کشاورزانی که غصه درو می کنند

تدبیر24:شایع می شود که فلان کشاورز، خود و کپرش را آتش زد، کشاورز دیگری خانه اش را به آتش کشید و یکی هم خودکشی کرد؛ اگر چه تاکنون هیچ یک از اینها تایید نشده است اما همین ها حکایت از روزگار سختی برای کشاورزان دارد، کشاورزانی که این روزها غصه درو می کنند.

10 کیلومتری جاده دهدشت - چرام در کهگیلویه و بویراحمد، کشتزاری سبز در دشت هایی که گرما گرداگرد آن را خشک کرده مزرعه خربزه ای است که گویا شماری گرگ به لاشه گوسفندی هجوم برده اند و هر یک بخشی از این لاشه را پاره کرده اند.

از رهگذری که از کنار این کشتزار رد می شود می پرسم اینجا چه خبر است که با ناراحتی به من می گوید: صاحب این مزرعه آن را رها کرده است چون مشتری نداشت.

این کشاورز سه هکتار خربزه را رها کرده که دست کم 120 تن خربزه می توانست از آن برداشت کند.

این زیان بزرگ به این کشاورز محدود نمی شوند بلکه چند کیلومتر آن سوتر در کنار جاده ای که عصر از آن رد می شوم بین جاده گچساران- دهدشت هم همین ناراحتی را از صورت کشاورز گچسارانی می بینم.

محمد، کشاورز گچسارانی خربزه را کیلویی 80 تومان فروخت که دست کم هزینه تخم آن را که کیلویی دو میلیون تومان خریده بود در بیاورد.

نداشتن مشتری به خربزه کارها محدود نمی شود چون هندوانه کارها هم در این روزهای گرم، چهره های سردی دارند.

براساس برآوردهای مسوولان، کشاورزان کهگیلویه و بویراحمد، امسال دو هزار هکتار هندوانه کشت کردند که می بایست نزدیک به 100 هزار تن تولید می کردند اما این تولید، برای این بازار کوچک بیش از اندازه زیاد بود.

جعفرگوهرکانی؛ رییس سازمان جهاد کشاورزی استان کهگیلویه وبویراحمد می گوید: برپایه خبرهایی که رسیده امسال همه هندوانه کاران، زیان دیده اند.

کسانی که امسال در کهگیلویه و بویراحمد گوجه فرنگی کشت کرده اند نیز بهترین راه را رها کردن کشتزارهای خود یافته اند.

حسین یکی از کشاورزان گچسارانی است که چهار هکتار گوجه فرنگی کشت کرده و مزرعه او باید 300 تن گوجه فرنگی تولید کند.

وقتی از او می پرسم گوجه فرنگی کیلویی چند می فروشی با خوشرویی تمام به من می گوید چند تن می خواهی.

حسین وقتی فهمید دلال نیستم و یک خبرنگارم درد دلش را آغاز کرد.

او می گوید: آماده ام با کمترین بها همه دسترنجم را بفروشم اما خریداری پیدا نمی شود حتی نمایندگان کارخانه های رب گوجه فرنگی هم امسال پیدایشان نشد.

کسانی که امسال خیار سبز و کدو هم کاشته بودند با همین چالش ها روبرو شده اند؛ اگرچه کدو کیلویی 500 تومان در بازار به فروش می رسد اما همین کدو روی کشتزار 80 تومان بیشتر به فرو ش نمی رسد.

*بیماری های ویروسی که هرروز بیشتر می شود

حامد یکی از کشاورزان شهرستان چرام است که یک هکتار گوجه فرنگی کشت کرده اما با انتشار یافتن یک بیماری ویروسی، همه کشتزارش دچار بیماری شده و از همین رو آن را رها کرده است.

او سال گذشته نیز نیم هکتار گوجه فرنگی کشت کرده بود که به دلیل همین بیماری ویروسی زیان دید و امیدوار بود امسال زیان پارسال را جبران کند.

