توسعه ی اقتصادی بدون فرهنگ سازی

تدبیر24: محسن فروردین - "... خداوندا به تو پناه می برم از استبداد رای،عجله در تصمیم و تقدم نفع شخصی و گروهی بر مصالح عمومی و بستن دهان رقیبان و منتقدان ..."

اینها سخنانی بود که بذر امید را در دل چون منی که غم انصراف عارف را تا لحظه ی پیروزی حسن روحانی در دل خود پروانده بودم بارور می کرد و از رأیی که به او داده بودم خرسند. شوقی بر سیمای آدمی ایجاد می کرد که دوران دوختن دهان منتقدین به اتمام رسیده است و زین پس تلخی انتقاد بر شیرینی تمجید ترجیح داده خواهد شد. و بهار جنبش دانشجویی که روحیه مطالبه گری و انتقادی جان مایه ی آن است باز فرا می رسد.

اما فارغ از عملکرد دولت یازدهم در حیطه ی سیاست خارجه، رویکرد اقتصادی و سایر توفیقات دولت که خود مجال مفصلی برای تحلیل می طلبد. عملکرد دولت در این یکسال علی رغم تکثر مراجع تصمیم ساز در زمینه ی آزادی مطبوعات، آزادی های اجتماعی، حقوق شهروندی، فعالیت تشکیلاتی و حزبی، تشکل های مردم نهاد، صنفی،کارگری  و دانشجویی چندان رضایت بخش نبوده است. گرچه دولت گاهی با صدایی لرزان و ترسان مخالفت خود را با ایجاد محدودیت ابراز کرده است و تیغ انتقاد بر تن سایر عناصر تصمیم ساز بهتر و شایسته تر می نشیند اما انتظار اقتدار بیشتری از دولت "تدبیر و امید " برای گشایش فضا می رود.

بستن روزنامه ها چه حامی و چه منتقد هر دو عجولانه و اشتباه است .اگر فردی برخلاف قوانین موضوعه عمل کرد صرفا همان فرد شایسته ی مجازات است آن هم با مراتبی که قانون در نظر گرفته است. چرا که سایر اصحاب آن رسانه هم صاحب حقی هستند که ضمانت حفظ آن با حاکمیت است.

مسدود کردن شبکه های اجتماعی، راه های ارتباطی نوین و مقابله با جریان آزاد اطلاعات مطابق با هیچ برهان منطقی صورت نمی گیرد. آیا وقت آن نرسیده است که مسیر اقدامات سلبی برای همیشه در صحنه سیاسی، فرهنگی، اجتماعی این مرز و بوم مسدود گردد؟

مسائل اقتصادی برای عموم مردم از اهمیت ویژه ای برخوردار است و به حق هم نیازمند توجه جدی دولتمردان است اما ریشه ی بسیاری از مشکلاتی که امروز دامنگیر جامعه ی ایرانی اسلامی ماست ناشی از بی اخلاقی ها، تندروی ها و فقر فرهنگی ست. آیا دولت پس از عبور از یکسالگی خود برنامه ای برای رفع این مشکلات هم ارائه کرده است؟

ناهنجاری های فرهنگی نظیر مصرف گرایی و جلوه گری امان جامعه را بریده است به عنوان شاهد ماجرا تعدادی از این آمار های تکان دهنده در ادامه آورده شده است :

** ایران پس از عربستان، دومین مصرف کننده لوازم آرایشی در خاورمیانه و هفتمین در جهان است و  زنان ایرانی سالانه چیزی حدود یک میلیارد دلار برای زیبا نمایی خود هزینه می کنند.

** ایران از نظر تعداد جراحی زیبایی بینی، در دنیا اول است. در سال 2006 حدود 35000 عمل زیبایی بینی فقط در تهران انجام شد؛ در حالی که در انگلستان، 6000 عمل صورت گرفت. ایران در سال 1386، پایتخت عمل جراحی بینی جهان نام گرفته است.در حالیکه 60 تا 70 درصد از تقاضاهای جراحی های زیبایی، به ویژه جراحی بینی غیرضروری است

** ایرانی ها با مصرف 45 هزار تن، سالانه بیش از 500 میلیارد تومان آدامس می جوند!

** ایرانیان سالانه بیش از 2 میلیارد و 900 میلیون تومان نوشابه استفاده می کنند. بنابراین، از نظر سرانه مصرف نوشابه گازدار رتبه اول جهان را داریم.

** ایرانی ها70 درصد سفرهای خود را با خودروهای شخصی انجام می دهند، در حالی که این شاخص در کشورهای توسعه یافته، برعکس است.

**ایران بعد از روسیه، دومین واردکننده بزرگ شکر در جهان است

**92 درصد آب مصرفی کشور، در بخش کشاورزی به دلیل استفاده از روش منسوخ غرق آبی هدر می رود.

** هنگام سوخت گیری، در هر روز 200 هزار لیتر سوخت در ایران اتلاف می شود.

** سرانه مطالعه در ایران، روزانه 18 دقیقه است و در سبد هر خانوار ایرانی، کمتر از نیم درصد به خرید کتاب اختصاص دارد. در کشورهای توسعه یافته، سرانه کتاب های امانتی از کتابخانه ها، 70 برابر کشور ماست.

** میزان طلاق در ایران با توجه به تعداد طلاق نسبت به جمعیت تقریباً برابر با میزان طلاق در سه کشور اصلی اروپای غربی است. در فرانسه که حدود ۶۶ میلیون نفر جمعیت دارد در سال ۲۰۱۲ حدود ۱۳۳ هزار طلاق انجام شده‌است. در آلمان ۸۲ میلیونی، حدود ۱۹۰ هزار طلاق و در انگلیس ۶۰ میلیونی هم ۱۴۴ هزار طلاق ثبت شده‌است و در ایران ۷۷ میلیونی هم در سال ۱۳۹۱ شمسی ۱۵۰هزار طلاق به وقوع پیوسته است و این آمار همچنان روز افزون است.

** ایرانی ها همچنان در عمل جراحی سزارین با 46 درصد شیوع رتبه ی اول را در جهان دارند.

همه ی این آمار ها و ده ها آمار دیگر نشان دهنده ی این است که وضع فرهنگی کشور اگر نسبت به وضع اقتصادی مهلک تر نباشد بهتر هم نیست لذا به نظر می رسد توسعه ی اقتصادی بدون فرهنگ سازی و توسعه ی فرهنگی وضع را از این هم بدتر کند. بنابرین همت دولت برای رفع مشکلات کشور در حیطه های مختلف و نه فقط اقتصاد آنچنان که بیان شد حیاتی ست و لازمه ی پیشرفت و توسعه ی همه جانبه است.