تغییرات قطعی در هیات رئیسه فراکسیون اکثریت

این اتفاق در شرایطی رخ خواهد داد که بعد از استیضاح وزیر علوم احتمال انشعاب عده ای از این فراکسیون و تشکیل فراکسیون جدیدی با عنوان اعتدال به شدت افزایش یافته بود. حتی روز پنجشنبه اعلام شد که فراکسیون جدید در جلسه روز یکشنبه مجلس اعلام موجودیت می کند. این اتفاق اما رخ نداد و اکنون مشخص شده است که دلیل آن این بوده که شورای مرکزی فراکسیون رهروان با سرعت وارد عمل شده اند و با تشکیل جلسات متعددی سعی کرده اند تا مشکلات داخلی خود را حل و فصل کنند.

انفعال باهنر و از دست رفتن کارکرد رهروان

سید هادی حسینی از اعضای شورای مرکزی فراکسیون رهروان در این باره به پیام نو می گوید که «استقبال شدید تندروها از انشعاب نمایندگان معتدل را نگران کرد و همینطور قبل از آن موفقیت پروژه فراکسیون رقیب که عملا با رای فراکسیون رهروان امکان پذیر شد ما را به این نتیجه رساند که فراکسیون اکثریت کارکرد خود را از دست داده و باید فورا برای آن تدبیری اندیشیده شود.» وی توضیح می دهد که اکنون فراکسیون رهروان به این نتیجه رسیده که هم باید از توان نمایندگان بدون فراکسیون مجلس که غالبا از طیف اصلاح طلب هستند استفاده کند و هم اینکه مناسبات درونی و شیوه رایزنی های سیاسی خود را مورد بازنگری قرار دهد.

این سخنان در حالی مطرح شده که شائبه همراهی نکردن محمدرضا باهنر به عنوان لابی گر اصلی فراکسیون اکثریت با نظر غالب این فراکسیون در جریان استیضاح روز به روز جدی تر می شود. برخی از نمایندگان هم در صحبت های غیر رسمی با خبرنگاران تائید می کنند که باهنر در جلسه استیضاح عملا توان سیاسی خود را به نفع وزیر علوم به کار نگرفت و با انفعال او به عنوان مهره اصلی لابی های سیاسی، نزدیکان جبهه ژایداری توانستند به نفع برنامه خود برخی از آرای خاکستری فراکسیون رهروان را جمع کنند.

تبدیل رهروان به جزایر مختلف

جواد هروی دیگر عضو فراکسیون رهروان که انتقادات جدی به عملکرد این مجموعه در جریان رای اعتماد دارد نیز به پیام نو می گوید: «فراکسیون رهروان از روز اولی که شکل گرفت مبتنی بر یک نگاه معتدل بود و اعتقاد ما بر این بود که در این فراکسیون نباید دچار افراط و تفریط شویم. تندروی هایی که گاها از جانب رهروان دیده می شود را نباید خیلی به ماهیت این مجموعه نسبت داد. به همین دلیل شما در روزهای گذشته شاهد پدیدار شدن فراکسیون جدید نبودید.»

او البته تائید می کند که «فراکسیون رهروان به جزایر مختلفی تبدیل شده است.» جزایری که می توان آن را به سه دسته اصلی تقسیم کرد؛ گروهی که در استیضاح وزیر علوم با پروژه پایداری ها جلو آمدند. گروهی که در روزهای بعد از استیضاح ساز انشعاب را کوک کردند و نهایتا گروهی که خواهان حفظ این مجموعه و ادامه کار آن هستند. حالا پر کردن شکاف بین این سه دسته در دستور کار رهروان است.»

پایان استیضاح و آغاز جلسات بازسازی اکثریت

هروی توضیح می دهد: «فراکسیون رهروان در روزهای گذشته جلسات متعددی گذاشته که محور آنها هم یک بازنگری در وضعیت کمی و کیفی این مجموعه بود و نهایتا هم به این نتیجه رسیده که دچار تزتزل و ضعف بنیه کمی شده است، اما بنیه کیفی همچنان وجود دارد.»

او ادامه می دهد: «ما معتقدیم که ضعف بنیه کمی رهروان آنجا نمودار می شود که در سطح هیات رئیسه نتوانست برنامه ای پیاده کند که از موضع اش دفاع منطقی صورت بگیرد. دلیل هم تاثیر رای خاکستری های میان این فراکسیون بود که نهایتا هر جا که این نیروها لغزیدند رای آن طرف بیشتر شد. اینها نشان داد که در رهروان مشکلی وجود دارد مبنی بر اینکه رایزنی های درون تشکیلاتی و اقناع نیروها به درستی انجام نمی شود. دلیل آن هم دو چیز می تواند باشد؛ یا روش رایزنی ها اشتباه است و با انرژی پایین انجام می شود و یا اینکه افرادی که توانمندی لابی گری دارند این توان را در راستای اهداف فراکسیون به کار نمی گیرند که این مورد دوم بسیار جای بحث شده است.» جمله آخر جواد هروی هم به احتمال زیاد کنایه ای به انفعال روزهای اخیر محمدرضا باهنر است. کسی که بحث تغییر موضع سیاسی او و البته تلاش برای جلب نظر مجددش به محور بحث های داخلی این روزهای رهروان تبدیل شده است.

