کنکور برای چه کسی نان دارد؟

کنکور، به رغم تمام تمهیداتی که دولت و مجلس در این سال‌ها اندیشیده‌اند، همچنان پرالتهاب‌ترین مسئله آموزشی و اجتماعی جامعه است زیرا غالب خانواده‌ها اعتقاد دارند سرنوشت فرزندانشان عمیقا با این پدیده جنجالی قرن معاصر درهم تنیده است.

همه ساله با اعلام نتایج کنکور سراسری، موج تبلیغات اغوا کننده مؤسسات برگزاری کنکور در خانه و مدرسه به راه می‌افتد.

به گزارش ایسنا، از سوی دیگر فعالیت تجاری مؤسسات آمادگی کنکور نیز در تضاد با منافع آموزشی و علمی خانواده‌هاست که می‌طلبد نظارت بیشتری بر فعالیت چنین موسساتی صورت گرفته و تجدید نظر اساسی در شیوه عملکرد آنها انجام شود.

گفت‌وگوی خبرنگار ایسنا منطقه مرکزی با تنی چند از دارندگان رتبه‌های برتر کنکور سراسری در شهرستان ساوه موید این مطلب است.

در همین ارتباط دارنده رتبه 188 کنکور سراسری از شهرستان ساوه به خبرنگار ایسنا منطقه مرکزی گفت: در حال حاضر موسسات آموزشی کنکور به یک بنگاه اقتصادی تبدیل شده‌اند که نه تنها تاثیری در بهبود آموزشی دانش‌آموزان ندارند بلکه فضایی استرس‌آور را برای آنها ایجاد می‌کنند.

مرتضی اصغری افزود: تبلیغات رنگین موسسات کنکور موجب وسوسه خانواده‌ها و دانش‌آموزان شده و فرصت تفکر و اندیشیدن در آینده تحصیلی فرزندان را از آنها می‌گیرد که لازم است خانواده‌ها با آگاهی بیشتر و تحقیق و تفحص در عملکرد چنین موسساتی تصمیم‌گیری کنند.

وی با اشاره به اینکه کسب رتبه 188 کنکور سراسری را بدون شرکت در هیچ کلاس کنکوری به دست آوردم، اضافه کرد: مطالعه جدی خود را از سال سوم دبیرستان آغاز کردم و با تست‌زنی‌های مکرر و توجه به مطالب بیان شده توسط معلمان درسی موفق به کسب این رتبه شدم.

اصغری با اشاره به اینکه شرکت در کلاس کنکور تضمین کننده درصد بالای تست‌زنی در کنکور نیست، اظهار کرد: معلمان کنکور نمی‌توانند کاری را که معلمان سر کلاس در مدرسه انجام می‌دهند را انجام دهند. اگر دانش‌آموز توجه خود را در دوران مدرسه به مطالب مطرح شده توسط معلمان معطوف کند دیگر نیازی به شرکت در کلاس کنکور نیست.

دارنده رتبه 292 کنکور سراسری در رشته علوم انسانی نیز گفت: کنکور مانند مثلثی است که دارای سه ضلع خانواده، دانش آموز و امکانات آموزشی است و مسلما با تکیه بر یک ضلع نمی‌توان موفق بود.

فرشته رفیعی افزود: موسسات آموزشی کنکور را نمی‌توان جزء اضلاع این مثلث محسوب کرد چراکه معتقدم هیچ نقش موثری در پیشرفت آموزشی دانش‌آموزان ندارند چراکه فقط کار آنان ایجاد تشنج و التهاب در بین دانش‌آموزان است.

وی با بیان اینکه فعالیت کلاس‌های آموزشی و موسسات کنکور به تناسب هزینه‌ای که می‌گیرند نتیجه‌بخش نبوده و صرفا محلی برای کسب درآمد شده است، افزود: به هیچ موسسه‌ای نمی‌توان اعتماد کرد چه بسا برخی از دوستان من با صرف هزینه‌های سرسام‌آور در یکی از موسسات آموزشی شهرستان پایین‌ترین رتبه کنکور را کسب کرده‌اند.

رفیعی ادامه داد: دانش‌آموزان باید به توانایی‌های خود اعتماد کنند و بدانند که کنکور خیلی موضوع عجیبی نیست، شاید از آن به عنوان یک مسابقه نفس‌گیر یاد شود اما اگر دانش‌آموزان به داشته‌های خود اعتقاد و باور داشته باشند از کنار این ماراتن بزرگ علمی کشور به راحتی عبور می‌کنند و نتایج قابل قبولی می‌گیرند.

دارنده رتبه 953 رشته علوم انسانی نیز گفت: اصلا اعتقادی به شرکت در کلاس‌های کنکور ندارم چراکه معتقدم کنکور توانسته بسیاری از موسسات و دبیران را ثروتمند کند به طوری که فعالان در این موسسات به سرمایه‌گذاری در بخش ‌های دیگری روی آورده و اصلا سرنوشت دانش‌آموز برایشان مهم نیست.

پروین قربانی افزود: حتی برای یکبار هم به کلاس‌های آموزشی کنکور نرفته‌ام و با وجود تماس‌های مکرری که از چنین موسساتی داشته‌ام و پیشنهاداتی که در قبال پرداخت هزینه‌ها داده می‌شد فقط به مطالعه روزانه خود بسنده کرده و محتویات کلاس درس را به خوبی توجه می‌کردم.

