بازارهای اقتصادی در تسخیر ناقوس جنگ

تدبیر24 : احتمال حمله نظامی به سوریه که در چند روز گذشته قوت گرفت، تاثیری اساسی بر بازارهای جهانی گذاشت. تحولات اخیر بیشترین اثر را بر بازار نفت گذاشت. قیمت نفت برنت تنها در هفته گذشته چهاردرصد افزایش یافت و به 117‌دلار رسید که بالاترین حد آن در شش‌ماه گذشته است. نفت آمریکا با صعود به 110‌دلار به بالاترین رقم خود از ماه می 2011 رسید. سوریه در بازار نفت تولیدکننده‌ای مهم به‌حساب نمی‌آید اما بحران سوریه که هر روز ابعادی گسترده‌تر می‌یابد، سایه بی‌ثباتی بر خاورمیانه پرنفت انداخته است. «نیک مک‌گرگور» تحلیلگر بازار نفت در این زمینه به «بی‌بی‌سی» می‌گوید: «تا زمانی که مشخص نشود سیاست‌ها در مورد سوریه به کجا خواهد رسید، بازار رنگ آرامش نخواهد دید.» بهای نفت ایران نیز به مرز 110‌دلار نزدیک شده و برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که به 120‌دلار نیز خواهد رسید.

سوریه از اواخر سال 2011 و پیامد وضع تحریم‌های بین‌المللی نفت صادر نکرده است. سوریه مانند لیبی تولید‌کننده بزرگ نفت نیست. پیش از تحریم‌ها این کشور روزانه 370‌هزاربشکه نفت تولید می‌کرد. نزدیک به 0/4 درصد کل تولید جهان و از آن مقدار 150‌هزاربشکه آن، عمدتا به کشورهای اروپایی، صادر می‌شد. اکنون تولید نفت کشور به 50‌هزاربشکه در روز رسیده که کفاف مصرف داخلی را هم نمی‌دهد.  سوریه حتی مانند مصر محل عمده تزانزیت نفت و گاز هم نیست. اما «جولین جیساپ» تحلیلگر بازار انرژی دلیل تاثیر آن بر بازار نفت را در گفت‌وگو با «رویترز» اینگونه تشریح می‌کند: «تجاوز نظامی غرب به سوریه درگیری منطقه‌ای را گسترش خواهد داد. حامیان «بشار اسد» و رقبای آنها در منطقه به این درگیری دامن خواهند زد.» از جمله کشورهایی که بیم گسترش درگیری در آن وجود دارد، دومین تولیدکننده نفت اوپک، عراق است. دولت شیعه «نوری مالکی» حامی «بشار اسد» است و جمعیت سنی آن از شورشیان حمایت می‌کنند.

 هم‌اکنون نیز بحران سوریه ناامنی در عراق را به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش داده است. بمب‌گذاری‌های اخیر در عراق شاهد این مدعاست. «الیویه جیکوب» از «پتروماتریکس» به «رویترز» می‌گوید: «مساله سوریه می‌تواند صدور نفت از عراق و آذربایجان را با مشکل جدی مواجه کند. خلیج اسکندرون در ترکیه و در نزدیکی مرز سوریه که نفت عراق و آذربایجان از آنجا صادر می‌شود در معرض خطر است. روزانه 1/2 میلیون‌‌بشکه نفت از این مکان صادر می‌شود.»  احتمال حمله نظامی به سوریه بر بازار طلا نیز تاثیر گذاشته است. قیمت طلا که اکنون و در وضعیت عدم قطعیت، بهشت امن سرمایه‌گذاران است و با حجم بالای خرید مواجه است به بالاترین میزان خود در سه ماه گذشته رسید. صبح چهارشنبه هر اونس طلا با جهش چشمگیر نسبت به قیمت 1402‌دلاری روز گذشته به 1433‌دلار رسید و با پایان روز در 1426‌دلار ثابت شد.

 بازارهای سهام جهان نیز دو روز تلخ پشت‌سر گذاشتند و با سقوط قابل توجه روبه‌رو شدند. به گزارش «ایسنا» حجم خسارت‌های وارده به بازارهای مالی امارات‌متحده‌عربی طی معاملات روز سه‌شنبه از مرز 22‌میلیاردو330‌میلیون‌درهم گذشت.  در دوبی، موج جدید بحران در بازارهای مالی امارات طی هفته جاری در بورس‌های دوبی و ابوظبی با افزایش بی‌سابقه میزان خسارت‌های وارده به سرمایه‌گذاران آغاز شد و این در حالی است که همزمان با افزایش میزان خسارت‌ها، خروج سرمایه‌گذاران از بورس‌های دوبی و ابوظبی نیز افزایش یافته است. در معاملات روز سه‌شنبه در بازار مالی دوبی بیش از یک‌میلیون‌و 89‌هزارسهم به ارزش یک‌میلیاردو750‌میلیون‌درهم معامله شد که شاخص سهام در این بورس بیش از 28/192واحد (هفت‌درصد) کاهش یافته و شاخص کل سهام در بازار مالی دوبی به 2549/61 واحد رسید. 

 همچنین بیش از 667‌میلیون‌سهم به ارزش 890‌میلیون‌و700‌هزاردرهم در بازار مالی ابوظبی دادوستد شد که شاخص سهام در این بورس بیش از 111 واحد کاهش یافت و شاخص کل سهام در بازار مالی ابوظبی به 3722/32 واحد رسید.  همچنین با سقوط بازارهای سهام آسیا در روز چهارشنبه، فروش گسترده که به دلیل نگرانی سرمایه‌گذاران از حمله نظامی به سوریه شکل گرفته، گسترش یافت. شاخص نیک‌کی 225 ژاپن، هانگ‌سنگ هنگ‌کنگ و و‌ای‌اس‌ایکس استرالیا بیش از یک‌درصد کاهش یافتند.

بازارهای سهام اروپایی نیز به پایین‌ترین سطح در شش هفته گذشته سقوط کردند. شاخص استاکس600 اروپا در لندن 0/6 درصد کاهش یافت و به 297/78 واحد رسید که پایین‌ترین سطح از 18ژوییه تاکنون است. این شاخص روز سه‌شنبه پس از اینکه جان کری، وزیر خارجه آمریکا اظهار کرد که این کشور سوریه را عامل استفاده از تسلیحات شیمیایی علیه مردمش می‌داند، 1/8 درصد سقوط کرده بود.