باروت جنگ با سوریه نم کشید

تجویز آمریکا، نسخه پیچی روسیه و پذیرش سوریه

در کنفرانس خبری مشترک جان کری وزیر امور خارجه آمریکا با ویلیام هیگ وزیر امور خارجه بریتانیا؛ مقام ارشد کاخ سفید با تاکید بر اینکه اطمینان دارد فرمان استفاده از سلاح شیمیایی توسط دولت بشار اسد صادر شده است گفت که اسد می‌تواند از حمله نظامی جلوگیری کند به شرط آنکه همه اسلحه شیمیایی خود را تا یک هفته دیگر به جامعه جهانی تحویل دهد. بر اساس همین پیشنهاد بود که روسیه این فرصت را مغتنم شمرد و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه از دولت بشار اسد خواست سلاح‌های شیمیایی این کشور را به جامعه بین‌المللی تحویل داده و همچنین آنها را بطور منظم نابود کند و به کنوانسیون منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی بپیوندد. ساعتی پس از این پیشنهاد ولید المعلم وزیر امور خارجه سوریه از پیشنهاد روسیه استقبال کرد و گفت دولت سوریه آماده است اسلحه شیمیایی خود را تحت نظر جامعه جهانی قرار دهد. گویا پیشنهادی که ابتدا از سوی آمریکا اعلام شد و توسط روسیه بر آن تاکید شد علاوه بر روسیه با استقبال همراه بوده است. کاخ سفید از این موضوع استقبال کرده است، باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا گفت: طرح روسیه برای نظارت بین‌المللی بر سلاح‌های شیمیایی سوریه، «بالقوه مثبت» است و آن را جدی می‌گیرم. رئیس‌جمهوری آمریکا در عین حال که طرح مسکو را «بالقوه مثبت» نامیده، اما تاکید کرده است که بدون تهدید نظامی، احتمال کمی وجود داشت که بتوان به نقطه فعلی رسید. اوباما می‌گوید از جان کری، وزیر خارجه آن کشور، خواسته است تا در این مورد با مسکو همکاری کند تا معلوم شود آیا می‌توان طرح روسیه را برای نظارت بین‌المللی بر سلاح‌های شیمیایی سوریه عملی کرد یا نه. وی اضافه کرد: این ادامه گفت‌وگوهایی است که برای مدتی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه داشته‌ام. اگر بتوان در این مورد به راه‌حلی رسید، با همه وجود آن را می‌پذیرم. اوباما همچنین تاکید کرده است در صورتی که سوریه سلاح‌های شیمیایی خود را تحت کنترل جامعه بین‌المللی قرار دهد، آمریکا به این کشور حمله نخواهد کرد. از سوی دیگر پایگاه الیوم السابع فاش کرد در اقدامی ناگهانی رزمناوهای انگلیسی آبهای شرق دریای مدیترانه در برابر سواحل سوریه را به سوی کانال سوئز ترک کردند. این پایگاه به نقل از منبع مصری بیان کرد: ناوگان دریایی انگلیس که شامل ناو هواپیمابر ایلیوسترویس، ناو ویست مینستر، لایم بای، فورت اوستن، یولوارک و‌هاریست پوینت است دریای مدیترانه را ترک کرده‌اند.

استقبال از ابتکار مسکو

نمی‌توان در ماجرای سوریه از نام و تاثیر ایران به راحتی عبور کرد، قدرت برتر و تاثیرگذار بودن ایران در منطقه موضوعی است که غرب نیز به آن اذعان دارد. در موضوع مهم این روزهای عرصه بین‌الملل نظر ایران برای جامعه جهانی بسیار مهم بود، حسن روحانی رئیس‌جمهور شناخته شده ایران در عرصه بین‌المللی از همان ابتدا بر صلح طلب بودن ایران تاکید کرد و با اعلام مخالفت با هر گونه حرکت نظامی آمادگی ایران را برای ارسال کمک‌های انسان دوستانه در صورت وقوع جنگ اعلام کرد و به نوعی باز هم تاکید شد که ایران به دنبال راهکار دیپلماتیک برای حل این بحران است. پرواضح است که کمترین تاثیر حمله احتمالی به سوریه می‌تواند کند شدن روند بررسی پرونده هسته‌ای ایران باشد و دولت حسن روحانی را در همان ابتدا با بدشانسی بزرگی مواجه کند. اما حمیدرضا ترقی ضررهای تاثیر حمله به سوریه را از بعد دیگری نگاه کرده و گفته است حمله غرب به سوریه به ضرر سیاست‌های دولت تازه کار روحانی است چرا که این حمله موضع ایران نسبت به آمریکا را خصمانه کرده و راه مذاکره و گفت‌وگو را می‌‎بندد. اما پس از اعلام پیشنهاد روسیه و پذیرش ضمنی توسط دولت بشار اسد مرضیه افخم سخنگوی جدید وزارت امور خارجه ایران با استقبال از این موضوع گفت: «ما از ابتکاری که در مسکو درباره پایان دادن بحران در این مرحله بیان شد استقبال می‌کنیم و این ابتکار را در چارچوب متوقف کردن نظامی‌گری در منطقه می‌دانیم.» همچنین کمیسیون تخصصی سیاست خارجی مجلس نهم نیز این سخن را به فال نیک گرفته است؛ علاء الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پیش‌بینی کرده است که با این پیشنهاد روسیه گزینه نظامی برای حل بحران سوریه حداقل به میزان قابل توجهی سست شود. به هر حال باید در حالی که سازمان ملل و شورای امنیت با آمریکا برای حمله به سوریه همکاری لازم را انجام نداده است باید در انتظار رفتار غرب در قبال تحویل سلاح‌های شیمیایی بود و دید که پس از این موضوع آیا شرایط اصلاحات در سوریه فراهم خواهد شد.

منبع:روزنامه آرمان

فرهاد فخرآبادی