كشور مصرف گردد كه در نهايت اثر آن بر معيشت ما مشهود باشد اما در عمل ركود بي سابقه اي در سيستم توليد كشور حاكم گرديد و رشد اقتصادي به منفي پنج درصد سقوط و گراني ها داد و بي داد همگان را در آورد و خلاصه شد آنچه نبايد مي شد .شايد بتوان گفت مبلغ پرداختي يارانه براي مردمي كه در شهرها و كلانشهرها سكونت دارند(اكثر جمعيت كشور سالهاست در شهرها سكونت دارند و قريب به هفتاد درصد شهر نشيني ذكر شده است) حتي نتوانست جبران هزينه انرژي هاي مصرف شده آنان را داشته باشد چه برسد كه افزايش نرخ مواد خوراكي و مصرفي و غيره را پوشش دهد و در نهايت فشارها بر دوش اقشار كثيري از جامعه واقع گرديد و باعث بروز تورم بي سابقه در طول تاريخ كشور گرديد.

هميشه وضع قوانين تا وقتي رنگ و بوي اجرا نگرفته اند زيبا و دلنشين اند ولي حكايت عشق آسان نمود اول ولي افتاده مشكلها را تداعي مي نمايد.در ابتدا و حتي اكنون اكثريت مردم با اصل طرح و اهداف آن مشكلي ندارد و ضرورت اجراي آن را پذيرفته اند ولي نتايج اجراي طرح چه بوده و چرا كار به بي راهه رفت ؟چرا حامل هاي انرژي افزايش يافت ولي در وضعيت معيشت مردم،درمان،توليد و اشتغال بهبودي حاصل نشد ؟ آيا اجراي طرح توانست شاخصه هاي رفاه و زندگاني مردم را ارتقاء دهد يا خير فقط نتيجه اين بود كه در مصارف مقداري صرفه جويي گرديد و دولت توانست با افزايش نرخ حامل ها به تهيه و توزيع آنها ادامه دهد؟ چرا قبل از اجراي طرح از همان ابتدا قيمت حامل هاي انرژي با مكانيزمي خاص افزايش داده نشد مانند سنوات قبل از اجراي طرح كه انجام مي شد و به چنين مكانيزم عريض و طويلي چي نيازي بود ؟ شايد اين طرح براي مردم مستقر در روستاها و شهرهاي كم جمعيت كه هزينه هاي زندگي كمتري را متحمل مي شوند مفيد باشد مخصوصا براي كساني كه از حامل هاي خاص انرژي مانند بنزين استفاده كمتري دارند و بطور مستقيم از يارانه اعطايي بهره نداشتند ولي بطور غيرمسقيم افزايش هزينه هاي زندگي و اياب ذهاب آنان را تحت تاثير قرار داد. شايد از همان ابتدا بهتر بود طرحي براي كمك به اقشار ضعيف جامعه تدوين گردد يا بيشتر بر رونق اقتصادي جامعه و افزايش توليد سرمايه گذاري مي شد خصوصاً در امور زيربنايي و كشاورزي كه در گستره عظيمي از كشور پراكنده است مانند ديگر كشورهاي پيشرفته كه بيشترين يارانه را در بخش هاي توليد كشاوري و دامپروري و بعضي صنايع خاص توزيع مي نمايند.


اما براي خيلي از حرف ها دير شده و طرح تدوين و اجرايي شده و مرحله اول اتمام و اكنون در حال نظر سنجي در خصوص مرحله دوم مي باشد، نگارنده بخاطر دارد مسئولين وقت كشور با شعار عدالت محوري بارها تاكيد داشتند كه همگي ملت ايران مشمول دريافت مبلغ هدفمندي مي باشند و كسي محروم نمي گردد گرچه همان موقع بحث هايي بر سر توزيع در ميان دهك هاي ضعيف جامعه مطرح بود كه بدلايل گوناگون و اثراتي كه مي توانست داشته باشد اجرا نشد و مبلغي مشخص بين همگان توزيع گرديد و حتي ايرانيان خارج از كشور ثبت نام و يارانه بگير شدند ، سوال اينست كه اگر به بعضي دهك ها يارانه تعليق نگيرد گناه آنان چيست كه بايد با افزايش حامل هاي انرژي و ديگر اجناس مواجه شده و در آينده نيز دست پنجه نرم كنند آيا چنين طرحي فشار بر زندگاني مردم وارد نخواهد كرد؟ خيلي از مردم گرچه در زندگاني وضعيت آسوده اي ندارند ولي نسبت به عدم دريافت يارانه بي رغبت نيستند اما از اين ترس دارند كه اگر ثبت نام بعمل نياورند آيا در ازاي اين صرفه جويي بعمل آمده در سطح كلان كشور خدايي نا كرده در آينده اختلاس بزرگي رخ نخواهد داد كه حاصل اين صرفه جويي آنان به هدر رود؟ چه خوب مي شد اگر مسئولين به دغدغه هاي مردم توجه بيشتر داشتند و پاسخ مي دادند.اي كاش به جاي درخواست از مردم داخل كشور جهت عدم ثبت نام دريافت يارانه يارانه بگيران خارج كشور كه توسط كارشناسان تا حدو دو ميليون برآورد شده اند شناسايي و حذف مي شدند.

البته مردم به دولت تدبير و اميد اعتماد دارند و يكبار ديگر در امتحاني بزرگ مسئولين را خواهند آزموند و از خداوند منان توفيق و پيروزي اين طرح را خواستاريم تا موفق اجر گردد مگر نه به اعتماد ملت خدشه اي بزرگ وارد مي آيد. ولي لازم است در تغيير نرخ حامل ها و بار تورمي آن بيشتر بحث و شفاف سازي گردد زيرا عموم مردم تصور و درك درستي از موضوع ندارند و نمي توانند براي زندگي خود برنامه ريزي داشته باشند و همه مي گويند تا ببينيم چه خواهد شد كه حكايت از سردرگمي اقتصادي جامعه دارد ، نكند يك شبه مانند مرحله اول صبح از خواب بيدار شده و قيمت بنزين و حامل هاي ديگر فلان درصد گردد. اي كاش طي اين سالها بخشي از زير ساختارهاي كشور مانند حمل و نقل ارتقاء يافته بود يا صنايع رونق گرفته بود و يا سيستم هاي كشاورزي پويا گشته بود تا امروز جامعه مهياي اجراي طرح باشد ولي افسوس كه اين كارها به خوبي انجام نشده اند.