نيويورك ايستگاه آخر نيست

تدبیر24: ذات ديپلماسي با بن‌بست و پايان میانه‌ای ندارد. يك ديپلمات به‌خوبي با واقعيت مذاكره كه همان تلاش براي درك دیدگاه طرف مقابل، واقع‌نگري نسبت به معادلات و رويدادهاي بين‌المللي و در نهايت تلاش برای نزدیک كردن مواضع است به خوبي آشناست. خبر حضور دکتر روحانی و تيم مذاكره‌كننده ايران در نيويورك بازار گمانه‌زني را در رسانه‌هاي داخلي و خارجي داغ كرده است. برخلاف برخي تحليل‌ها در مورد مذاکرات هسته‌ای، نيويورك ايستگاه آخر نیست؛ بلكه مذاكراتي است در ادامه روند مذاكرات پيشين و تداوم تلاش ديپلمات‌ها براي حصول به يك «توافق خوب».

مذاكره‌كنندگان به خوبي مي‌دانند كه گفت‌وگوهای هسته‌ای در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل ايستگاه آخر نيست بلكه ايستگاه مهمي است كه می تواند در سرنوشت آینده مذاكرات تأثیرگذار باشد. دو طرف سعي مي‌كنند نقاط مورد اختلاف را كه در مذاكرات گذشته به آن رسيده‌اند دوباره بر سر ميز مذاكره مطرح كنند. البته اين مذاكرات  تحت‌تاثير حاشيه‌هايي هم هست: تحريم مسكو از سوي غرب در پی بحران اوكراين گروهی از تحليلگران را بر آن داشته تا در گمانه‌زنی‌هاي خود از احتمال نقش‌آفريني منفي روسيه در مذاكرات هسته‌ای ایران صحبت كنند.

آنان بر اين باورند كه روسيه به دليل تقابل اخير با غرب نقش سازنده‌اي مانند گذشته در مذاكرات هسته‌ای ايفا نخواهد کرد و در جهت تقابل با غرب و معامله بر سر بحران اوكراين، از اهرم گفت‌وگوهاي هسته‌اي با ايران بهره خواهد گرفت. از سوی دیگر دیدگاه متفاوتی هم در خصوص نقش‌آفريني مسكو مطرح است. گروهی دیگر معتقدند مطرح شدن باب تحريم مسكو توسط غرب در حقيقت نقش ايران را در مذاكرات پررنگ‌تر مي كند و ايران به عنوان همسایه‌ای که روابط نسبتا نزدیکی با روسیه دارد دست بالا را در مذاكره با اعضاي غربي 1+5 به‌دست مي‌آورد. هر چند بحران اوكراين واقعيت موجود در عرصه بين‌الملل است اما نبايد تصور كرد كه گفت‌وگوهای هسته‌ای به طور كامل متاثر از بحران اوكراين است.

طبعاً ديپلمات‌ها تلاش خود را براي هدايت گفت‌و‌گوها در مسيري مثبت انجام مي‌دهند اما غیر از مسئله تحریم های روسیه، حاشیه‌های دیگری هم بر این مذاکرات سایه انداخته است: طرف مقابل و به طور مشخص آمریکا در مواردی دست به اقدامات يكجانبه‌ای زد که در تضاد با روح توافق ژنو بود؛ مانند افزودن به لیست تحريم‌ها و نيز ناديده انگاشتن نقش كشورمان در مبارزه با تروريسم که چيزي نيست جز برداشت غلط از نقش تهران در معادلات منطقه‌اي و بين‌المللي.

به هر حال، آنچه تا امروز از روند مذاكرات ديده مي‌شود تلاش تهران و مذاكره كنندگان 1+5 براي حصول يك توافق خوب است. كارشناسان به دليل اراده و عزم دو طرف به ادامه گفت‌وگوها مسير مذاكرات نيويورك را مانند ديگر دورهاي مذاكره در یک سال اخیر مثبت پیش‌بینی مي كنند. دستور كار مذاكرات نيويورك پيش از اين در قالب تماس‌هاي متعدد با تيم‌هاي مذاكره كننده تدوين شده و اكنون مذاكره‌كنندگان مطابق آن برنامه به استقبال دور تازه‌اي از مذاكرات مي‌روند که در نيويورك و پس از آن همچنان ادامه پيدا مي‌كند.