خبر خوش ایوبی در روز سینما؟

تدبیر24: ریاست سازمان سینمایی وزارت ارشاد سال گذشته در اولین روزهای حضورش در سازمان سینمایی که تقریبا با 21 شهریور ماه همزمان شده بود، در خانه سینما را باز کرد، خانه‌ای که بواسطه مدیریت قبلی درب‌اش پلمپ شده بود.

امسال در آستانه روز سینما و برگزاری جشن "خانه سینما"، مدیرعامل خانه‌سینما در جدیدترین اظهاراتش از نگرانی‌اش درباره وضعیت معیشتی برخی سینماگران سخن گفته و مطرح کرده است که «رئیس سازمان سینمایی بارها تاکید داشته بر اینکه جشن امسال خانه سینما قابل توجه برگزار شود اما از آنجا که وضعیت معیشتی تعداد زیادی از همکاران ما در شرایط خوبی نیست‌، در هیات مدیره خانه سینما و شورای سیاست‌گذاری شانزدهمین جشن خانه سینما و نیز در جلساتی که با دبیر و مدیران جشن داشتیم، تصمیم گرفتیم امسال به دلیل همین مسائل جشن شانزدهم را به آن صورتی که در طول سال‌های قبل برگزار می‌شد، برگزار نکنیم. در واقع قصد داریم به این ترتیب به بسیاری از همکاران خود که دچار مشکل معیشتی شده‌اند اعلام همراهی و همدردی کنیم.»

عسگرپور همچنین با اشاره به اینکه، این نوع مشکلات معیشتی در طول همه سال‌ها وجود داشته است‌، ابراز امیدواری کرد که این اقدام باعث شود در تعامل با مجموعه‌های دولتی فکری برای راه‌اندازی صندوق بیمه بیکاری شود و مسائل دیگر صنوف سینمایی دنبال شوند تا در سال‌های آینده جشن خانه سینما باشکوه برگزار شود.

حال با توجه به دغدغه امنیت شغلی باید امیدوار بود که خبر خوش حجت‌الله ایوبی در روز سینما تاسیس و اختصاص بودجه‌ای برای راه‌اندازی صندوق بیمه بیکاری باشد.

بحث امنیت شغلی سینماگران و به تبع آن «صندوق بیمه بیکاری» بحث تازه‌ای نیست، در ادامه خبرنگار ایسنا با مروری بر اتفاقات و حواشی ماه‌ها و سال‌های اخیر درباره‌ی بحث امنیت شغلی به ضرورت توجه به این موضوع از سوی دولتمردان می‌پردازد.

مبحث امنیت شغلی و طرح صندوق بیمه بیکاری همواره یکی از موارد مورد بحث،مسوولان خانه سینما بوده است.

موضوعی که سال 88 به وضعیت بحرانی نزدیک می‌شد

محمد مهدی عسگرپور اواخر سال 88 پیش از تعطیلی خانه سینما در مصاحبه‌ای با ایسنا پیگیری مساله امنیت شغلی را از مهم‌ترین برنامه‌های سال 89 دانسته و یادآور شده بود: «شروع این مساله به چند سال پیش باز می‌گردد و اکنون به وضعیت بحرانی نزدیک‌شده و در موارد متعدد حتی به بحران تبدیل شده است. تامین این امنیت نیازمند همکاری جدی و تنگاتنگ وزارت ارشاد است و اگر این اتفاق صورت نگیرد، هم‌چنان با همان بیماری که سال‌های قبل با آن مواجه بودیم، پیش خواهیم رفت.»

مدیر عامل خانه سینما با اشاره به طرح امنیت شغلی توضیح داده بود:«ما طرحی کاملا مشخص برای مساله ارائه کرده‌ایم که باید به‌صورت جدی پیگیری شود، اما اگر وزارت ارشاد مسوولیت صدور مجوزهای لازم در این زمینه را برعهده نگیرد و با ما همکاری‌های نکرده و فکر کند که باید به گونه دیگری برخورد کند، هیچ‌گاه دراین حوزه موفق نخواهیم بود.»

وی گفته بود:«بحث حضور عوامل فیلم‌ها که در صنوف مختلف عضویت ندارند، مهم‌ترین موضوع در زمینه‌ی امنیت شغلی محسوب می‌شود. در این زمینه ما راهکاری کاملا مشخص داریم و می‌توانم به جرات بگویم که راهکار ما در این زمینه کاملا آماده است یعنی جمع‌آوری اطلاعات، فرآوری آنها و رسیدن به یک تفاهمنامه و پیمان‌نامه کلی که در میان تمام صنوف خانه سینما صورت گرفته است و براساس این تفاهم نامه باید در ساخت کارها منحصرا از اعضای صنوف استفاده شود. اما بخشی از این مسئله به حوزه‌ی تهیه‌کنندگی مربوط می‌شود و در تمام این سال‌ها هم مساله به این بخش مربوط می‌شده که بخش تهیه‌کنندگی هم یک بخش صنفی محسوب می‌شود و هم می‌تواند غیر از این تلقی شود.»

