مك‌فارلين و ابهامات آن

تدبیر24: در تاريخ 36 ساله انقلاب اسلامي مواردی وجود دارد كه دانشجويان و پژوهشگران علاقه‌مند به رمزگشايي از آنان هستند. مواردي مثل دلايل ادامه جنگ بويژه عوامل ادامه جنگ بعد از فتح خرمشهر يا مسائل و حاشيه‌هاي ماجراي سفارت آمريكا و تصميم‌گيري‌هاي بعدي كه درباره آن صورت گرفت، مسائلي كه منجر به پايان جنگ شد و ارتباطات خارجي كه ايران در آن سال‌ها با كشورهاي غربي و آمريكا داشت و خريدهاي نظامي قابل توجهي كه ايران در زمان جنگ داشت، كه خوب است روزي شفاف شود و علاقه‌مندان در جريان دلايل اين انتخاب‌ها قرار بگيرند. اما در اين ميان مشكل اين است كه برخي در برابر اين ابهامات تاريخي موضعي دوگانه دارند؛ بسياري از پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاريخ مشتاقند كه درباره تاريخ معاصر ايران اطلاعات بيشتري داشته باشند و البته همچنان كه در تمام دنيا چنين است، بسياري از مسائلی كه به مسائل نظامي و... مربوط است بر اساس مصلحت‌هايي بايد تا زماني معلوم يا نامعلوم محرمانه باقي بماند. اما افرادي هستند كه در عين اينكه از محرمانه بودن اين اطلاعات دفاع مي‌كنند اما به خاطر دسترسي به برخي آرشيوها و اطلاعات قديمي هرازگاهي به خاطر برخي مصلحت‌هاي شخصي و حزبي قسمت مورد علاقه خود را از آن اطلاعات قديمي منتشر مي‌كنند.

اگر در موضع انصاف قرار داشته باشيم بايد بپذيريم كه يا تمام اين مسائل را باید با شفافيت كامل واكاوي كنيم و در اختيار همه اعم از مردم و پژوهشگران قرار دهيم كه اين ماجراها را تحليل كنند يا اگر قرار است مجهول بماند واقعا براي همه افراد مكتوم بماند. رفتاري كه امروز برخي افراد با عنوان افشاگري انجام مي‌دهند بيشتر سوءاستفاده از اطلاعاتي است كه بنا به مصالحي محرمانه بوده است و در حال حاضر نيز به صورت كامل در اختيار عموم قرار نگرفته است. اما چه اين اطلاعات محرمانه و چه در دسترس همه قرار گرفته باشد كسي حق ندارد با اين مسائل گزينشي برخورد كند. در رابطه با ماجراي مك‌فارلين و حواشي آن نيز نباید استثنا قائل شد.

شكي نيست كه در مقاطع مختلف برخی چه در داخل کشور و چه از سوی آمریکا خواستار ایجاد رابطه بین دو کشور بوده‌اند. سفر مك فارلين يكي از تلاش‌هايی بود كه در دوران جنگ و پس از آن براي بازسازي رابطه ايران و آمريكا صورت گرفت. گرچه در آن زمان برخي نيروهاي اصلاح‌طلب اين ايده را داشتند كه اگر قرار است رابطه‌اي بين ايران و آمريكا باشد بهتر است در چارچوب رسمي ديپلماسي بين دو كشور و به صورت شفاف و رسمي باشد ولی در مقابل افرادي مثل آقايان هاشمي و روحاني عقیده داشتند كه با شيوه‌هاي ديگري به دنبال ترميم رابطه ايران با كشورهاي اروپايي باشد. اينكه دقيقا صورت مساله ماجراي مك‌فارلين چه بوده بايد ببينيم تاريخ درباره آن چه قضاوتي خواهد كرد اما فراموش نكنيم كه تلاش براي ارتباط با كشورهاي ديگر في‌نفسه جرم نيست و در بسياري بزنگاه‌هاي تاريخي به كمك كشور آمده است.