دیپلماسی روحانی ادامه راه خاتمی است

تدبیر24: با گذشت حدود ۹ ماه از آغاز به کار دولت تدبیر و امید، اکثر کارشناسان سیاست خارجی عملکرد دولت روحانی را در این حوزه موفق ارزیابی می کنند. پیشینه این موفقیت به انتخابات ریاست جمهوری باز می گردد. جایی که روحانی شعارهای کاملا متفاوتی نسبت به شعارها و عملکرد دولت احمدی نژاد انتخاب کرد.

در این باره دکتر سید مجید تفرشی خامنه، کارشناس ارشد وزارت امور خارجه گفت «سیاست دولت احمدی‌نژاد در حوزه بین‌الملل به سیاست نئوکان ها شباهت زیادی داشت.»

وی افزود: «واقعیت این است که دولت احمدی نژاد در چهار سال اول، سیاست رویارویی و چالشی با دنیا را در پیش گرفت. رئیس دولت های نهم و دهم تصورش این بود که با این سیاست مقابله جویانه با غرب به خصوص آمریکا و اروپا، می‌تواند «مَنیّت» خود را ثابت کند.»

وی تصریح کرد: «این سیاست احمدی‌نژاد در چهار سال ابتدایی ریاست جمهوری‌اش با شکست روبرو شد، اما پس از انتخابات ۸۸ به دلایل مختلفی، وی آرام آرام تلاش کرد تا بتواند روابط را با دنیا اصلاح کند. ولی شرایط در عرصه خارج به شکلی بود که هیچ علاقه‌ای در جامعه جهانی با توجه به تجربه چهارسال نخست ریاست‎ جمهوری او، وجود نداشت. بنابراین با وجود فشار و اصرار محمود احمدی‌نژاد برای بهبود رابطه با آمریکا این اتفاق نیفتاد. به هرحال مسائل زیادی در این میان مطرح بود که وجودشان مانع از موفقیت در این موضوع می‌شد؛ مواردی نظیر انرژی هسته‌ای، صلح خاورمیانه و..».

این کارشناس وزارت امور خارجه در ادامه با اشاره به دلایل توفیق دولت یازدهم در عرصه بین‌الملل گفت: «اما زمانی که حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد، شرایط به گونه‌ای دیگر رقم خورد که این اتفاق معلول دو حادثه بود؛ اول اینکه ایران نتوانسته بود به آنچه که می‌خواست در رویارویی با جامعه بین‌المللی برسد و متقابلا جامعه بین‌المللی هم نتوانسته ‌بود آنطور که می‌خواست ایران را به زانو در آورد و آنچه که می خواست را تحمیل کند. لذا هر دو طرف حاضر بودند با هم کنار بیایند. این تصمیم نه سازش بود و نه از روی استیصال بلکه صرفا تغییر نگرش طرفین بود. طبیعتا در این شرایط، هم به لحاظ سیاست داخلی و نیازهای دیپلماتیک و هم به لحاظ نیازهای امنیتی و اقتصادی، ایران و غرب پا به مرحله‌ای جدید گذاشتند.»

تفرشی تصریح کرد: «این برهه و مرحله جدید، یک شبه اتفاق نیفتاده است و به آرامی صورت می‌گیرد، زیرا در بسیاری از مناطق جهان این ارتباط دشمنانی دارد که به هیچ عنوان تمایلی به بهبود روابط ایران و غرب و غرب با ایران ندارند. ولی به هرحال با آمدن آقای روحانی یک فتح بابی شده و جامعه بین‌المللی به رابطه با ایران تمایل پیدا کرده است».

وی در ادامه به تفاوت میان سیاست‌های دولت نهم و دهم با دولت یازدهم پرداخت و گفت: «به طور کلی سیاست دولت احمدی‌نژاد به ویژه در چهار سال اول، بر این مبنا بود که اختلافات میان ایران و غرب را برجسته کند و بر روی آن حساسیت ایجاد کند. این روشی بود که لابی‌های اسرائیل و لابی تندروها و نئوکان‌های آمریکایی سرلوحه فعالیت خود قرار داده بودند. اما آقای روحانی با همه مشکلات و موانعی که بر سر راهش هست نشان داده که تلاش می‌کند بر روی اشتراکات تمرکز کرده و آن جنبه‌هایی را که ایران و غرب می‌توانند با اتکا به آنها به توافق برسند را برجسته کند.»

تفرشی در پایان با اشاره به سیاست‌های بین‌المللی دولت اصلاحات، گفت: «باید یادمان باشد که در دوران سیدمحمد خاتمی که فعالیت جدی هسته‌ای در آن دوران آغاز شده بود، با وجود اینکه ایران به شدت از لحاظ امنیت بین‌‌الملی از سوی جرج بوش تحت فشار بود، اما برخی از کشورهای اروپایی با ایران درباره عراق یا مبارزه با انتقال مواد مخدر از افغانستان در تعامل سیاسی بودند. این سیاستی است که در دولت آقای روحانی تقویت شده است.»