هشدارش را از سالها قبل، تعداد زیادی از کارشناسان و دوستداران میراث فرهنگی داده بودند که عبور خودروها از میدان نقش جهان اصفهان باعث وارد شدن آسیبهای زیادی به این بنای تاریخی میشود و سرانجام، طرح ممنوعیت تردد خودرو در این میدان اجرا شد.
تدبیر24: در اینباره، یک عضو کمیسیون حملونقل شورای اسلامی شهر اصفهان توضیح داد: طرح ممنوعیت تردد خودرو در بخش شمالی میدان نقش جهان از سال گذشته در شورای ترافیک استان ارائه و بررسیهایی روی آن انجام شد. در طرح اولیه، نخست تصمیم گرفته شد برای نوروز 93 ورودیهای میدان نقش جهان روی وسایل نقلیه بسته شود.
فتحالله معین با اشاره به رضایت مردم و کسبهی میدان نقش جهان از بسته بودن میدان نقش جهان در نوروز امسال، گفت: پس از بررسیهای انجامشده و آرامش و رضایتی که برای مردم ایجاد شد و هیچ اعتراضی در این زمینه صورت نگرفت، تصمیم گرفته شد تا با ایجاد فضایی برای پارک وسایل نقلیهی کسبه، عبور هر نوع خودرویی از میدان نقش جهان برای همیشه متوقف شود.
او تأکید کرد: پیش از این، هنگام شب و نیمهشب، ماشینهای سنگین از میدان نقش جهان عبور میکردند. از سوی دیگر، با عبور وسایل نقلیه، آلودگی هوا و آلودگی صوتی سبب وارد شدن آسیبهای زیادی به بدنهی بناهای تاریخی میدان نقش جهان میشد تا اینکه خوشبختانه با توجه به استقبال مردم، موفق به بستن دائمی میدان نقش جهان روی اتومبیلها شدیم.
پیادهرو کردن میدان نقش جهان از آروزهای جوانیام بود
احمد جبلعاملی - کارشناس حوزهی میراث فرهنگی - نیز دربارهی لزوم انجام این اقدام در میدان نقش جهان، به خبرنگار ایسنا گفت: در جبهههای شرقی و غربی میدان نقش جهان قبلا بازارهایی ساخته شده بود که برای عبور ماشین، دهانهی آنها را خراب کردند تا خیابان بسازند. اکنون با جلوگیری از عبور ماشینها باید آن دهانهها به حالت اولیه بازگردانده شوند.
وی ادامه داد: از سالها پیش، حتا در دوران انقلاب اسلامی، بهعلت تجمع زیاد وسایل نقلیه و اتومبیلهای شخصی، میدان نقش جهان شخصیت خاص خود را از دست داده و بیشتر به یک پارکینگ شبیه شده بود.
او که بین سالهای 1353 تا 1383 در ادارهی میراث فرهنگی استان اصفهان فعالیت میکرد، اظهار کرد: پس از پیروزی انقلاب تصمیم گرفته شد، حذف ترافیک از میدان نقش جهان بهعنوان یک واقعیت و یک الزام در دستور کار قرار گیرد، اتفاقی که همه با آن موافق بودند، اما کسی در راستای اجرایی کردن آن قدم برنمیداشت، تا اینکه نوروز امسال با بروز مشکلاتی جدی، پیادهسازی میدان نقش جهان انجام شد.
او با بیان اینکه برای حل مشکلات میدان نقش جهان، در مرحلهی نخست باید عبور بیجهت ماشینها متوقف میشد، گفت: در سالهای دور، برای عبور ماشین از این میدان، علاوه بر تقسیم بخشهای پایینی آن برای عبور ماشین، خیابان سپاه به خیابان حافظ در بخش شمالی، به دو نیم تقسیم شده بود که تلاش کردیم برای جبران این لطمه دست کم عبور ماشین در بخشهای پایینی را حذف کنیم؛ اما در مرحلهی دوم، بحث بر سر ایجاد یک زیرگذر از خیابان سپاه به خیابان حافظ بود تا بهطور کلی، حضور ماشینها در میدان نقش جهان حذف شود.
وی که پس از انقلاب اسلامی بهمدت 15 سال مدیر ادارهی میراث فرهنگی استان اصفهان بود، ادامه داد: با مطرح شدن بحث ثبت جهانی میدان نقش جهان و روند تکمیل پروندهی آن، تصمیم گرفته شد نخست تمرکز بر بحث ثبت جهانی میدان باشد. زمانی که پروندهی نقش جهان به یونسکو ارائه شد، بحث این بود که این میدان به یک مجموعهی پیادهی گردشگری تبدیل شود، به همین دلیل، میدان نقش جهان یک مرکز فعالیت برای این اتفاق شد و در سالهای گذشته موفق شدیم، بازارهای اطراف میدان نقش جهان را بازسازی و فعال کنیم.
جبلعاملی با بیان اینکه دربارهی زیرگذر نیز قرار شد در طرح تفصیلی و بازنگری آن دربارهی این اتفاق صحبت شود، اظهار کرد: آن چیزی که باید بهعنوان جایگزین برای عبور ماشین از میدان نقش جهان بهوجود میآمد، خیابان بکتاش با فاصلهی چند متری از جنوب مسجد امام (ره) بود تا بتواند بار ترافیک را کم کند.
وی پیادهسازی برخی معابر را از جمله اولویتهایی دانست که در سالهای گذشته در ادارهی میراث فرهنگی استان مطرح بوده است و افزود: قرار بود، نخست چهارباغ عباسی از میدان امام حسین (ع) تا پل «اللهوردیخان» به پیادهرو تبدیل شود که این اتفاق نیفتاد؛ ولی خوشبختانه میدان نقش جهان به پیادهرو تبدیل شد و اکنون دیگر هیچ ماشینی نمیتواند از آن عبور کند.
او اظهار کرد: در برخی کشورهای همسایه و حتا کشورهای اروپایی، به بناهای تاریخی احترام زیادی گذاشته و عبور وسایل نقلیه بهطور کامل از بناها حذف میشود. پیشنهاد ما هم این است که وسایل نقلیه عمومی برای عبور و مرور از پل «اللهوردیخان» به میدان «امام حسین (ع)» در نظر گرفته شوند و از ورود هر نوع ماشین برای جلوگیری از آلودگیهای صوتی و هوا جلوگیری شود.
وی تبدیل شدن میدان نقش جهان و چهارباغ عباسی به پیادهرو را از آرزوهای دوران جوانی خود دانست و گفت: جلوگیری از عبور ماشین از پلهای تاریخی «اللهوردیخان»، «خواجو» و «جویی» از موفقترین اقداماتی بوده که در 20 سال گذشته انجام شده است. با ایجاد پلهای جدید در کنار پلهای تاریخی، امکان جلوگیری از تردد فراهم شد.
جبلعاملی اضافه کرد: تردد خودروها از مناطق تاریخی و درپی آن، آلودگی هوا و ایجاد شدن گازهای CO و CO2 سبب میشود که باران اسیدی بر نماهای آجری، کاشیهای گنبد و ساختمان عالیقاپو تأثیر بگذارد و بناهای تاریخی به مرور آسیب ببینند.