۵ جلسه فشرده در طول یک هفته

هروی درباره اقدامات اخیر این مجموعه می گوید: «ما جلساتی را در سطح هیات رئیسه و هیات موسسان داشته ایم و در آنجا بحث هایی راجع به بازنگری در چارچوب های فراکسیون مطرح شده است. هیچکس الان در درون فراکسیون رهروان به دنبال انشعاب نیستو هیچ قصد جدی برای این وجود ندارد. تا الان ۵ جلسه جدی در این زمینه انجام شده است و به نتایجی هم برای بازنگری در شاکله فراکسیون رسیده ایم. جلسات هم بسیار طولانی بودند و همینطور مسایل جزئی و ریز هم در آنها بحث شده است.»

تغییرات هیات رئیسه در راه است

به گفته هروی «ساختار فراکسیون قطعا اصلاح خواهد شد و مساله قطعی دیگر هم تغییراتی در سطح هیات رئیسه است که یک ماه دیگر انجام می شود. قطعا هیات رئیسه بعدی یک مجموعه قوی خواهد بود که بتواند اکثریت مجلس را در سال آخر به خوبی اداره کند.»

وی در پاسخ به این سوال که آیا در تغییرات جدید قرار بر کنار گذاشتن کاظم جلالی از ریاست این فراکسیون نیز هست، توضیح می دهد: «الان رئیس فراکسیون به نظر اعضای مجموعه فرد قوی است اما بقیه هم باید به همان قدرت باشند.»

نکته مهم این است که طیف های مختلف فراکسیون رهروان در برنامه جدید این مجموعه چگونه مدیریت خواهند شد؟ هروی پاسخ می دهد: «الان طیف های مختلفی که در رهروان هستند به این نتیجه رسیده اند که به تنهایی توانی برای تاثیرگذاری در تحولات سیاسی ندارند و مخصوصا این مساله برای افرادی که می خواستند از رهروان جدا شوند ثابت شد که این انشعاب برای آنها وجاهت نخواهد داشت. نشانه آن هم این بود که علی رغم تمام خبرسازی ها هیچ انشعابی نهایتا ایجاد نشد.»

جدا کردن سهم طیف های مختلف در رهروان

این در شرایطی است که یک منبع آگاه در هیات رئیسه فراکسیون رهروان نیز به پیام نو می گوید: «قرار است در سازوکار جدید طیف ها و دیدگاه های مختلف داخل فراکسیون به اندازه وزن خود دارای نقش و جایگاه شوند تا بدین ترتیب امکان تاثیرگذاری پیدا کنند و این جاذبه ای است که باعث ممانعت از انشعاب فراکسیون خواهد شد.» این نماینده مجلس همچنین تاکید می کند که برخی از نیروهای عضو رهروان که گرایش هایی جدی به سمت تندروها دارند نیز احتمالا در تحولات آینده کنار گذاشته می شوند.»

این در حالی است که سد هادی حسینی نیز از برخی اعضای این فراکسیون گلایه می کند و می گوید: «برخی از اعضا در بیرون مجلس با موضع جبهه پایداری ظاهر می شوند و در داخل مجلس با ژست اعتدال و یا اصولگرای سنتی کار می کنند و این موضوع باعث می شود که در برخی بزنگاه ها مشکلاتی به وجود بیاید و فراکسیون رهروان دچار خطای محاسباتی شود.»

برای این سخن سید هادی حسینی می توان مصداق های زیادی پیدا کرد، از جمله موضع گیری های اخیر سید حسین نقوی حسینی و موسی غضنفرآبادی که عملا همراهی همه جانبه با جبهه پایداری بود. با این وجود حسینی بحث کنار گذاشتن برخی از نیروها از فراکسیون رهروان را تائید نمی کند و می گوید که مجموعه فراکسیون بیشتر در فکر مدیریت کردن نیروها و همراه کردن آنها با یکدیگر است.

تلاش برای نزدیکی با اصلاح طلبان

مساله دیگر اما تعداد نمایندگان بدون فراکسیون مجلس هستند که قبلا گفته شده بود به عضویت فراکسیون جدید در خواهند آمد. محمد دامادی دیگر عضو شورای مرکزی فراکسیون رهروان در این باره توضیحاتی را به پیام نو ارائه می کند. او می گوید که «در جلسات برای همگرایی و هماهنگی این تعداد از نمایندگان که می توانند موثر هم باشند بحث هایی صورت گرفته است. از جمله اینکه لزومی به عضویت قطعی آنها در فراکسیون نیست اما باید سازوکاری برای همکاری با این نمایندگان به وجود بیاید تا از تاثیر آنها به نفع رهروان و اکثریت استفاده شود.»

این موضوع از آنجا مهم و قابل طرح است که به طور مثال هم اکنون ریاست یکی از مهمترین و تعیین کننده ترین کمیسیون های تخصصی مجلس یعنی کمیسیون برنامه و بودجه بر عهده یکی از همین نمایندگان یعنی غلامرضا تاجگردون است که در عضویت هیچ فراکسیونی قرار ندارد. چهره های تاثیر گذار دیگری چون محمدرضا تابش یا مسعود پزشکیان هم در این لیست هستند که می توانند اهمیت نمایندگان بدون فراکسیون را افزایش دهند.

محمد دامادی توضیح می دهد: «عملا همکاری بین رهروان و این نمایندگان شکل گرفته اما از هیچ ساختار و یا قاعده ای پیروی نمی کند. ما معتقدیم که سال آخر مجلس نهم سالی بسیار حیاتی خواهد بود و از دست رفتن انسجام فراکسیون رهروان به عنوان اکثریت و مهمتر از آن طیف معتدل مجلس فضا را برای بروز رفتارهای افراطی فراهم می کند و اگر به این موضوع توجهی نشود رفتارهای تند و افراطی در سال آخر، مجلس نهم را شدیدا دچار حاشیه خواهند کرد.»