آنچه از میزبانی برزیل توقع نمی‌رفت

تدبیر24: بعد از چند روز پر فشار در سائوپائولو برای خبرنگاران و عکاسان ایرانی، سفر زمینی و شش ساعته به کوریتیبا شاید بهترین فرصت باشد تا از سختی‌هایی بنویسیم که در این سفر نه تنها پیش پای ایرانی‌ها بلکه پیش پای اکثر خبرنگاران،توریست‌ها و هواداران تیم‌های خارجی قرار گرفته است.

نخستین چیزی که خبرنگاران و احتمالا هواداران را در ابتدای ورود به برزیل شوکه می‌کند، فضایی است که در فرودگاه و ورودی‌ها به سائوپائولو وجود دارد. بر خلاف جام جهانی ۲۰۰۶ که بعضی از خبرنگاران ایرانی تجربه آن را داشته‌اند، در ابتدای ورود به برزیل خبری از حال و هوای جام جهانی نیست. غیر از یکی، دو بنر که بر روی در و دیوار سالن‌های مختلف فرودگاه نصب شده دیگر اثری از میزبانی برزیلی‌ها از جام جهانی نیست و این دقیقا بر خلاف تصوری است که همه‌ی خبرنگاران پیش از سفرشان به برزیل در ذهن داشته‌اند.

خیابان‌های اطراف ورزشگاه هم دست کمی از فرودگاه ندارند و در این وضعیت این مساله به ذهن هر خارجی می‌آید که "برزیلی‌های عشق فوتبال” حتما مشکلات جدی‌تری دارند که به عشق‌شان، فوتبال تا این حد بی توجهند. البته چون ورود خبرنگاران ایرانی به سائوپائولو با تاریکی هوا همزمان شد، کمتر کسی جرات داشت که در همان ابتدای کار از بی‌توجهی برزیلی‌ها به جام جهانی بنالد و همه منتظر شدند تا صبح فردا به امید اینکه اثری از شوق برزیلی‌ها ببیند.

صبح چهارشنبه زمان خوبی بود که برای دریافت کارت‌های ویژه خبرنگاری با حضور در استادیوم بزرگ کورینتیانس به دل جام جهانی بزنیم اما این بار هم تنها به چند خیابان مانده به استادیوم می‌شد اثری از جام جهانی دید. حضور پر تعداد مردم در اطراف ورزشگاه و شور هواداران تیمهای مختلف در محدوده ورزشگاه این امید را ایجاد کرد که جام جهانی رنگ جدی به خود بگیرد. با برگزاری افتتاحیه اوج مردم در شهر میزبان دیدار آغازین جام، رنگ جدی به خود گرفت.چند ساعت پر هیجان، اتفاقی است که تقریبا اکثر مردم سائوپائو و خبرنگاران و هوداران تیم‌های خارجی هم آن را در بالاترین حد تجربه کردند. اما این حال و هوا فقط در همان شب بود و تمام. بعد از این بازی دوباره همه چیز به روزهای قبل برگشت و مردم در یکی از شهرهای بزرگ میزبان جام جهانی دوباره زندگی عادی‌شان را از سر گرفتند. بعد از این بازی بود که مجددا حال و هوای جام جهانی فقط محدود به همان اطراف ورزشگاه می‌شد و این مردم "عشق فوتبال” به رتق و فتق گرفتاری‌های روزمره‌اش بازگشتند. همه‌ی این سرخوردگی نزد خبرنگاران و هوداران خارجی وقتی بیشتر جلب توجه می‌کند که تصورات قبلی از برگزاری جام جهانی در کشور فوتبالی برزیل در ذهن‌ مرور ‌شود.

البته مصائب خارجی‌ها در برزیل فقط به این سرخوردگی محدود نیست. مشکلات عدیده برزیلی‌ها برای میزبانی جام جهانی به قدری زیاد است که خیلی‌ها نسبت به شایستگی برزیل در میزبانی جام جهانی آن هم پس از میزبانی موفقیت‌آمیز آلمان در جام جهانی ۲۰۰۶ به تردید افتاده‌اند.

