یک کلیک تا تباهی

تدبیر24: تاثیر دنیای مدرن و مجازی امروز بر روابط، معضلات و پدیده‌های دنیای حقیقی به‌حدی بوده که تصور آن هم باور نکردنی است. دنیایی که با تغییر در ورودی‌ها بسیاری از پدیده‌های شناخته‌شده دنیای دیروز را به پدیده‌هایی نوین بدل کرده و واکنش‌های معمول به کنش‌های گذشته را در ارتباطی بی‌معنا و بعضا در خلاف جهت با کنش‌های فعلی قرار داده‌است.  به‌عنوان مثال خانواده‌هایی که تاچندی‌پیش برای محافظت از فرزندانشان ارتباطات خارج‌از خانه را کنترل می‌کردند و  از نظرشان محیط خانواده تنها محیط امن بود، امروز با پدیده‌ای روبرو هستندکه همه دنیای خارج از خانه را با تمامی‌بزرگی و خطراتش به داخل خانه و حتی در اتاق خواب کوچک فرزندان جای داده‌است...

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، اینجا یکی از هزاران چت‌رومی‌است که برای آشنایی دختران و پسران مهیا شده تا در محیطی امن با یکدیگر آشنا شوند. وارد شدن به این چت‌روم چندان سخت نیست ولی به‌قول امید 19، خارج شدن از آن به‌سادگی ورود به‌آن نیست! امید 19 که سرعت تایپ کلماتش به‌جرات از یک تایپیست حرفه‌ای بیشتر است مدعی است که مشتری پر و پا قرص و ثابت اینجاست.

و البته در پیشانی برخی از این چت‌روم‌ها جمله‌ای کار شده که ادعای نظارت بر روم را به‌چشم می‌کشد.

او می‌گوید: «اینجا محلی برای تجارت است نه آشنایی و دوستی. افراد اینجا یا دزدهایی هستند که از مشتری‌های گذری شارژ تلکه می‌کنند یا زنان و دخترانی هستند که به‌‌بهانه تن نمایی گدایی شارژ می‌کنند»

امید توصیه می‌کند: «برای خودت می‌گم این چت‌روم‌ها از شیشه هم اعتیادشون بیشتره. پات که به اینجا باز بشه دیگه جمع کردنش به این سادگی‌ها نیست. کار هر روز و هر شبت میشه سرک کشیدن و ...» و قبل از اینکه منتظر عکس العملی بماند با شکلکی خداحافظی می‌کند و در هزارتوی تالارهای گفتگوی مجازی گم می‌شود!

x21 یکی از این تن نماهاست که با یک بیوگرافی مختصر و تلگرافی خودش را اینچنین معرفی می‌کند: «اسمم ثمر. 21 سالمه. ساکن تهران و دانشجوی شهرستانم. با تلفن و وب‌کم بیزینس می‌کنم» آنقدر عجله دارد که خودش پیش از آنکه جوابی برایش دست و پا کنم ادامه می‌دهد: «برای اینکه مطمعن {مطمئن} شی دخترم چن‌ثانیه وب‌تست هم میدم» تناقض میان غلط‌های تایپی و ادعای دانشجویی‌اش بدجوری توی ذوق می‌زند ولی خودش بی‌تفاوت به این تناقض ادامه می‌دهد: «وب تستم هم کاملا لایوه و هر کاری که بخواهی آناً انجام می‌دهم تا بفهمی‌ فیلم ضبط‌شده نیست. بعدش یه شارژ 10 هزار تومنی می‌گیرم و کارم رو شروع می‌کنم» در نهایت هم تاکید می‌کند: «صورتم رو نشون نمی‌دم ولی اگه طالب باشی 5 هزار تومن میره روی قیمت. در ضمن اگه بخواهی بیرون هم قرار می‌گذارم»

ساناز هم که یکی دیگر از این خودنمایان جنسی در اینترنت است تاکید دارد: «من با هیچ‌کس قرار حضوری نمی‌گذارم و تنها از طریق اینترنت با مشتری‌ها ارتباط دارم» او بر خلاف دیگران دلیل این تن‌نمایی اش را تنها نیاز مالی عنوان می‌کند و می‌گوید: «می‌دانم که در اصل این کار درستی نیست ولی من تنها هستم و چاره‌ای جز این‌کار ندارم. اما با همه این حرفا من برای خودم خط قرمزهایی دارم و برای همین هیچ‌وقت قرار حضوری با مشتری‌هام نمی‌گذارم»!

از چت‌روم بیرون می‌آیم و بار دیگر با نام یک دختر وارد تالار گفتگو می‌شوم. همزمان با ورود به این تالار با هجوم پیام‌های متعدد و مختلف شوکه می‌شوم. از میان آن‌ها امید74 توجهم را جلب می‌کند که 16 ساله و اهل تهران است. با یک سلام سر صحبت را باز می‌کنم که در جواب می‌گوید: وب می‌دهی؟!  وقتی می‌گویم نه شروع می‌کند به بالابردن قیمت و به‌اصطلاح مخ زدن: من از اون مشتریای دائمیم و اگه وب واقعی بدی 20 تومن هم می‌دم. اگه قرار هم می‌ذاری پایه‌ام و این هم شماره من... بزنگ.