امسال کشاورزان کهگیلویه و بویراحمد با دو مشکل عمده بهای پایین و انتشار بیماری های ویروسی روبرو شده اند از همین رو بسیاری از آنان زیان دیده اند.

سید جعفر از کشاورزان شهرستان چرام می گوید: بیماری ها زیاد شده است و از همین رو دیگر کسی خطر کشت محصولات را نمی کند چون از زیان دیدن در فصل های بعد هم می ترسند.

او باور دارد در ماه های آینده بهای محصولات کشاورزی بالا می رود چون امسال کشاورزان زیان زیادی دیدند و نمی توانند دوباره خطر کشت را بپذیرند.

* کشت های راهبردی که کشاورزان به آنان بی میل اند

رییس سازمان جهادکشاورزی کهگیلویه و بویراحمد درباره کاهش بهای محصولات کشاورزی می گوید: کشت بیش از نیاز باعث افت بهای محصولات کشاورزی و زیان مردم شده است.

جعفرگوهرکانی با انتقاد از اختصاص بخش زیادی از کشتزارهای استان به محصولات صیفی می گوید: بهتر است کشاورزان به کشت گندم و کلزا رو بیاورند که کشت های راهبردی است و دولت با قیمت تضمینی آن را می خرد.

اما کشاورزان درآمد ناچیزشان از گندم و کلزا را دلیل عمده روی آوری خود به کشت صیفی عنوان می کنند و باور دارند با کشت این دو محصول نمی توانند درآمدی بدست آورند که بتوانند با آن زندگی کنند.

علی یکی از این کشاورزان است که می گوید: هر هکتار گندم در بهترین شرایط سه میلیون تومان نصیب کشاورزان می کند اما کشت هر هکتار صیفی در یک شرایط مناسب و عادی بین 15 تا 20 میلیون تومان برای کشاورزان سود دارد.

او باور دارد با این شکاف، منطقی نیست که کشاورزان سود کشت های صیفی را رها کنند علاوه بر اینکه در نهایت، این درآمد دوباره به اقتصاد تزریق می شود که می تواند رونق بیشتری داشته باشد.

از همین رو چشمداشت کشاورزان از مسوولان محلی این است که آنان را در پیمودن این راه یاری کنند، راهی که اشتغال کافی و درآمد مناسب برای بخش کشاورزی استان به همراه دارد.

*توسعه پایدار کشاورزی؛ راهی که هموار نیست

کشاورزی در کنار خدمات و صنعت یکی از سه قطب مهم اقتصاد کشور است که برپایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 نزدیک به 20 درصد جمعیت شاغل کهگیلویه و بویراحمد در این بخش کار می کنند.

بسیاری از این کشاورزان بیمه، درآمد کافی و زندگی مناسبی ندارند و نهادهای دولتی نیز پشتیبانی چندانی از آنان نکرده اند.

بخش اصلی دسترنج این افراد نصیب دلال ها می شود که زخم کهنه کشاورزی سراسر ایران است و گویا قرار نیست این زخم درمان شود.

رابطه کشاورزان و نهادهای دولتی رابطه ای ضعیف است و نهادهای واسطه ای هم در عمل نتوانسته اند این شکاف را پر کنند.

آنچه روشن است مردم منطقه درآمد کمی دارند، نزخ بیکاری امسال 14 درصد اعلام شد، آب کافی برای کشاورزی هست، همه زمین ها قابلیت کشت دارند و از همین رو کشاورزی توانایی بیستری برای رشد پایدار اقتصادی دارد.

اما با بی توجهی به چالش ها و رنج های کشاورزان، بی برنامه بودن مسوولان، بازار کوچک محلی، جولان دلال ها، پیوند ضعیف نهادهای دولتی و کشاورزان، نبودن آموزشهای بروز و نوسان شدید بازار هیچ گاه نمی توان چنین توانی را زنده کرد.