عسگر‌پور توضیح داده بود: «باید دراین حوزه به یک تفاهم با وزارت ارشاد برسیم؛ چرا که در غیر این صورت با همان چیزی مواجه خواهیم بود که طی سال‌های گذشته مواجه بوده‌ایم، نشانه‌هایی هم وجود دارد که اگر در حیطه‌ی مربوط به امنیت شغلی چند پارامتر مختلف مورد توجه قرار نگیرد در سال آینده وضعیت بدتری را هم تجربه خواهیم کرد.»

نشستی که سال 89 در نبود امنیت شغلی،لغو شد

اما 18 مرداد ماه سال 89؛ سینماگران قصد داشتند که گردهمایی برای «استیفای طرح امنیت شغلی و بیمه بیکاری جامعه اصناف سینمای ایران» برگزار کنند، این گردهمایی ساعاتی پیش از برگزاری، لغو شد.

در نمابری کوتاه که از سوی خانه سینما درباره دلایل لغو این گردهمایی منتشر شد آمده بود:«می‌خواستیم در خانه سینما گرد هم جمع شویم تا از فقدان امنیت شغلی سخن بگوئیم. اما ناچار از لغو گردهمایی شدیم. آیا نشانه‌ای روشن‌تر از این برای نبود امنیت شغلی وجود دارد؟»

26 دی ماه 89 ایسنا، گزارشی را منتشر کرد مبنی بر اینکه همچنان با گذشت بیش از دو سال از مطرح شدن، تشکیل صندوق بیمه بیکاری سینمایی‌ها از سوی خانه سینما، بودجه‌ی این صندوق تامین نشده است.

سید محسن هاشمی که معاون وقت اجرایی خانه سینما بود پیرامون بحث بیمه بیکاری در آن مقطع گفته بود: «متاسفانه به‌رغم اینکه بیمه بیکاری هنرمندان و حتی سینماگران از احکام تکلیفی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در برنامه چهارم توسعه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی بوده، هیچ‌گونه اقدامی برای تحقق این قانون صورت نگرفته است.

حتی طرح تاسیس صندوق بیمه بیکاری خانه سینما نیز به فراموشی سپرده شد.تاسیس صندوق بیمه بیکاری از این جهت اهمیت دارد که؛ به منظور تامین وضعیت معیشتی و اقتصادی هنرمندان طی ایام بیکاری آنها ضرورت وجودی آن احساس می‌شود و از این روی که در شکل فعلی بیمه تامین اجتماعی هنرمندان از نوع بیمه اختیاری بوده و فاقد بیمه بیکاری است و از سویی تعداد قابل توجهی از هنرمندان سینمایی در سنین بالا فاقد هیچگونه پوشش بیمه‌ای مناسب و دارای حقوق بازنشستگی نبودند، اولویت دارد. »

او همچنین در دوره‌ی بعدی هیات مدیره خانه سینما که در سمت مشاور مدیر عامل حضور دارد با تایید دوباره سخنان به طرحی که دی ماه سال 87 خانه سینما برای راه‌اندازی صندوق بیمه بیکاری به رئیس‌جمهور ارائه کرده است، و البته به گونه دیگری در سال 85 به وزارت ارشاد ارایه شده بود، اشاره کرده بود و گفته بود:«در این طرح خانه سینما خواستار شد که برای تامین بیمه بیکاری سینماگران که طی هر دو سال فقط به مدت پنج تا شش ماه اشتغال به کار دارند،سرمایه‌ای به مبلغ چهار میلیارد و هفتصد میلیون تومان به خانه سینما نیاز است تا دست‌اندرکاران سینما نیز هم چون بقیه شهروندان بتوانند از این امکان رفاهی که قانون نیز این حق را برایشان به رسمیت شناخته برخوردار شوند و البته یک چهارم موجودی صندوق نیز از محل حق عضویت اعضا تامین خواهد شد.

رئیس‌جمهور (وقت در آن سال) موضوع را به سه وزیر کار و امور اجتماعی، رفاه و تامین اجتماعی و فرهنگ و ارشاد اسلامی ارجاع کردند و پس از گذشت دو سال (و هم‌اکنون سه سال ) علیرغم تایید نظر تاسیس صندوق بیمه بیکاری توسط وزارت رفاه و تامین اجتماعی این طرح تاکنون مسکوت مانده و خانه سینما مجدد مکاتباتی با دفتر ریاست جمهوری انجام داده و منتظر پاسخ عملی برای تحقق این مهم است.»