متاسفانه این تنها گوشه‌ای از انبوه مکالماتی است که هر روز و هر ساعت در ده‌ها تالار گفتگوی اینترنتی صورت می‌گیرد. مکالماتی که در قالب دوستی‌ها و گپ و گفت اینترنتی انجام می‌شود ولی تنها یک‌هدف را دنبال می‌کند! مکالماتی که یک سوی آن مشتریان غالبا کم سن و سال قرار دارند که از روی کنجکاوی‌های کودکانه سر از چنین مکان‌هایی درآورده اند و در سوی دیگر آن شیادانی که برای تلکه کردن آن‌ها حاضرند هر از هر راهی وارد شوند.

دکتر مهدی دوایی روانشناس و عضو هیئت علمی‌ مرکز پژوهشکده روان شناختی ایران معتقد است: گرچه مشکلات اقتصادی می‌تواند در چنین مواردی تاثیر داشته باشد ولی تن‌نمایی اینترنتی قطعا دارای ریشه‌هایی روانی است.

وی در تشریح این ریشه‌ها می‌گوید: معمولا افرادی را که بدون توجه به فرهنگ دینی و عرفی جامعه دست به‌چنین اقدامی می‌زنند می‌توان در 3دسته جای داد، دسته اول که بدلیل سوءاستفاده‌های اطرافیانشان حاضر به‌چنین عملی شده اند، دسته دوم گروهی هستند که به‌دلیل آسیب‌های روانی و جنسی دوران کودکی و نوجوانی و با هدف اعتراض ناخودآگاه به آسیب‌های گذشته، به خودنمایی جنسی دست می‌زنند. اما دسته سوم که بیشتر این افراد در آن طبقه قرار دارند گروهی هستند که بحران هویت در میان آن‌ها به‌شدت رواج دارد.

دکتر دوایی  از میان رفتن قبح خودنمایی جنسی در میان این افراد را ناشی از بحران هویتی می‌داند و اضافه می‌کند: از میان رفتن حیا و کمرنگ شدن آن، مساله‌ای است که زاییده بحران هویتی و محصول گسترش فرهنگ مهاجم از سوی ماهواره‌ها و رسانه‌های جمعی آنهاست.
وی قوه تمیز را از ملاک‌های هویتی می‌داند و عنوان می‌کند: متاسفانه آنچه مشاهده می‌شود آنست که اغلب این افراد بدون هیچ گونه پشیمانی و عذاب وجدان دست به‌چنین اعمال منافی عفتی می‌زنند و این مساله تاییدی بر بحران هویتی آن‌هاست.

دکتر دوایی در انتها با اشاره به دوگانگی فرهنگی و رفتاری این افراد و آسیب‌های روانی آن‌ها تاکید می‌کند: در جامعه ما این افراد به‌دلیل تعارض رفتاری شان با ایدئولوژی ذاتی و درونی که منشعب از بافت فرهنگی و مذهبی آن‌هاست با مشکلات بسیاری دست به‌گریبان خواهند بود و بروز اختلالات روانی، از هم پاشیدگی خانواده‌ها، فرار از خانه و خودکشی از آسیب‌هایی‌است که این افراد را تهدید می‌کند.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم شناختی ایران اختلافات خانوادگی و طلاق را از آسیب‌هایی می‌داند که در میان مراجعه کنندگان به سایت‌های مستهجن قابل مشاهده است و  ماحصل نداشتن خط قرمز در زندگی است.

دکتر امان الله قرائی جامعه شناس و مدرس دانشگاه نیز با تاکید بر بحران بی‌هویتی در میان این افراد می‌گوید: متاسفانه ما نتوانستیم همزمان با سرعت پیشرفت تکنولوژی، هماهنگی فرهنگی ایجاد کنیم و موارد اینچنینی نمونه‌ای از منتها درجه بی‌هویتی در میان افراد است.
وی با انتقاد از مسئولان و متولیان فرهنگی می‌افزاید: علی رغم آنکه در مذهب ما نمونه‌هایی همچون دختر پیامبر اسلام وجود دارد که شاخصی متعالی برای زنان جامعه است و باید به‌عنوان الگویی بی نظیر به دختران ما شناسانده شود این سوال باقی است که تا چه اندازه جنبه‌های متفاوت خانوادگی و اجتماعی ایشان به زنان و دختران جامعه معرفی شده است؟! دستگاه‌های فرهنگ ساز ما تا چه اندازه موفق شده اند ایشان را به‌عنوان الگو به زنان و دختران جامعه بشناسانند؟!

