۵ نکته انتخاباتی برای اصلاح‌طلبان

تدبیر24 : می‌گویند تجربه گذشته باید چراغی باشد برای روشن کردن راه آینده. طبیعتا این اصل در هر حوزه‌ای باید مدنظر قرار گیرد، اما لزوم توجه به آن در سیاست بیش از هر حوزه دیگری است. در سیاست هزینه اشتباهات ممکن است بعضا به نابودی یک اندیشه یا یک نسل از سیاسیون بیانجامد و بطور کلی تبعات مثبت و منفی تصمیمات خاص چندین برابر حالت عادی است.

هرچه به انتخابات مجلس دهم نزدیک‌تر می‌شویم، حرف و بحث در خصوص آن بیشتر می‌شود. انتخابات مجلس چند سالی از مرکز توجه اصلاح‌طلبان خارج شده بود، اما وقایع پس از انتخابات ۲۴ خرداد و عملکرد نه چندان مناسب مجلس نهم این مهم را به اثبات رساند که اصلاح‌طلبان نباید از مجلس غافل شوند. در عین حال اصولگرایان و خصوصا جریان افراطی نیز با از دست دادن پاستور، بهارستان را آخرین سنگر برای حفظ منافع جناحی خود می‌دانند و به این راحتی این عرصه را در اختیار جریانی قرار نخواهند داد که از ظرفیت‌های آن در مسیری دیگر یا‌‌ همان منافع ملی بهره گیرد.

در این زمینه توجه نکات زیر حائز اهمیت به نظر می‌رسد:

۱- نزدیک‌ترین تجربه اصلاح‌طلبان از شرکت در انتخابات منطقه‌ای را می‌توان انتخابات شوراهای پیشین دانست که همزمان با انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد. از آنجا که بیشتر توجه‌ها در آن زمان معطوف به انتخابات ریاست جمهوری بود و پیش از انتخابات هم شور و هماهنگی انتخاباتی زیادی در بین اصلاح‌طلبان وجود نداشت، توجه کافی به انتخابات شورا‌ها صورت نگرفت. همین امر هم باعث شد تا لیست اصلاح‌طلبان خصوصا در انتخابات شورای شهر تهران از کیفیت کافی برخوردار نباشد و در ‌‌نهایت هم پدیده‌هایی مانند الهه راستگو طی یک پروژه اسب تروا، پس از ورود به شورا مطابق نظر اصولگرایان عمل کنند.
اخیرا محسن رهامی به عنوان دبیر کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصلاحات انتخاب شده است. در انتخابات شورا‌ها نیز این مهم بر عهده وی گذاشته شده بود که البته نتیجه قابل قبولی حاصل نشد. اما در این بین توجه داریم که افراد چندان مهم نیستند و اصل و اساس، رویه‌ها و روش‌ها هستند. بنابراین لزوما بایستی روش تنظیم لیست اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس اصلاح گردد. به طور مثال منطقی نیست که برخی از احزاب با وجود آنکه صرفا اسمی از حزب را یدک می‌کشند و بدنه و تشکیلاتی ندارند، دارای سهمیه در لیست اصلاح‌طلبان باشند.

۲- جریان اصلاحات از ماجرای راستگو در انتخابات پیشین آسیب بزرگی را متحمل شد. به نظر نمی‌رسد که اصلاح‌طلبان بتوانند یک بار دیگر هم از ماجرایی اینچنینی با سری بلند خارج شوند. مشخصا می‌توان گفت که اعتبار اصلاح‌طلبان در بین مردم تا حد زیادی وابسته به عدم تکرار چنین اتفاقاتی باشد. اما آنچه از مشاهدات «سلام نو» و رصد فضای سیاسی برمی‌آید این است که هم‌اکنون هم برخی از نفوذی‌های جریان رقیب با پوششی اصلاح‌طلبانه در دل برخی احزاب اصلاح‌طلب وارد شده‌اند و پروژه راستگو را از سرخط بازنویسی می‌کنند. لازم است که عقلای جریان اصلاحات نسبت به این تحرکات هوشیار باشند تا این جبهه از یک سوراخ مجددا گزیده نشود.

۳- یکی از آسیب‌های فضای سیاسی ایران توجه زیاد به پایتخت و عدم توجه کافی به دیگر شهرستان‌ها است. اصلاح‌طلبان نیز از این امر مستثنی نیستند و لازم است که از این دوره انتخابات برنامه جدی‌تری را در شهرستان‌های سراسر کشور تدوین و اجرا کنند. انتخابات مجلس بر خلاف انتخابات شورا‌ها، به ذات یک پروسه کشوری است و نه منطقه‌ای. برای کسب یک وزن قابل قبول در مجلس دهم لازم است که تعداد کرسی‌های اصلاح‌طلبان از شهرستان‌ها نیز افزایش چشمگیری پیدا کند.

۴- با توجه به فضای سیاسی کشور در چند سال گذشته، تعداد اصلاح‌طلبانی که تمایل به کاندیداتوری در انتخابات شورا‌ها داشتند چندان بالا نبود. اما با تحولات سیاسی که در کشور رخ داده، به نظر می‌رسد برای انتخابات مجلس تعداد بالایی از فعالین سیاسی عزم ورود به مجلس کنند. طبیعتا این مساله باعث دشوار‌تر شدن تنظیم لیست نهایی اصلاح‌طلبان خواهد شد. اما در این رهگذر بایستی به نحوی برنامه‌ریزی کرد که از اصل اساسی و مهم «جوانگرایی» غافل نشد. بنابه نظر اغلب کار‌شناسان و تحلیلگران یکی از آسیب‌های مهم جریان اصلاحات در طی سالهای آینده، سن بالای فعالین سیاسی و خصوصا ایجاد گسست نسلی در این جریان است. به نظر لازم می‌رسد که در لیست مجلس اصلاح‌طلبان تعداد بیشتری از فعالین و کاندیداهای جوان حضور داشته باشند. در لیست انتخابات اخیر شورای شهر تهران فقط ۴ نفر از کاندیدا‌ها به نسبت جوان‌تر بودند. طبیعتا اصلاح‌طلبان بایستی در انتخابات مجلس سهم بیشتری را به نسل جوان این جریان اختصاص دهند تا در آینده با مشکل مواجه نشوند و جوانان هم با انگیزه بیشتری بار انتخاباتی این جریان را به دوش بکشند.

۵- تحولات عرصه سیاست داخلی نشان می‌دهد که اصولگرایان و خصوصا جریان افراطی برنامه‌ای جدی را برای ایجاد انشقاق در بین اصلاح‌طلبان و به میدان کشاندن برخی لیست‌های غیر اصلی به این نام در انتخابات مجلس دارند. به نظر مهم می‌رسد که اصلاح‌طلبان نسبت به این خطر هوشیار باشند و همچنین برای رسیدن به یک لیست واحد و قوی، از پتانسیل‌های افرادی چون آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و حجت‌الاسلام سید محمد خاتمی به نحو احسن بهره ببرند.