بی اطلاعی تقریبا کامل مردم این کشور به زبان انگلیسی یکی از جدی‌ترین مشکلات است. بین مسوولان فرودگاهی، والنتیرها و راننده تاکسی‌ها و فروشنده‌ها، معدود نفراتی زبان انگلیسی می‌دانند و آن معدود افرادی هم که زبان انگلیسی می‌دانند، اطلاعات زبانی‌شان در ابتدایی‌ترین حد ممکن است. همین مساله کار را برای خارجیها و به ویژه خبرنگاران دشوار می‌کند و این سختی وقتی بیشتر نمایان می‌شود که مجبور به گرفتن خدمات از آنها هستید. مثلا در برزیل شاید اغراق نباشد که بگوییم سخت‌ترین کار ممکن تهیه سیم کارت است.

در برزیل مثل هر کشور دیگر دنیا، چند اپراتور تلفن همراه فعال هستند و هر کدام با تبلیغات گسترده سعی می‌کنند که در رقابت با دیگر اپراتورها موفقیت بیشتری کسب کنند اما در میان همه اپراتورها دو شرکت VIVO و oi بیشتر از همه حداقل در تبلیغات فعال هستند که اولی قدیمی‌تراست و دومی اسپانسر رسمی مسابقات جام جهانی. بنابراین خارجی‌ها برای انتخاب یکی از این دو طبیعی است که به اسپانسر رسمی فیفا اعتماد کنند.

فروشگاه این اپراتور در مرکز رسانه‌ای ورزشگاه کورینتیانس جایی است که اکثر خبرنگاران و عکاسان خارجی برای خرید سیم کارت به آنجا می‌روند. بعد از اینکه به هر سختی و با زبان بی زبانی با ایما و اشاره به والنتیرهای برزیلی تفهیم می‌کنیم که سیم کارت میکرو (مخصوص گوشی‌های اندروید و ios) می‌خواهیم، ابتدا ۴۰ ریال (واحد پول برزیل) را می‌گیرند و سیم کارت را داخل گوشی می‌اندازند ولی بعد از اینکه سیم کارت را می‌فروشند، می‌گویند ۲۴ ساعت باید منتظر فعال شدن سیم کارت بمانیم و این برای خبرنگاران که باید برای ارسال اخبار با کشورهایشان در ارتباط باشند یک فاجعه است. با این حال انتخاب دیگری نیست و باید به خاطر پولی که داده شده به همین سیم کارت وفادار بمانیم. البته این همه مشکل نیست. ۲۴ ساعت که می‌گذرد متوجه می‌شویم که سیم کارت فعال نشده. برای اینکه سیم کارت را هر چه سریعتر راه بیندازیم به فرودشگاه oi می‌رویم. بعد از استفاده از سیستم پیشرفته Google translate برای حالی کردن موضوع به فروشنده، متوجه می‌شویم که همه‌ی سیم کارتهایی که از اسپانسر فیفا خریده‌ایم بدون استفاده سوخته است و این نه مشکل یک خبرنگار بلکه مشکل اکثر خبرنگارانی بود که از ایران به برزیل سفر کرده‌اند.

اضافه بر این‌ها می‌شود از مشکلات بیشتر برزیلی‌ها در میزبانی جام جهانی نوشت؛ مشکلاتی نظیر ساخت اتوبان‌هایی که به تازگی افتتاح شده‌اند و راننده‌های بومی از آنها شناختی ندارند یا اعتصاب‌هایی که برای چند روز ترافیک شهرهایی مانند سائوپائولو را قفل کردند. با این حال برای اینکه واقعا متوجه شد همه این مشکلات در تمامی شهرهای میزبان جام جهانی وجود دارد یا فقط محدود به سائوپائولو می‌شود، باید منتظر بود تا بعد از سفر به شهرهای بیشتر به نمایی کلی از میزبانی برزیلی‌ها و کیفیت آن برسیم. تا اینجای کار که هیچ چیز با تصورات قبلی همخوانی ندارد و واقعا نمی‌شود خوشحالی واقعی از میزبانی جام جهانی را در چهره "مردم عشق فوتبال” برزیل دید.