جزئیات توافق جدید روحانی و پوتین

تدبیر24:  روزنامه روسی نزاویسیمایا گازتا نوشت: عقد قرارداد انرژی میان روسیه و ایران، امریکا را سردرگم کرده است. ایران و روسیه عقد قرارداد انرژی به هزینه تقریبا 10 میلیارد دلاری را بررسی می کنند. این امر واشنگتن را بسیار نگران کرده است: دو کشوری که تحت تحریم ها قرار دارند، همکاری خود را عمیق تر کرده و توسعه می دهند و این امر احتمال دارد، موجبات اتخاذ تدابیر تند غرب را فراهم آورد.

در تهران، در خصوص این معامله انرژی مذاکراتی انجام شده است. در روز یکشنبه، الکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه، با حمید چیت چیان، همتای ایرانی خود، دیدار کرد و حتی به حضور حسن روحانی، رئیس جمهور این کشور، پذیرفته شد که نشانگر بالا بودن سطح این دیدار بوده است. به گزارش شبکه تلویزیونی ایرانی «پرس تی وی»، نوواک به روحانی خبر داد که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، تحیکم روابط با ایران را مورد توجه خاص خود قرار داده و در این میان، اجرای توافقنامه منعقده با جمهوری اسلامی ایران در دیدار بیشکک در سپتامبر سال 2013 میلادی را شخصا کنترل می کند.

بر اساس این معامله که در وزارت نیروی روسیه بحث و بررسی می شود، روسیه در ازای دریافت نفت از ایران، اقدام به احداث نیروگاه حرارتی، نیروگاه برق آبی و شبکه انتقال نیروی برق در ایران و همچنین برای ایرانی ها نیز 500 مگاوات نیروی برق تامین خواهد کرد. براساس ارزیابی های نشریه «وال استریت ژورنال»، هزینه این معامله – از 8 تا 10 میلیارد دلار برآورد شده است. در روزهای اخیر، مهدی سنائی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه، آمادگی تهران را برای خرید نیروی برق از روسیه، احداث نیروگاه های برق آبی جدید و نوسازی نیروگاه های فعلی دیگر توسط متخصصان روسی اعلام کرد.

در این میان، باید گفت که جزئیات این معامله هنوز مشخص نشده است. اما، باید یادآور شد که طرف ایرانی بارها در خصوص احداث مشترک کارخانه های تولید مواد نفتی، برقی کردن خطوط راه آهن، سرمایه گذاری روسیه در استخراج از معادن گاز، همکاری در عرصه خودروسازی و خرید ریل ابراز تمایل کرده است. و تمامی اینها – در ازای خرید نفت انجام خواهد شد.

در روز 6 ماه آوریل، رکن الدین جوادی، مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، به خبرگزاری «مهر» خبر داد که تهران و مسکو در خصوص پروژه ارسال نفت از جنوب به شمال با یکدیگر مذاکره می کنند. اما بر سر تاریخ اجرای این طرح هنوز توافق حاصل نشده است. تمامی ترمینال های صادراتی در خلیج فارس، جنوب و معادن بزرگ واقع هستند. انتقال نفت به روسیه از طریق بنادر دریای خزر صورت خواهد گرفت. تحلیلگران بر این باوراند که امکانات فنی بنادر دریای خزر، از جمله، بندر بزرگ نکا، برای انتقال 500 هزار بشکه نفت در شبانه روز که مسکو خریدار آن است، کفایت نمی کند. ایران در ازای ارسال نفت، از روسیه خواروبار و از جمله، گندم و کالاهایی نظیر تجهیزات فنی دریافت خواهد کرد. براساس خبرهای منتشره از سوی نشریه «نیویورک تایمز»، ارزش این معامله احتمال دارد تا بیش از 20 میلیارد دلار برسد.

واشنگتن نیز اعلام خطر می کند: احتمال دارد صادرات نفت خام از حد 1 میلیون بشکه نفت در شبانه روز که در توافقنامه مقدماتی منعقده با «گروه 1+5» قید شده، تجاوز کند. این نشریه امریکایی می نویسد: «راهبرد دولت اوباما در رابطه با مجازات روسیه از طریق اعمال تحریم های اقتصادی با دشواری های جدیدی همراه شده است»: احتمال دارد، همکاری اقتصادی میان روسیه و جمهوری اسلامی ایران، از تاثیر تحریم ها علیه ایران بکاهد. و اما، تحریم ها که تهران را ناگزیر به نشستن در پشت میز مذاکرات هسته ای کرده، تاثیر خود را نشان داده اند. دولت امریکا اعلام می کند: انجام این معامله رژیم تحریم ها را نقض خواهد کرد، اما در وزارت دارایی امریکا هنوز مطمئن نیستند که انجام این معامله تحریم ها را نقض کند.

در پی امضای توافقنامه مقدماتی هسته ای میان «گروه 1+5» و جمهوری اسلامی ایران در نوامبر سال 2013 میلادی، روسیه عملا در صدد از سر گیری روابط خود با ایران بر آمد. در آن ایام، مشخص شد که از یک سو - تهران برای عقد قرارداد جامع آمادگی دارد و از سوی دیگر، – کشورهای غربی برای برقراری روابط خود با این کشور غنی از منابع، فعالیت بی سابقه ای را آغاز کردند. نشریه «وال استریت ژورنال» می نویسد: «متحدان سیاسی ایران – روسیه و چین – از ترس از دست دادن روابط ممتاز خود با جمهوری اسلامی ایران، به موازات بالا گرفتن شانس عقد قراردادهایی میان تهران و غرب، برای ازسرگیری روابط اقتصادی خود با این کشور شرایط جدیدی را تدارک می بینند».

البته، روسیه قصد نداشت این یار قدیمی خود را از دست بدهد. به گزارش شبکه تلویزیونی «پرس تی وی» ایران، در حال حاضر، حجم گردش تجاری میان روسیه و جمهوری اسلامی ایران در حدود 5 میلیارد دلار در سال است. اما، طرفین باور دارند که این حجم می تواند تا چهار برابر افزایش یابد، یعنی تا 20 میلیارد دلار بالغ شود.