لایک نکنید، بهشت بروید

تدبیر24:استفاده از شبکه‌های اجتماعی، موافقان و مخالفان سرسختی دارد. از نگاه موافقان، وجود این شبکه‌ها امری اجتناب‌ناپذیر در دنیای امروز تعریف می‌شود و معتقدند که باید به جای برخورد حذفی و نگاه تهدیدمحور، به آن نگاه فرصت‌محور داشت اما مخالفان نگرانی‌هایی دارند. آنها می‌گویند آسیب شبکه‌های اجتماعی بیشتر از فواید آن است و «دشمنان نظام» از این ابزار برای «سلطه فرهنگی» و از بین بردن جوانان استفاده می‌کنند.

سردار نقدی رئیس سازمان بسیج مستضعفین که یکی از مخالفان شبکه‌های اجتماعی است، معتقد است: «بزرگ‌ترین گناهی که باید از آن توبه کرد، آلوده شدن به شبکه‌های فاسد و مفسد است». او که به استفاده از شبکه‌های اجتماعی عنوان «آلوده شدن» داده، گفته است: «گناه آلوده شدن به رسانه‌های مفسد و فاسد بسیار خطرناک است.»

در کشور ما هر موضوعی می‌تواند به سادگی تمام فضای سیاسی - اجتماعی را تحت‌الشعاع قرار دهد، بی‌آنکه بحث‌های کارشناسی و کارشناسان مجال شنیده شدن و گفتن پیدا کنند. اخیراً نیز اظهارنظر درباره شبکه‌های اجتماعی به یکی از بحث‌های پرحاشیه فضای سیاسی - اجتماعی ایران تبدیل شده است. بخشی از این بحث و جدل‌ها میان مسئولان البته به دعوای سیاسی راست و چپ یا اصولگرا و اصلاح‌طلب و نوع نگاه آنان به مسائل بازمی‌گردد. از آنجا که روحانی هم به تفکر نوع دوم نزدیکتر است، اصولگرایان در این مورد هم مقابلش صف‌آرایی کرده‌اند.

در مورد ماجرای فیسبوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی، روحانی در مراسم پایانی چهارمین جشنواره ملی ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت که «امروز کم‌کم به سوی یک خانواده جهانی در حال حرکت هستیم. دوران پیام‌های یک‌سویه به سر آمده است، کم‌کم به نقطه‌ای خواهیم رسید که دیگر جایی برای استبداد پیام نباشد.»

روحانی همچنین گفته بود: «چرا این همه در تزلزل هستیم و چرا به جوان‌هایمان اعتماد نمی‌کنیم؟ در گذشته فکر می‌کردیم اگر ویدئو وارد کشور شود، ایمان جوان‌ها پَر می‌زند. سال‌های اول انقلاب دغدغه ما این بود که مبادا یک دستگاه ویدئویی وارد کشور شود. بعدهاً غصه دیگری شروع شد که با ماهواره‌ها چه کنیم. آمدیم و در پشت بام‌ها و بالکن‌ها با آن مبارزه کردیم. امروز ظاهراً غصه دیگری برپا شده و آن اینکه با اینترنت و جوان کاربر و ایمیل و موبایل و نسل سوم و چهارم چه کنیم. من به همه دوستان عرض می‌کنم به جوان‌ها اعتماد کنیم، به نسل جوان اعتماد کنیم.»

این اظهارات روحانی و در پی آن اظهارات واعظی وزیر ارتباطات و علی جنتی وزیر فرهنگ درباره فیسبوک، مثل ماجرای «بهشت زورکی» جنجال‌آفرین شد.

علم‌الهدی امام جمعه مشهد که در مقابل سخنان رئیس‌جمهور درباره بهشت، گفته بود: «با همه قدرت جلوی کسانی که مانع بهشت رفتن مردم شوند خواهیم ایستاد»، در واکنش به اظهارات وزیر ارتباطات هم گفت: «وزیر متعهد ما که روزگار جوانی در وزارت امور خارجه به نظام خدمت می‌کرد امروز در سنین پیری و در حالی که پایش لب گور است می‌گوید، می‌خواهم فیلترشکن فیسبوک شوم.»

آیت‌الله مکارم‌ شیرازی از مراجع تقلید هم اظهاراتی مشابه درباره «ماهواره» داشته است. او گفته که برخی «واداده و مرعوب» فرهنگ غرب هستند و نباید از «نق زدن‌های» آنها در انتقاد از ماهواره «خوف و هراس» داشت. این مرجع تقلید همچنین گفته: «ماهواره‌ها اساس اعتقاد و هویت جوامع اسلامی و دینی جامعه و جوانان ما را هدف گرفته‌اند؛ عده‌ای نگویند راجع به ماهواره و خطرات آن صحبت نکنید.»

در همین راستا، فرمانده سپاه جوادالائمه(ع) خراسان شمالی از مأموریت جدید سپاه خبر داده و گفته است: «سپاه مأموریت یافته تا برای مقابله با آسیب‌های خانمان‌سوز برنامه‌های ماهواره‌ای وارد میدان شود.» سردار یوسفعلی‌زاده اضافه کرده است: «البته نظر سپاه این نیست که افراد را بازداشت کنیم اما باید آنقدر به مردم نزدیک شویم تا آنها را جذب کنیم و حتی کسانی را که تا خرخره گیر ماهواره افتاده‌اند، نجات دهیم.»

در میان این اظهارات، آیت‌الله مصباح یزدی که معمولاً تندتر از سایر همفکران خود موضع‌گیری می‌کند، این بار واکنش متفاوتی نسبت به این مسائل داشته است. مصباح یزدی در دیدار با شهردار قم گفته بود که «مبارزه منفی» با «نفوذ رسانه‌ای غرب» تأثیر چندانی ندارد و «برای مقابله صحیح با این تهاجم فرهنگی و ضد دینی باید فعالیت فرهنگی مثبت داشت.»

در سال‌های اخیر، از مجموعه فعالیت‌های رسانه‌ای٬ فرهنگی٬ سیاسی و اقتصادی مخالفان نظام با عنوان «جنگ نرم» یاد شده و تلاش‌هایی برای مقابله با این مسأله در دستور کار قرار داده شده است. حضور گسترده نیروهای بسیجی در فضای مجازی تحت عنوان «افسران جنگ نرم»، راه‌اندازی برخی شبکه‌های تلویزیونی و مؤسسه‌های چندرسانه‌ای از سوی برخی نهادهای منتسب به مجموعه‌های امنیتی، از جمله این اقدامات در چند سال اخیر بوده است.