وی ادامه داد: سال گذشته یکی از دوستانم با وجود شرکت در کلاس‌های کنکور و صرف هزینه‌های میلیونی توانست رتبه 2700 را کسب کند اما امسال در هیچ کلاس کنکوری شرکت نکرد و با تلاش خود توانست رتبه 1200 کنکور را از آن خود کند.

یک پذیرفته شده دیگر در کنکور سراسری که رتبه 1765 رشته ریاضی و 596 زبان را کسب کرده است به خبرنگار ایسنا گفت: توکل بر خدا، اتکا به برنامه‌های مدرسه، اتکا به کتاب‌های درسی و پیش رفتن با دبیران از مهمترین عوامل موفقیت در کنکور سراسری است.

سیدرضا میرهاشمی افزود: موفقیت دانش‌آموزان بسته به شرکت در کلاس‌های کنکور نیست. کسانی که پایه آموزشی آنان قوی باشد با کمی تلاش می‌توانند رتبه‌های برتر کنکور را کسب کنند.

وی ادامه داد: اگر به سابقه دانش‌آموزان برتر کنکور نگاه کنیم خواهیم دید که آنان در مدارس خود نیز برتر بودند و این طور نیست که یک دانش‌آموزی که از پایه آموزشی ضعیفی برخوردار است به یکباره با معجزه‌ای روبرو شده و توسط کلاس‌های آموزش کنکور جذب شود و رتبه مطلوب کسب کند.

وی اضافه کرد: اصلا برخی موسسات از مدت‌ها قبل با بررسی وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان برتر مدارس، به سراغ آنان رفته و ضمن دعوت آنان به شرکت در کلاس‌های کنکور و وعده‌های کذایی می‌خواهند که آمار قبولی‌های خود را افزایش دهند که این کار زیبنده چنین موسساتی نیست.

وی با بیان اینکه از 100 نفر شرکت کننده در کلاس‌های کنکور فقط 10 نفر رتبه‌های برتر کسب می‌کنند، اظهار کرد: این 10 درصد هم کسانی هستند که وضعیت درسی آنان در دوران تحصیل در حد مطلوب بوده است و جزء دانش‌آموزان برتر محسوب می‌شدند.

میرهاشمی به دانش‌آموزان توصیه کرد که به خدا توکل کنند و تحت تاثیر جو کنکور قرار نگیرند و کنکور برای آنها غول نشود، با برنامه درس بخوانند و برنامه مدرسه را جدی بگیرند که قطعا موفق خواهند شد.

در همین ارتباط، یک کارشناس ارشد جامعه شناسی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا گفت: تب داشتن مدرک تحصیلی، جامعه را فراگرفته و عناوین پر طمطراق آموزشی مانند دکتر و مهندس به مثابه ابزار تفاخر و نمادی برای نشان دادن پایگاه اجتماعی افراد تبدیل شده است.

محمدرضا فتحی افزود: زمانی بود که داشتن ثروت، املاک وسیع و امکانات مادی، میزان قدرت سیاسی و اجتماعی یک شخص را تبیین می‌کرد اما این معادله اکنون به مثلث سه ضلعی ثروت، قدرت و مدرک تحصیلی تغییر شکل داده و لذا بر خلاف تصور برخی که گمان می‌کنند مدرک تحصیلی حالا دیگر فاقد ارزش اجتماعی است باید اذعان کرد برخورداری از سطح آموزش عالی بویژه برای دختران، به نماد مهم تشخص و تفاخر اجتماعی و خانوادگی جوانان تبدیل شده، همچنان که در سال‌های قدیم، داشتن جهیزیه مفصل نیز عاملی برای شناسایی جایگاه اجتماعی و خانوادگی دختران محسوب می‌شد و امروزه برای خانواده‌ها مهم است که دخترانشان از تحصیلات عالی و مدرک تحصیلی مناسب برخوردار باشند.

این معلم نمونه کشور خاطرنشان کرد: دانش‌آموز از بدو ورود به مدرسه و مخصوصا از طریق خانواده، با واژه‌ای به نام رقابت تحصیلی و تلاش برای کسب موقعیت مناسب اجتماعی از طریق فراگیری سواد و تحصیلات آشنا می‌شود که کلیدواژه آن "کنکور" است اما به تدریج موفقیت در کنکور و پذیرش در رشته مناسب به مثابه مسابقه برای دسترسی به منبعی ارزشمند و کمیاب، به هدف غایی و آرمان و آرزوی جوان تبدیل می‌شود و خانواده نیز ناچار است در حد توان، امکانات دسترسی به این هدف کمیاب را فراهم کند که شرکت در کلاس‌های تقویتی کنکور فقط یکی از راه‌های موفقیت تلقی می‌شود.

به گفته فتحی، دولت و مجلس در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند از التهاب و فشار روحی و روانی کنکور بکاهند اما فضای فرهنگی حاکم بر جامعه، چنین تلاشی را برنمی‌تابد زیرا این اقدام در التزام با تغییر نگرش خانواده‌ها مبنی بر "هدف نبودن" اخذ مدرک تحصیلی است و چنین هدفی به این زودی قابل حصول نیست.

وی در خاتمه افزود: تغییرات فنی که اخیرا از سوی قانونگذار در شیوه برگزاری کنکور اعمال شده، هرگز به حذف قطعی کنکور نمی‌انجامد بلکه فرایند پذیرش در دانشگاه را عمیقا پیچیده کرده است.