حساس‌ترین سه هفته ایران در سه دهه گذشته

تدبیر24: دستیابی به یک توافق جامع و نهایی درباره برنامه هسته‌ای ایران می‌تواند به این معنی باشد که جامعه جهانی جمهوری اسلامی ایران را در ردیف خود پذیرفته‌اند. هم‌چنین دستیابی به چنین توافقی برابر است با یک گام مهم در دیپلماسی ایران بدین معنی که این توافق نه تنها می‌تواند به اختلافات بر سر برنامه هسته‌ای ایران پایان دهد بلکه راه را برای این‌که ایران به‌ عنوان یک عضو مهم در میان قدرت‌های بین‌المللی شناخته شود هموار می‌کند.

آخرین دور از مذاکرات حساس هسته‌ای ایران در روز دوم ژوییه آغاز شده و انتظار می‌رود تا پایان فرصت اولیه ژنو یعنی 20 ژوییه ادامه یابد. این توافق در نوامبر سال 2013 میان ایران و گروه 1+5 حاصل و قرار شد در طول این شش ماه کشورهای مذاکره‌کننده بر سر یک توافق جامع نهایی مذاکره کنند و یا توافق ژنو را تمدید کنند.

در صورت به نتیجه نرسیدن این دور از مذاکرات تا 20 ژوییه ممکن است که توافق اولیه ژنو چند هفته و یا تا حداکثر میزان یعنی شش ماه تمدید شود. این مسأله به این بستگی دارد که نتیجه نشست‌های کنونی در وین در طول سه هفته باقیمانده چه نتیجه‌ای در بر داشته باشد.

آمریکا هیأت بزرگی را با حضور 15 عضو به سرپرستی ویلیام برنز، معاون وزیر امور خارجه این کشور به وین پایتخت اتریش فرستاده است. ایران و آمریکا که هردو مایلند در سه هفته باقیمانده به توافق برسند، می‌دانند که در صورت تمدید توافق اولیه و به نتیجه نرسیدن این دور از مذاکرات با مشکلاتی روبه‌رو خواهند شد.

شکست این مذاکرات این فرصت را برای تندروها چه در ایران و چه در آمریکا به‌علاوه برای مخالفان پیشرفت آن به‌وجود می‌آورد تا به اقداماتی دست بزنند که به نفع مذاکرات نیست و آینده این مذاکرات را به خطر خواهد انداخت.

هم‌چنین شکست این مذاکرات بدون تمدید توافق اولیه ژنو ممکن است ایران را مجبور به ساخت یک بمب هسته‌ای کند، اگرچه این کشور بارها این ادعا را که به دنبال ساخت بمب هسته‌ای است رد کرده است. به ‌علاوه آمریکا نیز هیچ انتخاب دیگری جز حمله به ایران نخواهد داشت.

باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا پیش از این به‌طور واضح گفته بود که شکست مذاکرات آن‌ها را به سوی جنگ هدایت خواهد کرد.

دستیابی به توافق نهایی می‌تواند موجب بهبود اقتصاد ایران شود و کمک خواهد کرد تا تحریم‌های اعمال شده علیه این کشور لغو شود و امور سیاسی منطقه‌یی ایران نیز بهبود یابد.

الشرق‌الاوسط در ادامه نوشت: دیپلماسی آمریکا نشان می‌دهد که رفتار سیاسی منطقه‌یی دولت‌ها به اندازه رفتار آن‌ها در سطوح خارجی مهم نیست در مورد ایران چیزی که برای آمریکا حائز اهمیت است این است که مانع از نفوذ ایران در منطقه شود.

اگر آن‌ها موفق شوند به یک توافق دست پیدا کنند اوباما شواهد قانع‌کننده‌ای برای اثبات کارآیی ابزار دیپلماتیک خواهد داشت. در این میان حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران نیز می‌تواند به تندروها بگوید که روش وی برای به‌کارگیری دیپلماسی و بازگشت به مذاکرات نتیجه داده است.

به نوشته این روزنامه، برخی در ایران می‌دانند که این مذاکرات تاریخی تا چه اندازه حساس است. به‌عنوان مثال محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران پیش از آغاز این دوره از مذاکرات وین در پیامی در صفحه توییتر خود نوشت در طول سه هفته آینده ما یک فرصت بی‌نظیر داریم تا به این بحران غیرضروری پایان دهیم که موجب شده ما از رسیدگی به چالش‌های مشترک‌مان همچون حوادث هولناک هفته‌های اخیر در عراق باز بمانیم. از این‌رو ظریف پیامی مستقیم به آمریکا فرستاده است که فرصت بازگشت ایران به جامعه جهانی را فراهم می‌کند و می‌تواند درهای مذاکره با ایران بر سر مسائل منطقه‌یی را باز کند.