دکتر قرائی همچنین به‌نقش فیلم‌های ضداخلاقی شبکه‌های ماهواره‌ای در الگوسازی اشاره می‌کند و تاکید می‌کند: به‌همان‌اندازه که ما در الگو سازی و هویت‌سازی غفلت کردیم، رسانه‌های خارج از کشور از آن استفاده کردند و متاسفانه امروز شاهدیم الگوبرداری برخی از دختران ما از فیلم‌ها و سریال‌های ترکیه‌ای و آمریکایی به‌مراتب بیشتر از الگوهای ملی و مذهبی است.

فیسبوک؛ شبکه‌ای اجتماعی یا ابزاری تبلیغی برای روسپی‌ها؟!

اما کار و کاسبی روسپی‌های اینترنتی تنها در هزار توی این تالارها خلاصه نمی‌شود و بخش عظیمی از بازاریابی، تبلیغات و حتی ارتباط با مشتریان آن‌ها در صفحات فیس‌بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی رقم می‌خورد. شبکه‌هایی که به‌دلیل تعدد بسیار اعضای آن‌ها به‌محل مناسبی برای این تجارت کثیف تبدیل شده و حتی واسطه گری و دلالی روسپیان نیز بسیار پررونق است و واسطه گران از این صفحات برای معرفی و تبلیغ روسپی‌های اینترنتی استفاده می‌کنند.
نکته قابل تامل اینجاست که دلالان، تن فروشان و تن نمایان با استفاده از امکان نمایش متن، عکس، ویدئو و همچنین امکانات ارتباطاتی وسیع صفحات این شبکه‌های اجتماعی، طیف گسترده‌ای از متقاضیان و عرضه کنندگان را گردهم آورده اند و تجارت گسترده‌ای را برای خود مهیا کرده اند؛ تجارتی که اولین سطح اعتماد سازی آن با رد و بدل شدن کارت‌های شارژ امکان پذیر است.

بیتا در این باره می‌گوید: «روزانه حدوداً 200 نفر در صفحه فیسبوک من پیغام می‌گذارند و تمایل به‌برقراری رابطه صمیمی‌تری با من دارند!» او درخواست کارت شارژ را ابزاری برای غربال مشتریان از میان مزاحمان می‌داند و مدعی‌است: «من برای خودم یک‌سری ملاک‌هایی دارم و سعی می‌کنم با هرکسی دمخور نشوم و یک کد شارژ چند هزار تومانی حداقل چیزی است که این اطمینان را به‌من می‌دهد که وقتم را هدر نداده‌ام»

اما آنچه از سویی جالب توجه و از سویی باعث تاسف است مراجعات متعدد جوانان و نوجوانان به‌چنین صفحاتی است. مراجعاتی که قطعا مجازی بودن فضای ارتباطی، ناشناس بودن مراجعان، سهل الوصول بودن این ارتباطات و همچنین دردسترس بودن آن‌ها در تعدد این مراجعات تاثیرگذار است. چراکه بسیاری از مراجعان به این صفحات با هویتی جعلی و با آسودگی خاطر از ناشناس بودنشان در قامت مشتریان تن فروشان اینترنتی درمی‌آیند و با فشردن چند کلید، این برده‌های جنسی را به استخدام خود در می‌آوند. مراجعانی که این ناشناس بودنشان و همچنین در دسترس بودن کالاهای جنسی را مدیون دنیای جدید مجازی هستند.

در پایان باید تاکید کرد که گرچه معضلات اخلاقی و اینچنینی، معادلات جدیدی در زندگی بشری نبوده و سال‌هاست که گریبانگیر جوامع انسانی است ولی ظهور اینترنت و بنا شدن دنیایی مجازی، باعث تغییر در ورودی‌های این معادلات گردیده و راه حل آن‌ها را نیز به‌تناسب تغییر در فاکتورهای ورودی تغییر داده است. از این رو آشنایی حقیقی با این دنیای نوظهور و مجازی اولین نکته‌ایست که مسئولان و والدین باید به‌آن توجه کنند تا با شناخت خطرات، آسیب‌ها و تهدیدات آن بتوانند چاره‌ای برای آن بیاندیشند. معضلی که بی توجهی به‌آن علاوه بر دامن‌زدن به‌مشکلات اخلاقی، معضلات اجتماعی بزرگی را نیز برای جامعه به‌همراه خواهد داشت.

از سوی دیگر باید توجه داشت حل معضلی که یک بخش آن ریشه در مسائل اقتصادی دارد و بخش دیگر آن در ارتباطی وثیق با فرهنگ عفاف و حیای اجتماعی قرار دارد قطعا نیازمند چاره‌جویی ظریفی است چراکه حاشیه تجاری پررونق آن و رواج فرهنگ مهاجم غربی و توفیق نسبی این مهاجمین در الگوسازی فرهنگی، پیچیدگی حل این معضل را دوچندان کرده‌است. از این رو به‌نظر می‌رسد بازشدن این گره تنها در برنامه‌ریزی منسجم، همه‌جانبه، طولانی‌مدت و هماهنگ با نهادهای انتظامی‌ و ارگان‌های فرهنگی امکان‌پذیر باشد تا بتوان علاوه بر فرهنگ‌سازی، سدی دربرابر رشد روزافزون آن ایجاد کرد.