مدیرعامل خانه سینما به رییس‌جمهور وقت چه نوشت؟

مدیرعامل خانه سینما در بخش‌های نامه‌اش مورخ 14 دی ماه 87 خطاب به رییس‌جمهور وقت آورده بود:«همان‌گونه که مستحضرید ظرفیت تولید سالانه سینمای ایران حدود 70 فیلم سینمایی است که این تعداد فیلم نیز در شرایط طبیعی و مطلوب قابل تولید است. (با اغماض از برخی مقاطع زمانی هم چون سال‌جاری که این تعداد به کمتر از نیمی از رقم یاد شده می‌رسد.)

واقعیت ناخوشایند این است که با احتساب همان ظرفیت تولید در شرایط مطلوب، صرفا برای کمتر از نیمی از شاغلان حرف سینمایی اشتغال ایجاد می‌شود. به این مفهوم که از تعداد 4500 نفر عضو حرفه‌های سینمایی قریب 48 درصد از آنان صرفا برای چهار تا حداکثر 6‌ماه در طول یک‌ سال شاغل هستند. حتی تولیدات انبوه تلویزیونی این دوسال اخیر هم صرفا باعث اشتغال تعدادی کارگردان و نویسنده و تهیه‌کننده شده است و سایر اعضای صنوف بیست و نه‌گانه از این خوان نعمت بی‌بهره بوده‌اند. بر این توصیف، اعضای خانه سینما هر دوسال یک‌بار آنهم تا حداکثر 6 ماه به کار اشتغال دارند که برای حفظ معیشت و کرامت آنان ناگزیر باید با راه‌اندازی‌ «صندوق بیمه بیکاری مهر» چاره‌سازی و اقدام نمود. (یادآوری می‌کنم که نظام بیمه‌ی هنرمندان اختیاری است و فاقد تامین بیمه بیکاری می‌باشد و رایزنی‌های مکرر این سال‌ها نیز با سازمان تامین اجتماعی راه به‌جایی نبرده است. )»

خانه سینما در ادامه با احتساب ایام بیکاری و تعداد اعضای صنوف مبلغ مورد نیاز را محاسبه و خواهان تامین سرمایه اولیه صندوق بیمه بیکاری سینماگران از سوی دولت شده بود.

این مطالبه به استناد اصل 29 میثاق ملی و بند ب ماده 117 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی - فرهنگی(مصوب 11 شهریور 83)و ماده یکم قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی (مصوب 21 اردیبهشت 1383)از سوی خانه سینما مکرر پیگیری شده بود.

هیات دولت طرح پیشنهادی خانه سینما را تصویب کرد اما ...

این در حالی است روابط عمومی خانه سینما 4 آذر ماه 85 در خبری اعلام کرده بود که هیات دولت (دولت احمدی‌نژاد) طرح پیشنهادی خانه سینما را برای بیمه بیکاری هنرمندان تصویب کرده است.

خانه سینما در همان مقطع اعلام کرد: «نظر مساعد ریاست جمهور و پیگیری‌های مستمر خانه سینما و معاونت محترم سینمایی، طرح پیشنهادی هیات مدیره خانه سینما برای تامین بخشی از خسارات ناشی از بیکاری اعضای خانه سینما، تحت عنوان "بیمه بیکاری هنرمندان" به تصویب هیات محترم وزیران رسید.

طرح جامعه این پیشنهاد در حال تدوین است تا به نظر هیات دولت در ردیف اعتبارات سال آینده سال 86 به اجرا درآید.»

بنا بر این گزارش، اردیبهشت‌ماه سال 88، هیأت‌مدیره خانه سینما به منظور سامان‌بخشی اطلاعات اصناف باهدف درآمدی بر امنیت شغلی طی مصوبه‌ای طرح جمع‌آوری اطلاعات از میان دو هزار و 100 نفر اعضاء پیوسته جامعه اصناف سینمایی را در میان 23 صنف در دستور کار قرار داد. ثمر آن طرح علاوه بر بانک اطلاعاتی اصناف سینمای ایران و صدور کارت نظام سینمایی برای اعضای پیوسته بلکه از نیاز سنجی به اجرا درآمده اینگونه مشخص شد که مسئله بیمه بیکاری و امنیت شغلی بالاترین در صد نیازها را به خود اختصاص داد و پس ازآن آموزش و امور فرهنگی قرار گرفت.

