‌بیستون هم حیات‌وحش دارد

تدبیر24: منطقه حفاظت شده بیستون در ارتفاع 1320 متری از سطح دریا واقع شده و 54 هزار هکتار مساحت دارد.

میانگین بارندگی این منطقه 400 تا 450 میلی‌متر در سال و متوسط حداکثر دما 30 تا 35 درجه و متوسط حداقل دمای آن 12- تا 13- درجه سانتی‌گراد است. بیشترین میزان بارندگی در فصول بهار تا پاییز بوده و تابستان خشک در منطقه حاکماست.

گونه‌های گیاهی بیستون که عمدتاً بر روی ارتفاعات صخره‌ای و به صورت جوامع درختچه‌ای و بوته‌ای به چشم می‌خورند عبارتند از گونه‌هایی از افرا، نسترن، زالزالک، گون، رز، شیرسگ، باریجه، بداغ هفت کول و ...‌.


گونه‌های گیاهی با مصارف دارویی و خوراکی مثل بلوط و بید، شیرین بیان، جو وحشی، یونجه وحشی، کتیرا و ... وجود دارد.

نمونه‌های دیگر آن زالزالک، موسیر، تره کوهی، انجیر کوهی، کنگر، ون، ذغال اخته و انواعی از قارچ است.

گونه اصلی پستاندار بزرگ منطقه حیات وحش بیستون کل، بز و گوسفند وحشی(قوچ و میش) است که در نواحی کوهستانی و صخره‌ای و تپه ماهورها پراکنده هستند.

بهترین پناهگاه برای گونه کل و بز ارتفاعات و نقاط صخره‌ای است که این ارتفاعات با داشتن پوشش علفی و بوته‌ای خوش خوراک و دره‌های پرآب، شکاف‌ها و پناهگاه‌های متعدد، استعداد پذیرش تعداد قابل توجهی کل و بز را دارد.

در حال حاضر در این پناهگاه مقررات منع چرای دام اجرا می‌شود. قوچ و میش دومین پستاندار بزرگ علفخوار منطقه است و چون این جانور از نظر زیستگاه بیشتر با دام اهلی در رقابت بوده، جمعیت آن صدمه بیشتری دیده است.

از گونه‌های دیگر پستاندار منطقه، خرس قهوه‌ای است. این حیوان در سراسر منطقه در ارتفاعات و دره‌ها پراکنده بوده، مخصوصاً در نقاطی که تردد انسان کمتر است، بیشتر دیده می‌شود.

از پستانداران دیگر می‌توان به پلنگ و گربه جنگلی اشاره کرد. زیستگاه پلنگ به خاطر نوع شکارش با کل و بز یکی است. گرگ آسیایی، شغال و روباه سه گونه پستاندار از خانواده سگ‌سانان هستند که در منطقه دیده می‌شوند. گراز (خوک وحشی) از دیگر پستانداران بزرگ منطقه است که در تقسیم‌بندی پستانداران منطقه جای دارد. این جانور روزها به ارتفاعات رفته و شب‌ها به بیشه می‌رود.

گونه‌هایی از حشره‌خواران از جمله خارپشت‌(جوجه تیغی) و همچنین انواع جوندگان بخصوص خرگوش نیز در منطقه مشاهده شده‌اند.

در محدوده منطقه بیستون بسیاری از پرندگان بومی و مهاجر کشور به صورت جمعی‌ یا دسته‌های کوچک و انفرادی مشاهده می‌شوند. یکی از باارزش‌ترین پرندگان منطقه کبک است. این پرنده بومی منطقه در اکثر کوهستان‌های بلند ایران که در تابستان قلل آن برف داشته باشد، وجود دارد.

از سایر پرندگان قابل شکار می‌توان کبوتر چاهی، کبوتر کوهی و فاخته را نام برد.

از پرندگان شکاری دلیجه بحری و شاهین در منطقه مبادرت به آشیانه‌سازی می‌کنند. عقاب طلایی و چند گونه عقاب دیگر در منطقه وجود دارند. از لاشخورها دال و کرکس در منطقه مشاهده شده و از پرندگان گنجشک‌سان سهره و گنجشک در منطقه دیده شده‌اند. از کلاغ‌ها، کلاغ معمولی، کلاغ نوک سرخ و زاغی در منطقه فراوانند.

اقلیم، توپوگرافی و زیستگاه از عواملی هستند که در پراکندگی جغرافیای زیستی خزندگان ایران مؤثرند. متأسفانه تاکنون در مورد خزندگان ایران به ویژه در ناحیه زاگرس بررسی‌های زیادی به عمل نیامده و معدود نمونه‌های جمع‌آوری شده نتیجه مطالعات زیست‌شناسان خارجی بوده است.

در منطقه حفاظت شده بیستون می‌توان از خانواده آگاما، آگامای صخره‌ای و آگامای پوست شنی را نام برد.

همچنین گونه‌هایی از انواع مارهای سمی ایران و مارهای آبی در منطقه وجود دارند. شترمار استپی (ماری نسبتاً طویل و غیرسمی به طول حدود 1.50 متر) و مار دیم از جنس تیرمار صحرایی (ماری نسبتاً نازک و بسیار سریع که از درختان بالا می‌رود و پرندگان را شکار می‌کند) از دیگر مارهای این منطقه است.

از مارهای سمی منطقه، گونه‌ای افعی از خانواده افعی‌های حقیقی است که در نقاط ایران به گرزه مار معروف است. همچنین می‌توان در منطقه لاک‌پشت معمولی و لاک‌پشت آبی را مشاهده کرد.

خلاصه اینکه طبیعت زیبا و بکر، آثار تاریخی ثبت جهانی شده و جانداران کم یاب از ویژگیهای بیستون جهانی است که شما می‌توانید با سفر به این دیار لحظات به یادماندنی را با خود به یادگار ببرید.