تصفیه‌خانه دریای خزر از کارافتاد

تدبیر24: از جمله زیباترین مناظر آبی منطقه، تالاب بین‌المللی انزلی است. این تالاب محل تخم‌ریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومی و مهاجر است، در داخل تالاب جزایر زیبایی وجود دارد و دو شهر زیبای بندرانزلی و آبکنار در ساحل آن قرار دارند.

تالاب انزلی با وسعت ۱۸۰ تا ۲۰۰ کیلومترمربع حکم تصفیه‌خانه را برای رودخانه‌هایی دارد که به دریای خزر می‌ریزند. این تالاب با بیش از ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهی، صدها گونه موجودات گیاهی اکوسیستم کم نظیری دارد. تالاب انزلی از سال ۱۳۵۴ جزو تالاب‌های بین‌المللی تحت حفاظت شده و مهمترین منبع تکثیر و تولید ماهیان خاویاری و استخوانی دریای خزر است.

این تالاب، به واسطه گیاهان، جانوران و مورفولوژی و شکل بستر ارتباط با دریا و رژیم رودها دارای محیط زیستی ویژه است. معروف‌ترین گیاه تالاب انزلی که شهرت جهانی دارد «لاله تالابی» است که تالاب را به این دلیل، تالاب لاله مردابی می‌خوانند. تنوع زیستی بالای تالاب، آن را برای مطالعه پرندگان مناسب کرده ‌است.

آبهای مرداب که محیط آن در گذشته به منزله بزرگترین زایشگاه و پرورش انواع ماهی فلس دار از جمله ماهی سفید به شمار می‌رفت هم‌اینک در معرض خطر قرار گرفته است.

از دیگر دلایلی که موجب تهدید تالاب انزلی شده، ورود زباله‌های بزرگ نظیر مبل و صندلی‌های کهنه، افزایش سطح رسوب‌ها که باعث کاهش عمق این تالاب شده و هم‌چنین تغییر کاربری زمین‌ها و تبدیل بخشی از «اراضی حاشیه تالاب» به زمین‌های کشاورزی است. در عین حال، فاضلاب گوهررود و زرجوب بعد از ریخته‌شدن به رودخانه پیربازار، راهی تالاب انزلی می‌شود که وضعیت آلودگی مرداب انزلی را تشدید می‌کند.

طی دهه‌های اخیر و عدم توجه به لایروبی این منبع عظیم زیست محیطی متأسفانه شاهد به خطر افتادن این تالاب هستیم. یافتن راه مناسب برای لایروبی مرداب انزلی باید به یکی از دغدغه‌های مسئولین کشور و سازمان محیط زیست ایران تبدیل شود.

محمدرضا برجی، مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان گفت: برآنیم تا با ایجاد تله‌های زباله گیر از ورود مبل و صندلی به تالاب انزلی جلوگیری کنیم.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان اینکه موافقت شده است تا برای اجرای فاز دوم احیای تالاب انزلی 10 میلیارد تومان اختصاص یابد، افزود: در فاز دوم احیای تالاب برنامه داریم تا علاوه بر تکمیل تله‌های رسوب گیر قبلی، تله‌های زباله گیر جدیدی را هم نصب کنیم.

وی با بیان اینکه ورود زباله‌های بزرگ نظیر مبل، صندلی و میز به تالاب موجب کاهش شدید عمق تالاب در برخی از مناطق می‌شود، اضافه کرد: برای مکان‌های ایجاد تله‌های زباله گیر که از ورود چنین زباله‌هایی به تالاب جلوگیری می‌کنند، مطالعات لازم انجام شده است.

برجی با بیان اینکه در خصوص مکان 3 تله‌ رسوب گیر که در فاز اول احیای تالاب انجام شده است، نقدهایی داریم، خاطرنشان کرد: این تله‌ها موجب کاهش حجم زیاد رسوبات به تالاب انزلی شده‌اند، اما کارآیی مورد نظر را ندارند.

مدیرکل محیط زیست گیلان از گسترده شدن تله‌های رسوب گیر که در فاز اول ساخته شده‌اند، خبر داد و تصریح کرد: نمونه برداری‌هایی انجام شده است تا تله‌های زباله‌گیری نصب شود که در حل مشکلات تالاب انزلی موثر باشند.

وی با اشاره به اینکه کل شهرهای بالادست تالاب انزلی رسوبات زیادی را وارد این تالاب می‌کنند، گفت: در همه رودخانه‌هایی که از این شهرها به تالاب انزلی وارد می‌شوند تله زباله گیر نصب خواهد شد. اعتقاد دارم مشارکت صیادان و صاحبان آب‌بندان می‌تواند در کاهش ورود زباله‌های بزرگ در تالاب انزلی مفید باشد.

برجی با بیان اینکه تمرکز امسال ما در محیط زیست گیلان بر اولویت دادن پسماندهای استان است، افزود: همزمان با اجرای این کار در تالاب انزلی برنامه داریم بخشی از رسوب برداری را در حوزه بالادستی تالاب شروع کنیم.