امنیت شغلی روندی است که به میزان معینی مولفه‌های کار و اشتغال را تأمین می‌کند و در مقابل برای تعریف نبود امنیت شغلی به آن‌چه که میزان نامعینی مولفه‌های کار و اشتغال را تهدید یا تخریب می‌کند، اطلاق می‌شود.

دیدار نوروزی ایوبی و دغدغه پابرجای عسگرپور برای امنیت شغلی

اما عسگرپور در دیدار نوروزی با ایوبی (رییس سازمان سینمایی) که ابتدای سال 93 برگزار شد، باز هم محور صحبت‌هایش امنیت شغلی بود، مدیرعامل خانه سینما در بخشی از سخنانش گفت: «در سال‌های قبل یکی از مسائلی که همواره از سوی خانه سینما مطرح و جلساتی هم برای آن برگزار شد،‌ موضوع امنیت شغلی بود. البته برخی امنیت شغلی را با دادن بن گوشت و مرغ یکی می‌دانستند و برخی هم آن را فراتر می‌دانند.»

عسگرپور خاطرنشان کرد:«اما واقعیت این است که این موضوع بررسی زیادی می‌خواست و در واقع همین مساله یکی از مبانی درگیری ما با دولت قبل بود. هرچند در نهایت براساس همین مساله، سازمان سینمایی تشکیل شد.»

مدیرعامل خانه سینما با اشاره به اینکه 60 یا 75 درصد کسانی که در فیلم‌های جشنواره فجر سال گذشته مشغول به کار بودند عضو اصناف خانه سینما نیستند‌، یادآور شد: «این در حالی است که ما از چند سال قبل به وزارت ارشاد گفته بودیم تا به این مساله توجه کند.»

او همچنین با اشاره به صندوق بیمه بیکاری بیان کرد: «در این‌باره آنچه مربوط به حوزه صنفی است، انجام شده است و بانک اطلاعاتی و شیوه مشخصی برای انجام کار ترسیم شده است فقط باید به آن لبیک گفته شود و مقداری هم پول تزریق شود تا صندوق بیمه بیکاری راه‌اندازی شود پس از آن صندوق خودگردان خواهد بود.»

عسگرپور با اظهار امیدواری از اینکه در سال جدید بحث امنیت شغلی از سوی مدیران سینمایی جدی گرفته شود،‌ گفت: «در این صورت همه ماه به آن بلوغی که در نهادهای صنفی به دنبالش هستیم، نزدیک خواهیم شد.»

وی همچنین تاکید کرد:«مدیران سینمایی باید از نظر صنفی با یک جای مشخص طرف باشند و تجربه‌های دولت قبل را تکرار نکنند، چون ضربه زیادی به پیکره فرهنگ زده شد.»

درخواست مدیرعامل خانه سینما از روحانی

پیش‌تر هم مدیرعامل خانه سینما در دی ماه سال 92 در دیدار هنرمندان با حسن روحانی در سخنانی به نمایندگی از سینماگران خطاب به رییس‌جمهور گفت:«آقای رئیس جمهور،کل جمعیت هنرمندان و اصحاب فرهنگ و هنر کمتر از بیست هزار نفرند. موجب امتنان است این گروه مرجع جامعه را در راستای اجرای اصل بیست و نهم قانون اساسی با تامین سرمایه اولیه‌ی تاسیس صندوق بیمه بیکاری و بازنشستگی یاری فرمایید. تا این اعتبار برای نظام اسلامی باقی بماند که تامین کننده آتیه هنرمندانش بوده است.»

البته ماجرای "امنیت شغلی"، بحث محوری فرهاد توحیدی رییس هیات مدیره خانه سینما هم در اولین نشست رسانه‌ای پس از ابقاء هیات مدیره خانه سینما بود.

بنا بر این گزارش، خانه سینما سال گذشته بلافاصله پس از بازگشای‌اش اقدام به تکمیل مجدد بانک اطلاعاتی اعضای اصناف خود کرد و در نامه‌ای به همه صنوفش اظهار امیدواری کرده که بزودی طرح امنیت شغلی اجرایی می‌شود.

پیش‌تر مسوولان خانه سینما در معرفی این طرح گفته بودند که این طرح سه بخش اصلی دارد:« آموزش مستمر و بهنگام اصناف برای حفظ ارزش افزوده شغلی‌شان، توسعه زیر ساخت‌های نمایشی برای توسعه تولیدات سینمایی و صیانت از حضور اعضای اصناف در پروژه‌های سینمایی که دو بخش اخیر آن در اختیار نهادهای دولتی و به ویژه وزارت فرهنک و ارشاد اسلام است.»